تولید لکوموتیو پارس-۳۳ با همکاری واگن پارس

به گزارش می متالز، مجتبی لطفی، رئیس کارگروه لکوموتیو انجمن شرکت‌های حمل‌ و نقل ریلی و مدیرعامل شرکت تجهیزات ناوگان ریلی البرز نیرو گفت: لکوموتیو پارس-۳۳ دارای پلت‌فرم مشابه لکوموتیوهای مشابه در کشور بوده و تفاوت‌هایی در سیستم‌های کنترل و خنک‌کاری دارد و عمدتا شرکت‌های داخلی می‌توانند تامین تجهیزات این لکوموتیوها را انجام دهند. این لکوموتیو حدود ۴۰ درصد داخلی‌سازی شده است، اولین دستگاه این لکوموتیو در اسفند امسال و بقیه در سال ۹۹ به بهره‌برداری می‌رسد. 

وی افزود: تولید لکوموتیوهای جدید در کشور با مشکلات زیادی مواجه است. برای تولید لکوموتیوهای جدید با فناوری‌های روز دنیا باید با شرکت‌های خارجی همکاری داشته باشیم که با توجه به محدودیت‌های زیادی که در انتقال پول وجود دارد، امروز پروژه‌های بزرگ را نمی‌توان اجرا کرد، ولی صنایع داخلی شروع به تولید لکوموتیوهایی کرده‌اند که تامین قطعات داخلی آنها بیشتر و وابستگی آنها به خارج کم‌تر باشد.

رئیس کارگروه لکوموتیو انجمن شرکت‌های حمل‌ و نقل ریلی با اشاره به کمبود لکوموتیو در کشور گفت: اول از همه حفظ ناوگان موجود اهمیت بسیار دارد و باید ناوگان موجود را با احیا و بازسازی که اشتغال فراوانی هم در کشور ایجاد می‌کند، حفظ کنیم. اگر یک لکوموتیو را بازسازی کنیم در مقایسه با تولید لکوموتیو، اشتغال بیش‌تری در کشور ایجاد می‌شود، زیرا شرکت‌هایی که صاحب این فناوری‌ها هستند در کشور بیش‌تر هستند و ما از نوسازی، بهسازی و بازسازی لکوموتیو اشتغال بیشتری ایجاد می‌کنیم.

وی افزود: متاسفانه پروژه‌های بازسازی چه در شرکت راه‌آهن و چه در بخش‌خصوصی، چند سالی است که فروکش کرده چون به‌اعتبار و نقدینگی زیادی نیاز دارد. یک پروژه بازسازی تقریبا ۵۰ تا ۶۰ درصد قیمت یک لکوموتیو نو هزینه دارد و لکوموتیو را تا ۱۵ سال دیگر برای بهره‌برداری مجدد احیا می‌کند. معمولا در بازسازی امکان مدرن‌سازی و نصب تکنولوژی‌های روز دنیا مانند سیستم‌های میکرو پروسسور نیز وجود دارد. مثلا ما در شرکت البرز نیرو در زمینه بازسازی با ۵۳ شرکت داخلی برای تامین قطعات یدکی داخلی یا خدمات فنی در بخش بازسازی کار می‌کنیم.

مدیرعامل شرکت تجهیزات ناوگان ریلی البرز نیرو در ادامه گفت: در کشور امکانات خوبی هم در زمینه بازسازی داریم، مثلا کارخانه‌های بازسازی لکوموتیو کرج که سال‌ها قبل احداث شده و در اختیار شرکت راه‌آهن است، شاید یکی از بزرگ‌ترین و مدرن‌ترین کارخانه‌های از این نوع در منطقه است و ظرفیت بازسازی ۶۰لکوموتیو در سال را دارد، ولی با حدود یک چهارم ظرفیت خود درحال فعالیت است و در آن کارخانه تعداد زیادی شرکت‌های ایرانی مشغول فعالیت هستند. ما در کشور زیرساخت‌های لازم برای بازسازی لکوموتیوها را داریم و در عین حال لکوموتیو متوقف و نیازمند بازسازی نیز زیاد داریم.

بدون خرید لکوموتیو جدید ۱۰۰ دستگاه از لکوموتیوهای متوقف شده را می‌توان با بازسازی راه‌اندازی کرد که نیازمند پول، برنامه و مدیریت صحیح است. لکوموتیوهای معطل بازسازی در بخش دولتی خیلی بیشتر و در اختیار شرکت راه‌آهن هستند.

