بورس های کالایی؛ نظم در اوج هیجان معاملات

به گزارش می متالز، در واقع بورس‌های کالا در سطح کلان موجب تسهیل تجارت جهانی می‌شوند و در سطح خرد هم به تثبیت درآمد تولیدکنندگان و کشاورزان، شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران کمک می‌کنند. در این گزارش، چهار عملکرد اصلی بورس‌های کالایی جهان به اختصار شرح داده می‌شود.

کشف قیمت

بورس‌های کالا امکان خرید و فروش محصولات کشاورزی، دام زنده، ارزها، نفت خام، فلزات گرانبها و کالاهای دیگر را فراهم می‌کنند. همچنین کشف قیمت این کالاها و محصولات در بورس‌های کالایی انجام می‌شود. قیمت کالاها را نیروهای بازار (یا همان عرضه و تقاضا) در محل‌های ویژه خرید و فروش از طریق اعلام عمومی تعیین می‌کنند. آنچه در ظاهر بی‌نظم و ترتیب به نظر می‌رسد، در واقع مجموعه‌ای سازمان‌یافته است که در آن، کارگزاران مشغول خرید و فروش برای مشتریانشان هستند. قیمت‌هایی که در بورس‌های کالا تعیین و اعلام می‌شوند، در سراسر جهان منتشر شده و مبنای بسیاری از تصمیم‌های اقتصادی و سیاسی قرار می‌گیرند. در همین راستا امروزه عمده نرخ کالاهای مهم و استراتژیک که در سراسر دنیا مخابره می شود بر مبنای کشف آن بر تابلوی بورس های کالایی است. 

سازمان دهی بازارها

بورس‌های معاملات آتی همچون بورس کالای نیویورک و هیات تجاری شیکاگو از طریق فراهم کردن یک مکان خرید و فروش سازمان‌یافته و دارای قراردادهای استاندارد، نقش اقتصادی بسیار مهمی را ایفا می‌کنند. بدون این کارکرد حیاتی، معاملات آتی در فضایی جداگانه و بدون هیچ ساختاری انجام خواهند شد. بازار معاملات آتی دارای اتاق پایاپای یا تسویه وجوه مختص به خود است که وظیفه انجام تراکنش‌های مالی را بر عهده دارد. حضور اتاق‌های پایاپای که نقش شخص سوم را در تمامی تراکنش‌های مالی ایفا می‌کنند، به ثبات بازار، ایجاد نظم و رضایت خریدار و فروشنده کمک می‌کند. از آنجا که معامله‌گران در طول یک روز معاملاتی در حجم‌های متفاوتی دست به خرید و فروش می‌زنند، در پایان هر روز میزان این خرید و فروش‌ها معمولا برابر نیستند. به همین دلیل به جای تسویه تک تک معاملات، در پایان هر روز معاملاتی کل خرید و فروش‌ها در بورس یکجا و در زمانی کوتاه تسویه می‌شوند.

کاهش ریسک

بازرگانان، کشاورزان و شرکت‌های بین‌المللی با استفاده از ابزارهای بورسی، ریسک تراکنش‌های آتی خود را کاهش می‌دهند. به عنوان مثال، وقتی یک کشاورز گندم می‌کارد، قیمت این محصول در زمان برداشت را نمی‌داند. بنابراین، برای از بین بردن ریسک تغییر قیمت در زمان برداشت، قرارداد آتی گندم را در زمان کاشت محصول به فروش می‌رساند. در ماه‌های بعد، کشاورز با فروش محصول خود، آن قراردادها را بازخرید می‌کند. در این زمان اگر قیمت گندم کاهش یافته باشد، او ضرر نمی‌کند چون قیمت قراردادهایی که می‌خرد کمتر از قیمت فروش آنها بوده است. یک شرکت واردکننده هم با استفاده از همین ابزار می‌تواند ریسک افزایش قیمت کالاها را کاهش دهد.

هدایت سفته‌بازان به ابزارهای مالی

بازرگانان سوداگر یا سفته‌ باز، نقش مهم تامین نقدینگی در یک بازار را به عهده دارند. پولی که سفته‌بازان به بازارها می‌آورند، موجب کاهش فاصله بین قیمت‌ های درخواستی و پیشنهادی می‌شود. بدون حضور سفته‌ بازان در بازارها، نوسان قیمت کالاها بسیار نامنظم و بی‌قاعده می‌شود. وقتی سرمایه‌گذاران و فعالان صنایع برای پوشش ریسک خود اقدام به خرید یا فروش قراردادهای آتی می‌کنند، معامله‌گران سفته‌باز هستند که آن ریسک‌ها را به عهده می‌گیرند. بنابراین بورس های کالا با فراهم کردن حضور سفته بازان در ابزارهای مالی از یک سو به افزایش نقدشوندگی و عمق بازارها و ثبات قیمت‌ها کمک می‌کنند و از سوی دیگر مصون ماندن بخش های واقعی اقتصاد و معاملات فیزیکی از حضور سفته بازان را رقم می زنند.