تولید روباتیک با سهم‌خواهی از بازارهای خارجی

به گزارش می متالز، یکی از روش‌های تولید برای خطای کمتر و بازدهی زمانی بیشتر اتوماسیون کردن خط تولید است اما در این‌باره موضوعی که مورد پرسش است کاهش نیروی انسانی در این شیوه تولید است. این در حالی است که اشتغالزایی یکی از محورهای برنامه‌های اقتصادی است تا معضل بیکاری در کشور کاهش یابد. با این شرایط پرسش این است که آیا به ‌صلاح صنعت است چنین تحول بزرگی در واحدهای تولیدی رخ دهد؟ یا چند درصد تولیدکنندگان داخلی مبادرت به این کار کرده‌اند؟ و چگونه می‌توان تضاد اتوماسیون و کاهش نیروی انسانی را رفع کرد؟ کارشناسان با بیان اینکه در این مسئله نیروی انسانی متخصص‌تر می‌شود و این به نفع صنعت کشور است و لازمه توسعه تولید و یافتن بازارهای فرامرزی است به تحلیل آن پرداخته‌اند.

کیفیت پایه تولید

بهرام شهریاری، کارشناس و فعال صنعت قطعه درباره اتوماسیون کردن واحدهای تولیدی و افزایش بهره‌وری زمانی و نیز کاهش نیروی‌انسانی گفت: به الزام اتوماسیون هزینه‌ها را کاهش نمی‌دهد مگر اینکه تیراژ تولید با آن سطح اتوماسیون تناسب داشته باشد. اگر تیراژ در مقیاس اقتصادی نباشد برعکس ممکن است نرخ تمام‌شده را افزایش دهد.وی ادامه داد: اما درباره مغایرت داشتن اتوماسیون و ارتقای فناوری با اشتغال، لازم به یادآوری است تولیدکننده و صنعتگر با تولید اشتغال ایجاد می‌کند اما مسئولیت اشتغالزایی را بر‌عهده ندارد بنابراین برای رسیدن به پاسخ درست باید این دو موضوع را از یکدیگر تفکیک کرد.او افزود: تولیدکننده مسئول تولید باکیفیت و نیز با نرخ رقابتی است اما اگر مسئولان در سطح تولید و توسعه برنامه‌ریزی درستی داشته باشند با تجهیزات فناوری اشتغال خود به خود به‌وجود می‌آید. اگر بتوانیم قطعات خودرو را در سطح جهانی تولید کنیم و تنها معطوف به بازار داخل نباشیم و بازار داخل نیز معطوف به این تعداد خودرو نباشد در بحث اتوماسیون کردن خطوط تولیدی مشکلی به‌وجود نخواهد ‌آمد.

ارتقای بهره‌وری با تولید در مقیاس

شهریاری به تعامل با همتایان و شرکای خارجی اشاره کرد و گفت: افزایش همکاری‌های مشارکتی باعث خواهد شد تا صنعت وارد این چالش نشود به‌طور نمونه اگر خودرویی که در داخل تولید می‌شود در همان زمان در خارج از کشور نیز تولید شود و قطعات داخلی نیز در خارج از کشور مصرف داشته باشند به راحتی بخشی از بازار خارج را به‌دست آورده‌ایم، به این ترتیب تیراژ افزایش یافته و اشتغالزایی نیز محقق می‌شود.این فعال صنعت قطعه تاکید کرد: برای ایجاد اشتغال نباید از فناوری دوری کرد بلکه با برنامه‌ریزی و تعامل با جهان خارج باید راه برون‌رفت از مشکلات را به‌دست آورد. طبیعی است با داشتن بازار خارجی سطح اشتغال در داخل افزایش می‌یابد.او یادآور شد: هنگامی که تیراژ پایین باشد و خطوط تولید با سرمایه گزاف اتوماسیون شود به‌جای ارتقای بهره‌وری هزینه تولید افزایش می‌یابد چراکه نرخ رقابتی در مقیاس اقتصادی به‌دست می‌آید. همچنین این خطر وجود دارد که با افزایش هزینه‌های تولید حتی بازار داخل را از دست بدهد.شهریاری در پاسخ به این پرسش که چند درصد قطعه‌سازان داخلی برای اتوماسیون کردن خطوط خود اقدام کرده‌اند، گفت: تجربه این کار در صنعت قطعه وجود دارد و یکی از مدرن‌ترین کارخانه‌ها در این صنعت که به‌طور کامل روباتیک بود چون ظرفیتش پر نشد و تیراژ براساس آن سیستم نبود از فعالیت باز ماند. برای خروج از این وضعیت، تیراژ تولید ضروری است و برای رسیدن به مقیاس اقتصادی نیز داشتن بازارهای جهانی نقش اساسی دارد.