در طول یک‌سال حدود ۳ تا ۴ درصد تعداد ناوگان در اثر استفاده یا سانحه یا عمر طبیعی فرسوده می‌شود که باید احیا شود. اگر این میزان را در تعداد لکوموتیوهای کشور ضرب کنیم تقریبا سالی ۱۵ تا ۲۰ دستگاه لکوموتیو را باید بازسازی کنیم تا ناوگان موجود را حفظ کنیم، ولی سالانه این تعداد بازسازی نداریم. امیدواریم شرکت راه‌آهن برای این موضوع برنامه جدی‌تری داشته باشد.

رئیس کارگروه لکوموتیو انجمن شرکت‌های حمل‌ و نقل ریلی گفت: یکی از مهم‌ترین ارکان اصلی حمل بار و مسافر در حوزه ریلی تامین نیروی کشش یا لکوموتیو است. متاسفانه تحت‌تاثیر تحریم‌های اقتصادی و محدود شدن روابط بانکی با خارج از کشور بیشتر از بخش‌های دیگر دچار ریسک و تلاطم شده است، زیرا در بخش واگن‌های باری حدود ۸۰ درصد نیازمان را از داخل کشور تامین می‌کنیم و فقط در بخشی از قطعات وابسته به خریدهای خارجی هستیم، ولی در لکوموتیو بسته به نوع آن وابستگی بیشتری به تجهیزات و قطعات خارجی داریم.

علاوه بر این به مشکلات نقل‌وانتقال پول مانع از خرید از خارج کشور می‌شود. درباره لکوموتیوهای قدیمی‌تر حدود ۶۰ تا ۶۵ درصد قطعات را از داخل کشور تامین می‌کنیم، ولی در لکوموتیوهای جدیدتر میزان وابستگی به قطعات خارجی بیشتر است.

  وی درباره تعداد لکوموتیوهای خصوصی در کشور گفت: حدود ۱۱۵ دستگاه لکوموتیو در اختیار بخش‌خصوصی است که تقریبا یک سوم بار کشور را حمل می‌کنند. ۷۰درصد نیروی کشش باری کشور را هم راه‌آهن تامین می‌کند.

در بخش مسافری هم به‌طور کامل راه‌آهن مالک لکوموتیوهای مسافری است. بخش تعمیر و نگهداری لکوموتیوها و تامین قطعات هم در بخش باری و هم مسافری به‌طور کامل به بخش‌خصوصی واگذار شده است. لکوموتیو درحال‌حاضر کالای استراتژیک و با ارزشی برای کشور است. صرف از نظر از دولتی یا خصوصی بودن آن برای عبور از این مرحله سخت در کشور،‌ لازم است که ناوگان لکوموتیو را حفظ کنیم. هر لکوموتیو یعنی یک قطار و به درآمد رساندن خط و واگن در کنار یک لکوموتیو فراهم است در غیر این صورت همه سرمایه‌گذاری‌های انجام شده به نوعی راکد می‌ماند.

لطفی افزود: لکوموتیو سال‌ها است که برای حمل‌ و نقل ریلی به‌عنوان گلوگاه محسوب می‌شود. اگرچه در سال‌های گذشته تعدادی قرارداد بزرگ برای توسعه ناوگان لکوموتیو بسته شده، ولی به علت شرایط ایجاد شده توسعه ناوگان لکوموتیو نتوانسته با سرعت مطلوب پیش برود. 

وی در ادامه گفت: در مقایسه با سایر کشورها واگن کم نداریم، ولی لکوموتیو کم داریم به همین دلیل بهره‌وری واگن و خط نیز پایین می‌آید.

اگر لکوموتیو به اندازه کافی وجود داشته باشد می‌توان به واگن‌ها سرعت بیشتری داد و هیچ‌گاه واگن‌ها برای تامین نیروی کشش معطل نمی‌مانند و سیستم بهره‌برداری دست بازتری برای جابه‌جایی قطارها به شکل مطلوب و در زمان مطلوب دارد.

یکی از عوامل پایین بودن بهره‌وری واگن در کشور متاثر از کمبود لکوموتیو است. عموما کشورهایی که حمل‌ و نقل خوبی دارند حدود ۱۰ تا ۱۵درصد لکوموتیو اضافه دارند و هیچ‌گاه قطارها معطل لکوموتیو نمی‌مانند.