امریکا با عناصر نادر استرالیا، چین را دور زد

به گزارش می متالز، این توافق در شرایطی حاصل می‌شود که امریکا در تجارت با چین نرمش‌هایی هر چند جزئی نشان می‌دهد. یک مقام ارشد دولتی امریکا از دیدار دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری امریکا و اسکات موریسون، نخست‌وزیر استرالیا در روز جمعه ۲۷سپتامبر (۵مهر) خبر داد. این دیدار به منظور پرده‌برداری از طرحی انجام می‌شود که در نتیجه آن امریکا در تامین نیاز خود به عناصر نادر خاکی از امنیت بیشتری برخوردار خواهد بود. در واقع قرار است موریسون به کاخ سفید برود تا هم از طرح مرتبط با عناصر نادر پرده‌برداری شود و هم طرفین درباره همکاری‌ فضایی و مدیریت زباله‌های پلاستیکی گفت‌وگو کنند. جزییات بیشتری از این دیدار مطرح نشده اما اهمیت نشست پیش رو به ویژه رونمایی از طرح وعده داده شده از آنجا برمی‌آید که می‌تواند از نگرانی دولت‌های امریکا و استرالیا در زمینه قطع واردات این اقلام ارزشمند از چین بکاهد. چین پیش‌تر در پی تنش‌های تجاری با امریکا گفته بود که از موقعیت خود به عنوان اصلی‌ترین تولیدکننده و صادرکننده عناصر نادر به جهان به ویژه امریکا به عنوان اهرم فشار استفاده می‌کند. این مقام دولتی همچنین گفته که استرالیا و امریکا تمایل دارند در زنجیره جهانی عرضه عناصر نادر ثبات و امنیت برقرار باشد و این زنجیره کمترین تاثیر را از تنش‌های جهانی بپذیرد. در همین راستا در اوت (مرداد-شهریور) نیز یک مقام رسمی پنتاگون گفته بود که این نهاد در جایگاه مرکز و مقر فرماندهی وزارت دفاع امریکا در مذاکره با استرالیاست تا این کشور را متقاعد کند که میزبان تجهیزات فرآوری فلزات نادر برای امریکا باشد. البته مقامات امریکایی نگفته‌اند که رونمایی از طرح پیش رو ارتباطی با مذاکره پنتاگون دارد یا خیر. اما این نشست و رونمایی از طرح یادشده حکایت از آن دارد که در نهایت امریکا و استرالیا بر سر مقوله تولید عناصر نادر به توافق رسیده‌اند.

امید به صلح طرفین دعوا

عناصر نادر، گروهی هفده‌گانه از عناصر شیمیایی هستند که در ساخت ابزار الکترونیکی های‌تِک همچون لپ‌تاپ، گوشی‌های تلفن هوشمند و انواع گجت‌ها تا تجهیزات نظامی کاربرد دارند. چین بزرگ‌ترین تولیدکننده این مواد است و ۸۰درصد نیاز جهان را به این اقلام تامین می‌کند. با این احوال این عناصر اقلامی پرسروصدا در اقتصاد بین‌الملل به شمار نمی‌آمدند تا زمانی که چین در واکنش به افزایش تعرفه واردات برخی کالاها به امریکا به ویژه فولاد و آلومینیوم با تهدید به قطع صادرات این اقلام به رویارویی با امریکا برخاست. حال این پرسش پیش می‌آید که آیا امریکا می‌تواند جایگزین‌های دیگری غیر از چین برای تامین نیاز صنایع خود به این عناصر تامین کند؟
احمد کاظمی، کارشناس معدن در گفت‌وگو با روزگارمعدن در این باره توضیح می‌دهد: چین چند سال پیش نیز در تنش‌های فراملی از عناصر نادر به عنوان اهرم فشار استفاده کرده و البته از سوی سازمان تجارت جهانی محکوم شده بود. در آن زمان در پی این اقدام عناصر نادر به شدت گران شد اما چنین اقدامی از سوی چین، امریکا را به تولید ترغیب نکرد. البته در آن سال‌ها رئیس‌جمهوری با سیاست‌هایی متفاوت با ترامپ در کاخ سفید حضور داشت. وی افزود: بسیاری از کشورهای دیگر تا چند سال پیش، استفاده از این فلزات را آلاینده می‌دانستند و در نتیجه معادنی که قرار بود در این کشورها به بهره‌برداری برسند، بسته شدند. چین هم در همین راستا در سال ۲۰۱۱میلادی (۱۳۹۰خورشیدی) به بهانه حفاظت از محیط‌زیست، تولید و صادرات این گونه فلزات را محدود و برای آن سهمیه اعمال کرد. بر اساس این سهمیه‌بندی، میزان تولید فلزات نادر خاکی در چین در سال ۲۰۱۱میلادی به ۳۰هزار تن رسید. امریکا و اتحادیه اروپا به همین علت به سازمان تجارت جهانی شکایت کردند و این سازمان، گروه کارشناسی برای رسیدگی به این شکایت تشکیل داد و پس از تحقیقات اعلام کرد چین در این زمینه مقصر است. وی ادامه داد: حالا اما مشکل نه‌تنها عناصر نادر بلکه مبحثی به نام جنگ تجاری است که گوشه‌ای از آن به عناصر نادر مربوط می‌شود. چین با علم کردن بیرق عناصر نادر در واقع آتش جنگ تجاری را افروخته‌ است. شعله‌ور شدن این آتش به سود هیچ یک از طرفین و همچنین اقتصاد بین‌الملل نیست. کاظمی ادامه داد: اما آنچه این روزها جای امیدواری دارد اینکه طرفین، سخن از صلح بر زبان می‌آورند هر چند بسیار کوتاه. امریکا گفته به طور موقت بیش از ۴۰۰نوع از کالاهای چینی را از تعرفه‌هایی که دولت ترامپ وضع کرده معاف می‌کند، هر چند این فهرست شامل اقلامی مانند فیلتر قهوه، جاشمعی، قلاده سگ و تخته اسکیت است اما روزنه امیدی در بحبوحه جنگ تجاری به شمار می‌آید.