موانع بانکی؛ مهم‌ترین چالش صادر‌کنندگان

به گزارش می متالز، محمد کیوان‌آرا، مدیر بازرگانی شرکت معدنی و صنعتی چادرملو، با اشاره به این مطلب که در سال ۹۷، با هدف جبران کسری ارز، بانک‌ مرکزی محور سیاست‌گذاری کلان کشور شد و تمام فعالیت‌های بخش اقتصادی کشور متاثر از تصمیمات معاونت ارزی شد، تصریح کرد: اگرچه اعلام شد تمام چرخه واردات باید از طریق سیستم بانکی صورت پذیرد اما هیچ‌گاه مبادلات مالی امکان پیگیری از طریق بانک‌ها را نداشته است. این موضوع متاسفانه به‌دلیل عدم آشنایی شرکت‌ها با فرآیند‌های مربوطه و تعامل مستقیم با بانک‌ها آسیبی جدی برای شرکت‌ها محسوب می‌شد اما الزام بازگشت ارز حاصل از صادرات به کشور و پیمان‌سپاری ارزی مربوطه، شرکت‌ها را ناچار به تبعیت با ساختاری جدید کرد که سازوکارهای آن چندان چابکی لازم در شرایط تحریم را به همراه نداشت.

وی ضمن انتقاد از بخشنامه‌های متعدد و بدون زمینه‌سازی قبلی که منجر به زیان‌های مالی برای تولید‌کننده و صادرکنندگان محصولات صنعتی می‌شود افزود: شرکت‌های داخل برای تامین ارز مورد نیاز کشور صادرات را در دستور کار خود قرار دادند که این امر در ابتدا با درآمد‌زایی ارزی مناسبی همراه بود و محصولات خود را در بازار بین‌الملل با قیمت‌های مناسبی به فروش رساندند اما افزایش صادرات از سویی دیگر تعادل بازار داخل را برهم زد که همین امر موجب شد وزارت صمت برای ایجاد تعادل در بازار داخل، شرکت‌ها را ملزم به عرضه محصولات در بورس کالا کند که البته این تصمیمات به‌صورت ناگهانی و خلق‌الساعه انجام و اعمال شد.  وی گفت: اعمال یکباره مقررات وضع شده بدون اطلاع قبلی موجب شد نخستین محموله شمش صادراتی چادرملو در اواخر سال ۹۷ بارگیری به مدت ۷ روز در بندرعباس متوقف شود که این موضوع در شرایط کنونی تحریم و مشکلات موجود برای بازاریابی خریداران خارجی، خصوصا برای مجموعه چادرملو که اولین محموله شمش صادراتی آن در دست اقدام بود بسیار ناگوار بود. دولت باید درخصوص ارز یک محدوده زمانی را مشخص کند نه آنکه یکباره تصمیماتی اتخاذ شود که تولیدکنندگان را متضرر سازد. وی یادآور شد: البته سازوکار ایجاد شده توسط بانک‌مرکزی منجر به‌دستاوردهایی نیز شد از جمله آنکه بسیاری از شرکت‌هایی که با کارت‌های بازرگانی یک میلیون یورویی (یک بار مصرف) صادرات انجام می‌دادند اما ارز حاصل از آن را به کشور بازنگرداندند، یا به‌جای ارز ۱۰ هزار تومانی، ارز ۱۶ هزار تومانی وارد می‌کردند و از این راه سودهای کلانی به‌دست ‌آوردند، دیگر امکان سوءاستفاده را نداشتند. کیوان آرا درخصوص تحریم فلزات ایران از سوی دولت آمریکا گفت: اگرچه در سال‌جدید فلزات از جمله آهن و فولاد در لیست تحریم‌های آمریکا قرار گرفته است، به نظر می‌رسد تحریم فلزات راه به‌جایی نخواهد برد و در این بخش دچار مشکل جدی نخواهیم شد. این مدیر بازرگانی اضافه کرد: هر چند تامین الکترود گرافیتی برای شرکت‌های فولادی با مشکلاتی مواجه است اما این توانایی وجود دارد که بتوانیم محصول مورد نیازمان را تامین کنیم.  کیوان‌آرا یادآوری کرد: همان‌طور که در چند سال اخیر ایران با وجود تحریم‌های جهانی توانست نیازهای خود را مرتفع کند از این پس نیز می‌توانیم برای سایر مشکلات راه‌حلی اتخاذ کنیم. هر چند آن‌گونه که شرکت‌های پتروشیمی و نفت متاثر از تحریم‌ها هستند بخش معدن و صنایع معدنی آسیب‌پذیر نیست.

