راه‌اندازی فسفات چرام بعد از ۵۰ سال

به گزارش می متالز، در این میان حضور دولت به‌عنوان پایه‌گذار برای اجرایی شدن طرح معدن فسفات چرام و ایجاد مجتمع صنعتی معدنی فسفات چرام و تسهیل شدن کار، زمینه را برای جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی که تاکنون بهره‌برداری از این معدن را غیراقتصادی دانسته و برای حضور در این طرح شک و تردید داشتند هموار خواهد کرد. بر اساس اطلاعات به‌دست‌آمده، تولید هزار تن محصول در فاز نخست و توسعه طرح و افزایش میزان تولید تا ۵۰۰ هزار تن در برنامه‌های تعریف‌شده برای معدن فسفات چرام آمده است. همچنین راه‌اندازی معدن فسفات چرام به دلیل نیاز بسیاری از صنایع مهم کشور همچون پتروشیمی از اهمیت بالایی برخوردار است و در صورت اجرایی شدن پروژه فسفات چرام به میزان قابل قبولی از خروج ارز از کشور و واردات فسفات جلوگیری می‌شود.

اجرای مرحله استخراج و بهره‌برداری از معدن

داریوش دیودیده، رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کهگیلویه و بویراحمد درباره راه‌اندازی پروژه فسفات چرام اظهار کرد: فعالیت‌های اکتشافی معدن فسفات چرام انجام شده و قرار است بعد از گذشت چند سال، استخراج و تولید نیمه صنعتی آن به مرحله اجرا برسد. برنامه تعریف شده به این شکل است که مجتمع بزرگ صنعتی و معدنی برای فسفات چرام ایجاد کنیم. وی ادامه داد: در فاز نخست این پروژه نزدیک به ۴۰ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری اولیه انجام می‌شود و طرح‌های آینده و تبدیل آن به یک مجتمع، به ۴۰۰ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری نیاز دارد.
دیودیده میزان تولید محصول در فاز نخست این مجموعه را هزار تن در سال اعلام کرد و گفت: هزار تن محصولات تولیدی در فاز نخست شامل محصول اصلی و دیگر محصولاتی است که می‌توان از فسفات به‌دست آورد. همچنین براساس برنامه‌ریزی اصلی تدوین شده برای این طرح، قرار است میزان تولید به ۵۰۰ هزار تن برسد. این موضوع در یک زمان‌بندی ۷ ساله پیش‌بینی شده است. البته تلاش‌ها و بررسی‌هایی در حال انجام است که زمان ۷ ساله به ۵ سال کاهش یابد. رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کهگیلویه و بویراحمد درباره سرمایه‌گذاران این طرح گفت: شرکت‌های وابسته به سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران(ایمیدرو) اجرای طرح را پذیرفته و مجری آن هستند. وی درباره اینکه در چند فاز می‌توان میزان تولید ۵۰۰ هزار تن را محقق کرد گفت: پیش‌بینی می‌شود این طرح در ۳ فاز اجرایی شود. فاز نخست طرح تا یک سال آینده راه‌اندازی می‌شود و ۲ فاز دیگر نیز در ۵ سال آینده اجرایی خواهد شد. در واقع رسیدن به ۵۰۰ هزار تن در سال را می‌توان همان طرح‌های توسعه‌ای برای این معدن دانست. به گفته رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کهگیلویه و بویراحمد میزان ذخیره معدن ۸۰ میلیون تن قطعی است و عیار آن نیز ۹ درصد است. برای استفاده از این فسفات نیاز به پرعیارسازی است و قرار است با روش‌ها و فناوری‌های جدید، این کار انجام شود تا تولید محصول اقتصادی باشد.وی درباره اینکه آیا در فاز نخست، سرمایه‌گذار خارجی در طرح مشارکت دارد یا خیر اینگونه پاسخ داد: در فاز نخست، تجهیزات و راه‌اندازی کارخانه تنها از سوی ایمیدرو انجام می‌شود اما در فازهای بعدی به دنبال سرمایه‌گذار داخلی و خارجی برای مشارکت در این پروژه هستیم تا بتوانیم در زنجیره تولید در بخش‌های مختلف صنایع پایین‌دستی، فسفات و محصولات صنعتی را راه‌اندازی کنیم. در واقع تنها محصول تولیدی این کارخانه کود نیست و قرار است علاوه بر محصولات اصلی، محصولات پایین‌دستی آن را تولید کنیم و از مشارکت سرمایه‌گذاران داخلی یا خارجی بهره ببریم.

