ماجراجویی در غارهای نمکی قشم

به گزارش می متالز، گنبد نمکی حدود ۲۸۰ متر ارتفاع و قطر قاعده‌ای حدود ۷ کیلومتر دارد. این مخروط نمکی به دلیل پدیده دیاپیریسم سر برآورده است.
 در این گنبد ۷ غار نمکی وجود دارد که یکی از آنها طولانی‌ترین غار جهان است و نمک‌های داخل غار حدود ۵۷۰ میلیون سال عمر دارند. همچنین چشمه‌های نمک و سفیدپوش کردن دره‌ها و زمین‌های اطراف این گنبد، چشم‌اندازی زیبا به منطقه داده است. در این منطقه انواع سنگ‌های رسوبی، دگرگونی و آذرین را می‌توان یافت که برای پژوهش‌ها و تحقیقات کانی‌شناسی پترولوژی یا سنگ‌شناسی می‌تواند مورد مطالعه قرار گیرد. این غارها با کمک جنبش‌های زمین‌ساخت و آب‌های فرو رو، در میان توده‌های نمکی شکل گرفته‌اند. غارنهشته‌ها از نمک هستند و گاه آمیزه‌هایی از کانی‌هایی مانند هماتیت اویژیست و گوگرد، آنها را به رنگ‌های گوناگون درمی‌آورند. در دیواره‌های غار نمکدان، رخنمون‌هایی از سنگ نمک به همراه کانی‌های مزبور دیده می‌شود که مانند نوارهای رنگارنگ، چشم بازدیدکنندگان را خیره می‌کند.نهشته‌های گل‌کلمی، قلوه‌ای و سوزنی فراوانی در این غارها دیده می‌شود که بستر سرخ‌رنگ هماتیتی و کناره‌های سپیدرنگ نمکی آنها، چشم‌انداز کمیابی پدید آورده است. چشمه‌های جاری نمک این سایت به مرور زمان دره‌های زیبا و انباشته از نمک را در دل این مخروط پدید آورده است.

طولانی‌ترین غار نمکی در قشم

مدیر ژئوپارک قشم در این زمینه گفت: سایت گنبد نمکی دارای چند جاذبه ویژه شامل گنبد و ۳ دهانه غار نمکی است.
علیرضا امری کاظمی افزود: یک دهانه از غارها برای بازدید عموم است. دومی ویژه برخی گروه‌ها و متخصصان و غار سوم برای غارنوردان حرفه‌ای و پژوهشگران است. وی ادامه داد: غار سوم با ۶.۶ کیلومتر طول، بزرگ‌ترین غار نمکی جهان است که کار مطالعاتی و نقشه‌برداری آن از سوی گروهی متشکل از متخصصان شیراز و کشور چک انجام شد.
مدیر ژئوپارک قشم تصریح کرد: ورود به این غار نیاز به مجوز کتبی و فرآیند اداری دارد زیرا عبور و مرور در آن برای بازدیدکنندگان و همچنین غار دارای خطراتی است.
وی افزود: شرایط ۲ غار دیگر برای عموم و مطالعه متخصصان مناسب‌تر است.
امری کاظمی ادامه داد: گنبد نمکی، جاذبه‌ای کم‌نظیر در جهان است که در جنوب ایران وجود دارد.
وی افزود: این گنبد از نظر شکل متفاوت است و حجم توده‌ای که از اعماق زمین سنگ‌ها را با خود به روی زمین آورده، دارای کانی‌ها و سنگ‌های آتش‌نشانی و دگرگونی است که جاذبه منحصر به فردی دارد و در هیچ کجای جزیره وجود ندارد.

نمک‌درمانی

مدیر ژئوپارک جهانی قشم ابراز کرد: چشمه‌های نمکی به دلیل فرو رفت آب و حل کردن نمک به صورت اشباع و پر اشباع هستند.
وی افزود: یکی از جاذبه‌های زمین‌شناسی و زیبایی‌شناختی غارها، نمک‌درمانی است که مردم بومی معتقد بودند با آب‌تنی در چشمه‌های آب شور این سایت، برخی امراض پوستی، استخوانی و رماتیسم درمان می‌شود. امری کاظمی ادامه داد: در جهان، موضوع نمک‌درمانی برای تنفس و رفع مشکلات تنفسی مهم است که با دوره‌ها و زمان‌های مشخص به افراد تجویز می‌شود.