وی در عین حال تصریح کرد: تحریم‌ها هزینه‌هایی را به ما تحمیل کرده است که از آن جمله می‌توان به افزایش هزینه حمل‌ونقل دریایی اشاره کرد.  کیوان‌آرا همچنین با اشاره به اینکه شرکت چادرملو دارای کامل‌ترین زنجیره تولید فولاد در کشور است گفت: شرکت چادرملو در سبد محصولات خود از سنگ‌آهن تا مقاطع فولادی را دارد و رویکرد این مجموعه در گذشته و حال، تامین نیاز واحدهای فولادی و مصرف‌کنندگان داخلی بوده است. به‌طوری‌که بخش زیادی از کنسانتره آهن تولیدی چادرملو که محصولی استراتژیک محسوب می‌شود در اختیار شرکت فولادمبارکه، فولادخراسان، فولادخوزستان و فولادهرمزگان قرار داده می‌شود و بخشی از آن نیز در چرخه تولید محصولات فولادی شرکت معدنی و صنعتی خودمان به مصرف می‌رسد.  مدیر بازرگانی چادرملو با بیان اینکه اکنون چادرملو به این قابلیت دست یافته که مازاد محصولات نهایی فولاد خود را با هدف ورود به بازارهای صادراتی برای تامین بخشی از نیازهای ارزی خود به منظور تهیه مواد اولیه مورد نیاز صادر کند افزود: تلاش ما بر آن است تا با صادرات محصولات پایین‌دستی زنجیره فولاد یعنی شمش و آهن اسفنجی و با ایجاد ارزش افزوده از خام‌فروشی محصولات معدنی جلوگیری کنیم.

وی خاطرنشان کرد: کارخانه تولید شمش فولادی چادرملو از سال ۹۶ وارد مدار شد و اولین محموله شمش چادرملو در اواخر سال ۹۷ بارگیری و به کشور مقصد صادر شد و به زودی شاهد بارگیری ماهانه محصولات صادراتی این شرکت خواهیم بود و امیدوار هستیم با توسعه بازارهای جهانی بتوانیم ارز‌آوری از محموله‌های صادراتی را در برنامه کاری خود داشته باشیم. وی درخصوص بازارهای هدف صادرات محصولات فولادی چادرملو نیز گفت: در زمینه صادرات شمش توجه ما معطوف به کشورهای حوزه خلیج‌فارس، شرق دور و شمال آفریقا است. در این خصوص با بسیاری از کشورها درحال رایزنی هستیم، کشورهای جنوب شرق آسیا از جمله مقاصد صادراتی ما هستند و در راستای توسعه بازارهای صادراتی به‌دنبال ورود به بازار اروپا نیز هستیم که متاسفانه به‌دلیل وجود تحریم‌ها امکان صادرات مستقیم فراهم نیست. مدیر بازرگانی چادرملو در مورد تامین قطعات استراتژیک معدنی نیز گفت: سیاست کلان چادرملو ساخت قطعات مورد نیاز در داخل کشور و به عبارتی بومی‌سازی قطعات صنعتی موردنیاز خود است و تاکنون بیش از ۱۱ هزار و ۳۰۰ قطعه صنعتی را با کمک صنعتگران و شرکت‌های خلاق و دانش‌بنیان بومی‌سازی کرده است.  وی خاطرنشان کرد: در عین حال برخی قطعات خاص صنعت فولاد درحال‌حاضر وابسته به صادرات است. از جمله الکترود گرافیتی و تایرهای دامپتراک‌، چراکه تامین سنگ‌آهن از معدن وابسته به حرکت خودروهای سنگین مستقر در معدن است و تمامی فعالیت‌های ما به‌صورت زنجیره‌وار متاثر از آن است. که متاسفانه به‌رغم قول‌های متعدد برای تامین ارز ۴۲۰۰ تومانی برای این کالای استراتژیک این وعده‌ها تاکنون محقق نشده است.

کیوان‌آرا خود تحریمی را شدید‌تر از تحریم‌های آمریکا عنوان کرد و افزود: عمده‌ترین مشکلات ما خود تحریمی است. وضع دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌های خلق‌الساعه به شدت به تولیدکنندگان آسیب وارد می‌کند. از طرفی در شعار به‌دنبال رونق بخشیدن به تولید و ایجاد فضای مناسب کسب‌وکار هستیم و از سویی با قوانین دست و پا گیر برای تولید‌کنندگان واقعی موانعی ایجاد می‌کنیم که قادر به ادامه فعالیت خود نباشند.  وی درخصوص پیش‌بینی قیمت سنگ‌آهن و محصولات فولادی در سال پیش رو گفت: موارد غیرقابل پیش‌بینی از جمله شکستن سد باطله واله برزیل باعث شد معادلات و توازن قیمت این محصول در بازار جهانی دچار تغییراتی شود به‌طوری‌که درحال‌حاضر شاهد افزایش قیمت جهانی سنگ‌آهن هستیم و به تبع آن قیمت شمش فولادی نیز افزایش یافته است. اما با توجه به سایر عوامل موثر در بازار داخلی، پیش‌بینی بازار آتی تا حدودی مشکل به‌نظر می‌رسد. این متغیرها عملا باعث شده‌اند کار برای فعالان این حوزه سخت‌تر شود. در هر حال ما در برنامه‌ریزی شرکت چادرملو در نظر داریم در سال‌جاری هر ماه یک محموله و تاکید دارم صرفا به منظور ارزآوری برای تامین قطعات و تجهیزات موردنیاز خود صادرات داشته باشیم.  کیوان‌آرا ابراز کرد: امیدواریم قوانین دولت در زمینه صادرات تسهیل شده، ارتباط و تعامل شرکت‌های بزرگ با بانک‌مرکزی آسان‌تر شود.