فروش محصولات در داخل کشور

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کهگیلویه و بویراحمد درباره برنامه‌هایی که برای محصولات تولید شده از این پروژه تعریف شده نیز گفت: در فاز نخست کار، با توجه به نیاز داخلی که بازار مناسبی دارد قرار است محصولات تولیدی در داخل به فروش برسد اما نوع فناوری و هدفگذاری این طرح بر پایه صادرات است. دیودیده در ادامه سخنانش، افزود: این معدن که در شهرستان چرام و کوه لار قرار دارد یکی از ظرفیت‌های مهم برای منطقه به شمار می‌آید. درحال‌حاضر مذاکرات اصلی انجام شده و مشاوران فنی از سوی شرکت سرمایه‌گذار برای مکان‌یابی و مسائلی از این دست به کهگیلویه و بویراحمد سفر کرده‌اند. وی درباره اینکه چرا این همه سال اجرای پروژه فسفات چرام به مرحله اجرایی نرسیده نیز توضیح داد: مطالعات این طرح نزدیک به ۵۰ سال پیش انجام شده بود. در چندسال گذشته بعضی از شرکت‌ها آمدند و پروانه بهره‌برداری نیز به آنها داده شد اما بعد از مدتی اعلام کردند این پروژه اقتصادی نیست و حجم سرمایه‌گذاری، بالا و نیازمند منابع دولتی و... است. به‌طورکلی می‌توان گفت هیچکدام از سرمایه‌گذاران کار را به سرانجام نرساندند. به گفته دیودیده، با توجه به نیاز کشور به این ماده معدنی از یک‌سو و قرار گرفتن چنین ظرفیتی در منطقه چرام که در کل جزو مناطق کم برخوردار کشور است به این نتیجه رسیدیم که مذاکراتی با مجموعه دولت انجام دهیم تا پایه‌گذاری را دولت انجام دهد. در این میان ایمیدرو به نمایندگی دولت این کار را انجام داد و وارد کار شد تا در مراحل بعدی بتوانیم سرمایه‌گذاران را جذب کنیم. وی یکی دیگر از دلایل به تعویق افتادن بهره‌برداری از این معدن را اینگونه شرح داد: شرکت‌های پیشین، این پروژه را غیراقتصادی می‌دانستند زیرا روش‌های شناخته شده در آن زمان به گونه‌ای بود که نرخ تمام شده محصول را بالا می‌برد اما در شرایط کنونی، روزآمد شدن فناوری‌ها و روش‌های جدید نشان می‌دهد می‌توان تولید اقتصادی از مواد معدنی چرام داشت. امید است شرکت وابسته به ایمیدرو این گام را بردارد تا در مراحل بعدی سرمایه‌گذاران خارجی نیز بتوانند وارد کار شوند. وی درباره آثار راه‌اندازی این پروژه روی اقتصاد استان نیز گفت: راه‌اندازی فسفات چرام از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است زیرا محصولات حاصل از راه‌اندازی این معدن هم‌اکنون مورد نیاز کشور است و یکی از محصولات استراتژیک به شمار می‌آید؛ بنابراین می‌توان آن را یکی از گزینه‌های مناسب برای جذب سرمایه‌گذار در منطقه دانست. به عقیده وی، راه‌اندازی این طرح می‌تواند اشتغالزایی قابل توجهی در منطقه ایجاد کرده و درآمد مردم را افزایش دهد و در مجموع تحول عظیمی در استان و شهرستان به وجود آورد.

ضرورت راه‌اندازی واحدهای چرام در منطقه

مجید پورمقدم، مشاور معاونت معدن و صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت درباره اهمیت بهره‌برداری از معدن فسفات چرام نیز گفت: بهره‌برداری از معدن فسفات چرام به دلیل ضعیف بودن ذخایر فسفات در کشور از اهمیت بالایی برخوردار است چراکه در جنوب کشور چند واحد پتروشیمی همچون امام خمینی، ماهشهر و رازی قرار دارند و ماده اولیه آنها فسفات p۲o۵ است؛ بنابراین برای جلوگیری از خروج ارز باید این معدن را راه‌اندازی و مواد اولیه مورد نیازشان را تامین کرد. به گفته وی، مجتمع پتروشیمی بندر امام، ماهشهر و... با قرارگرفتن در نزدیکی سواحل جنوبی خلیج‌فارس، امکان واردکردن مواد اولیه از طریق راه‌های آبی را دارند. برای نمونه اکنون فسفات مورد نیاز کشور را که از عیار بالایی برخوردار است از کشورهای اردن، سوریه و... وارد می‌کنیم. این درحالی است که ذخیره فسفات کشور به شکل یک باند از چرام کهگیلویه و بویراحمد شروع شده و تا منطقه کوه سفید رامهرز ادامه دارد. البته ذخایر این ماده با نزدیک شدن به جنوب کشور عیار کمتری نسبت به دیگر بخش‌ها پیدا می‌کند که شاید توجیه اقتصادی برای استفاده از آن وجود نداشته باشند. پورمقدم ادامه داد: در این منطقه حدود ۴۰ سال پیش فرانسوی‌ها مطالعاتی را انجام دادند؛ و به نظر می‌رسد با راه‌اندازی فسفات چرام بتوانیم ضمن ایجاد اشتغال بزرگ در منطقه، مواد اولیه مورد نیاز صنایع پتروشیمی کشور را تامین کنیم. به گفته مشاور معاونت معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت، فرآیند راه‌اندازی این معدن و استفاده از ذخایر آن نیازمند تکمیل مطالعات اکتشافی و آنالیز منطقه برای یافتن ماده معدنی است. البته گفته می‌شود عیار فسفات چرام ۹ درصد است اما ممکن است در دیگر نقاط این معدن، عیار ماده معدنی بالاتر باشد که این موضوع نیز با انجام نمونه‌برداری و اکتشاف تفصیلی مشخص می‌شود. پورمقدم افزود: اگر اکتشافات کاملی در منطقه انجام شود می‌توان سرمایه‌گذاری‌های بسیاری در منطقه انجام داد. حتی پتروشیمی‌های کشور نیز می‌توانند روی این معادن سرمایه‌گذاری کنند زیرا فاصله این مجتمع‌ها با این معادن اندک است و استخراج و انتقال موادمعدنی برای آنها با صرفه اقتصادی همراه خواهد بود.

سخن آخر...

راه‌اندازی طرح‌های صنعتی و معدنی در مناطق کمتر برخوردار کشورمان که همواره به دلیل نبود زیرساخت لازم و مشکلاتی از این دست، سرمایه‌گذاران کمی را به سمت خود کشیده باعث رشد و شکوفایی این مناطق خواهد شد.