ایمنی در غار نمکدان

وی خاطرنشان کرد: به دلیل ریزش دائمی و تغییر شکل نمک‌ها، ایجاد شرایط تثبیت و ایمن‌سازی در داخل غار ممکن نیست و از این رو نمک‌درمانی در سایت نمکدان توصیه نمی‌شود.
مدیر ژئوپارک قشم گفت: ورود به غارهای نمکی، یک گردشگری ماجراجویانه است چون این غارها ثبات ندارند و آمادگی ریزش دارند.
وی افزود: فروچاله‌های متعددی در کل سایت نمکدان پراکنده هستند و به دلیل ترد و سست بودن آمادگی ریزش دارند؛ از این رو برای گردش باید جانب احتیاط را رعایت کرد.
امری کاظمی ادامه داد: از نظر سنگ‌شناسی به دلیل انحلال نمک در آب و باقی ماندن کانی‌ها، یک دره هزاررنگ وجود دارد که ویژگی‌های جزیره هرمز در آن قابل مشاهده است.

عمر ۵۰۰ میلیون ساله نمک‌های سایت نمکدان

وی تصریح کرد: جنس لایه‌های جزیره قشم، رسوبی است و عمر سازندهای رسوبی (لایه‌های زمین‌شناختی) جزیره قشم به حدود ۲۵ میلیون سال می‌رسد.
امری کاظمی افزود: اما چون گنبد نمکی از اعماق حدود ۵۰۰ کیلومتری زمین به سطح زمین آمده، عمر نمک‌ها به ۵۰۰ میلیون سال می‌رسد. وی گفت: گنبدها در حالت معمول به صورت نیمکره هستند و ۷ کیلومتر ارتفاع دارند که با بارندگی و انحلال در آب تغییر می‌کنند و ثابت نیستند.
مدیر ژئوپارک قشم با اشاره به ارتفاع ۲۸۰ متری گنبد نمکی قشم افزود: با توجه به ادامه برون‌زد توده نمکی در قشم و از سوی دیگر فرسایش گنبد، یک تعادل نسبی در ارتفاع کوه یادشده وجود دارد.
در جنوب ایران ۲۵۰ گنبد نمکی وجود دارد که برخی به طور کامل از داخل زمین خارج شده‌اند و برخی در حال برو نزد هستند.
۵۰ گنبد نمکی در مناطق شمالی سمنان، زنجان و قم وجود دارند که از نظر تعداد و شکل در جهان بی‌نظیرند.
هم‌اکنون ۱۴۷ ژئوپارک در ۴۱ کشور وجود دارد که کشورهای چین با ۳۹ و ژاپن با ۱۱ ژئوپارک بیشترین پارک‌ها را به خود اختصاص داده‌اند. ۶۰ ژئوپارک در ۸ کشور آسیایی و اقیانوسیه قرار دارد و بقیه در اروپای غربی متمرکز شده‌اند. قلمرو ژئوپارک قشم ۲۶۰ کیلومتر مربع شامل جزیره‌های قشم و هنگام و ۵۰۰ متر مرز حاشیه دریایی این جزایر و خلیج دیرستان است.
 این ژئوپارک دارای ۲۵ سایت متنوع و اصلی همچون تنگه چاهکوه، دره ستاره‌ها، دره تندیس‌ها، دره شور و غار نمکدان است و مجاورت آن با جنگل‌های حرا در شمال جزیره قشم که دارای ۵ عنوان تالاب بین‌المللی، ذخیرگاه زیست کره، منطقه حفاظت شده، منطقه ویژه دریایی و منطقه ویژه پرندگان است، به ارزش‌ها و جذابیت‌های طبیعی ژئوپارک قشم افزوده است. ژئوپارک قشم تنوع زیادی از چشم‌اندازهای زمین‌شناسی در کنار تنوع سایت‌های مختلف ارائه می‌کند و علاوه بر این، تنوع اکولوژیکی، باستان‌شناسی و فرهنگی ویژه‌ای دارد. این ژئوپارک به دلیل موقعیت راهبردی آن در خلیج‌فارس و به عنوان نمونه منطقه‌ای که در میان ژئوپارک‌های منطقه آسیای شرقی و ژئوپارک‌های اروپایی قرار گرفته، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. شهرستان قشم شامل جزیره‌های قشم، هنگام و لارک با حدود ۱۵۰ هزار نفر جمعیت در جنوب استان هرمزگان قرار دارد.