به گزارش می متالز، در کشورهایی که مقررات رسمی و نظارت دولتی موثر برای زبالههای صنعتی وجود ندارد، نه تنها سلامتی افراد به خطر میافتد بلکه تجارت با زباله به عرصهای برای سوءاستفاده از کار کودکان و افراد محروم تبدیل میشود. شرکت آلمانی «رِموندیس» مجموعهای است که بازیافت ابزار الکترونیکی را با استفاده از فناوریهای روز به طور اتوماتیک انجام میدهد.
رایانه، جارو برقی، بخاری، توستر، یخچال، فریزر و میلیونها لوازم الکتریکی در سراسر جهان هر روز روانه سطلهای زباله میشوند. در اروپا، همه تجهیزات برقی باید بازیافت شوند و هزینه این بازیافت بر عهده تولیدکنندگان است. در واقع این هزینه هنگام خرید به عهده مشتری است اما بازیافت دوباره این وسایل برقی کهنه که زحمت فراوان دارد به عهده شرکتهایی مانند رموندیس است. این شرکت در شهر لونن آلمان قرار گرفته و در مقابل آن، کوهی به ارتفاع ساختمان شرکت بالا رفته است. این کوه از زبالههای کهنه الکتریکی مثل میکسر، مسواک برقی و دستگاه قهوه و لامپ و قطعات موتور و ماشینآلات گوناگون ایجاد شده است.
هر یک از این دستگاهها از صدها قلم آهن، مس، فولاد و چدن، روی و برنج و آلومینیوم و انواع مختلف پلاستیک و بسیاری قطعات مختلف دیگر ساخته شدهاند. مواد آلاینده نیز در میان آنها فراوان است. فقط زمانی میتوان اینها را بازیافت کرد که این قطعات قراضه از هم جدا شوند.
در کارخانه ویژه بازیافت شرکت رموندیس، تمام محصولات کهنه و قراضه روی تسمه نقاله به یک اتاق میروند. ۴ کارگر در جلوی نوار نقاله هستند که با سرعت و مهارت، قطعات را برحسب اندازه و جنسشان جدا میکنند و درون یک ظرف فلزی بزرگ میریزند.
مدیرعامل این شرکت به دویچهوله توضیح میدهد: کارگران، مواد آلاینده را جدا میکنند و گاه تکههای باارزش مانند گوشی همراه را کنار میگذارند.
در مرحله نخست، انواع مختلف باتریها، مواد آلاینده، خازنها و تختهمدارها و کابلهای مسی در جعبههای جداگانه تقسیم و برای فعالیت به شرکتهای تخصصی دیگر فرستاده میشوند. کارگران حدود یک سوم مواد را در همان ابتدا از یکدیگر جدا میکنند.
پس از مرتبسازی اولیه، سایر قسمتهای دستگاههای الکتریکی به صورت قطعات درشت درمیآیند. به این ترتیب باتریها و مواد آلاینده و خازنها جلوی چشم میآیند و در طبقات جداگانه گذاشته میشوند. اجناس باقیمانده مواد بدون آلاینده هستند که در یک آسیاب غولپیکر به تکههای کوچک و ریز تبدیل میشوند.
این آسیاب به طور مرتب قسمتهای مختلف را از هم جدا میکند. قطعات متصلکننده، پلاستیک از فلز و پیچ از ورق فلزی جدا میشود اما هنوز این مواد مختلف به طور دقیق از هم جدا نشدهاند و میلیاردها قطعه مختلف کوچک با هم هستند.
در مرحله بعد، قطعات فلزی و پلاستیکی از ۲ راه جداگانه عبور میکنند. بخش اصلی این شبکه با تاباندن اشعه مادون قرمز کار میکند. ماشین، انبوه زباله را بهوسیله اشعه لیزر با سرعت بسیار بالا پرتاب میکند. مواد گوناگون با وجود تراکم شدید به دقت شناسایی و ارزیابی و ثبت اطلاعات مربوط به مواد با سرعتی سرسامآور انجام میشود.
تشخیص و تفکیک موادی مانند مس، آلومینیوم و فلزات آهنی از غیرآهنی حتی انواع مختلف آلیاژها چنان با سرعت انجام میشود که با چشم قابل دیدن نیست. به گفته کارشناسان، این دستگاه با چنان دقتی کار میکند که در انتهای فرآیند تا ۹۹درصد مواد فلزی خالص بهدست میآید.
آلیاژهای مختلف مس، آهن، آلومینیوم، پلاستیک و فلزات غیرآهنی در قسمت دیگری انبار و به عنوان مواد باارزش به صنعت فلزکاری عرضه میشوند. شرکت بازیافت از همین راه به درآمد میرسد و همچنین با بالا رفتن نرخ فلز، سود بیشتری کسب میکند.
یکی از کارشناسان محیطزیست شرکت میگوید درآمد حاصل از عملیات بازیافت، کل هزینههای نیروی انسانی و فناوری مربوط را جبران میکند و برای شرکتها سودآور است. او همچنین بر ضرورت نظارت دولت در زمینه گردآوری و بازیافت زباله تاکید میکند تا اطراف و حومه شهرها به زبالهدان تبدیل نشود.
گفتنی است آلمان از واردکنندگان بزرگ قراضه جهان نیز به شمار میآید. علاوه بر آن، مدیریت زباله و ضایعات در این کشور از جمعآوری و دفع مواد زائد آغاز میشود و مدیریت حرفهای آن ادامه پیدا میکند تا جایی که در سالهای اخیر، هدف آلمان از سیاستهای اتخاذ شده در مدیریت ضایعات، دستیابی به اقتصادی مبتنی بر بازیافت است که باعث صرفهجویی منابع و کاهش آثار نامطلوب بر محیطزیست میشود.