طراحی و ساخت سیستم اتوماسیون و اشتغالزایی

در ادامه مهدی مطلب‌زاده، عضو هیات مدیره انجمن تخصصی صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازی کشور به اشتغالزایی خود سیستم اتوماسیون اشاره کرد و توضیح داد: اتوماسیون سطوح مختلفی دارد و برای رفتن به آن سمت لزومی به استفاده از آخرین فناوری در این شیوه تولید نیست؛ کاری که به‌طور نمونه در شرکت تویوتا اتفاق افتاده است.وی ادامه داد: از سوی دیگر نگهداری سیستم اتوماسیون دارای اهمیت بسیاری است که نیاز به نیروی انسانی خاص دارد. درنتیجه واحدهای تولیدی قطعه کشور می‌توانند با استفاده از سیستم‌های اتوماسیون در سطح متوسط گام‌هایی را برای افزایش بهره‌وری خود بردارند. به این ترتیب می‌توانیم برای حفظ کیفیت، تولید یکسان داشته باشیم و نیز با کاهش نیروی انسانی در این بخش، افراد برای حفظ این خطوط به کار گمارده شوند.این فعال صنعت قطعه عنوان کرد: امروز نیروهای انسانی که درحال تولید است بیشتر یدی بوده و نیاز به آموزش‌های حرفه‌ای دارند. با آموزش آنها می‌توان برای حفظ و نگهداری و نیز طراحی سیستم از آنها استفاده کرد. ساخت تجهیزات فناوریک ازجمله سیستم اتوماسیون نیاز به نیروی انسانی دارد اما برای رفتن به آن‌سو نخست به آموزش نیاز است.مطلب‌زاده اظهار کرد: کار در شرکت‌های تولید اتوماسیون ظرفیت خوبی است تا توسعه و اشتغال با هم اتفاق بیفتد. زمانی که برای این فناوری در داخل بازار وجود داشته باشد تولید آن نیز در کشور اتفاق خواهد افتاد. این خود زمینه اشتغال می‌شود؛ اتفاقی که در دنیا نیز رخ داده است.وی یادآور شد: برای تولید انبوه می‌توان از سیستم اتوماسیون استفاده کرد و در تولید خاص مانند طراحی و تولید همین سیستم که به نیروی انسانی زبده نیاز دارد زمینه اشتغال را به‌وجود آورد. عضو هیات‌مدیره انجمن تخصصی صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازی کشور به چالش آموزش در صنعت داخل اشاره کرد و گفت: در این جریان شرایط آموزش کشور دچار چالش اصلی است که اگر در مسیر درست حرکت کند تمام نیروهای آموزش دیده به‌ کار گرفته خواهند شد.

فرار سرمایه از صنعت قطعه

همچنین مطلب‌زاده در پاسخ به این پرسش که تا چه اندازه بستر برای رفتن صنعت قطعه کشور به آن سمت فراهم شده است، گفت: بعضی از تولیدکنندگان قطعات به این سمت رفته‌اند اما این مسئله خیلی چشمگیر نیست زیرا تمام سرمایه در گردش قطعه‌سازان نزد خودروساز بلوکه شده است. او افزود: بنابراین دو اتفاق در وضعیت کلان قطعه‌سازی رخ داده است؛ نخست صنعتگر امید خود را از دست داده‌ و این مسئله باعث شده تا سرمایه‌گذاری نداشته باشند و به عبارتی فرار سرمایه از این صنعت رخ دهد و در بخش‌های دیگر مانند بانک‌ها با سودهای کلان سرمایه‌گذاری شود.
مطلب‌زاده ادامه داد: دیگر اینکه با حاکم شدن چنین شرایطی کسی به تحقیق و توسعه واحد تولیدی خود نمی‌اندیشد درنتیجه به‌دنبال اخذ فناوری جدید نبوده و روند فعلی خود را ادامه می‌دهد. این مسئله باعث فلج فکری و حرکتی صنعت قطعه کشور شده است.