معادن کوچک مقیاس جان تازه می‌گیرند

به گزارش می متالز، کوروش شعبانی، نائب رئیس انجمن مس ایران نوشت: بیشتر معادن کوچک مقیاس نیاز به زیرساخت اساسی دارند و تامین زیرساخت این نوع معادن، مانند تامین آب، برق و ایجاد راه، باعث رونق آن‌ها می‌شود. تامین برق معادن کوچک با ژنراتور بسیار هزینه‌بر بوده و همچنین دولت سوبسید بالایی را به آن اختصاص می‌دهد؛ اگر از شبکه برق سراسری به این معادن برق رسانی صورت گیرد به فعال‌سازی آن‌ها کمک بزرگی می‌شود و همچنین از هدررفت انرژی با سوبسید بالا جلوگیری به عمل می‌آید.

مشکل دیگر این معادن، راه و جاده است. تا ابتدای دهه هفتاد، جهاد سازندگی موظف به ساخت جاده برای دسترسی آسان به معادن کوچک مقیاس بود؛ در واقع، راه‌سازی از جمله وظایف دولت بود اما در حال حاضر چنین امکاناتی از طرف دولت ارائه نمی‌شود.

دیگر مشکل اساسی معادن کوچک مقیاس، تامین سرمایه در گردش است. سرمایه در گردش، نیاز روزمره معدن‌داران بوده و باید آن‌ها به اندازه دو ماه آینده خود، سرمایه در گردش داشته باشند که با حمایت دولت نیز می‌توان این مشکل را تا حدودی حل کرد.

یکی از روش‌های رونق معادن کوچک، حذف قوانین دست‌وپاگیر است؛ برخی از قوانین معدنی، نادرست هستند که تغییر آن‌ها، ملزم به رای مجلس و اجرا توسط دولت است و این موضوع چند سال به زمان نیاز دارد. به عنوان مثال، دریافت حقوق دولتی به میزان مندرج در پروانه بهره‌برداری به جای میزان استخراج واقعی از معدن و الحاق حریم معادن به خود معدن‌داران از جمله قوانین غلط و نیازمند به اصلاح است.

از اواخر سال 96، طرح رونق معادن کوچک مقیاس، مطرح و اولین جلسه شناسایی و معرفی این طرح در استان خراسان جنوبی برپا شد. طرح اولیه، به صورت بازدید مسئولین مربوطه به معادن 31 استان کشور و بررسی مشکلات و چالش‌های معدن‌داران بود که تمام جلسه‌ها و صحبت‌ها در خصوص حمایت از معادن کوچک مقیاس، به راه‌اندازی سایتی جهت ثبت نام معدن‌داران به منظور شناسایی صاحبان معادن کوچک مقیاس منجر شد.

از این طریق، بعد از شناسایی معادن و بررسی دلایل غیر فعال شدن آن‌ها، در راستای رفع مشکل و رونق این نوع معادن گامی جدید برداشته خواهد شد. پیش از فراخوان ثبت نام، از ابتدای مطرح شدن این طرح، حدود 55 معدن غیرفعال، رونق یافت و شروع به کار کرد اما این میزان بسیار اندک بود و باید در ماه، تعداد قابل توجهی از معادن غیرفعال هر استان راه‌اندازی شود.

لازم به ذکر است که انجمن مس از بدو تاسیس در سال 94 با همکاری شرکت ملی مس ایران ، برای فعال‌سازی معادن مس به ویژه معادن کوچک مقیاس، برنامه‌ریزی کرده و این برنامه‌ در راستای رونق و افزایش درآمد از معادن کوچک مقیاس مس طرح‌ریزی شده است. البته انجمن مس به صورت رسمی و قانونی از ابتدای شهریور سال جاری فعالیت خود را آغاز کرد؛ در این راستا، مشکلاتی وجود داشت که با کمک دکتر اردشیر سعد محمدی که یکی از اعضای هیات مدیره انجمن مس ایران است، تا حدودی این مشکلات از سر راه برداشته شد. آقای سعد محمدی متولی عمده فعالیت‌های مس ایران بوده و در خصوص فعال‌سازی معادن کوچک مقیاس مس، قول‌های قابل اجرا به انجمن مس داده‌ است.

در یکی دو ماه اخیر، تعرفه صادرات کنسانتره مس اجرایی شده است اما با همکاری شرکت ملی مس، خرید و صادرات کنسانتره از معادن کوچک مقیاس بدون در نظر گرفتن عوارض‌ 10 درصدی صادرات انجام می‌گیرد و همچنین شرکت ملی مس به عنوان متولی این صنعت در تامین منابع مالی و مسائل فنی برای فعالین در عرصه مس و در جهت رفع مشکلات در این زمینه برنامه‌هایی را در دستور کار دارد. در راستای برنامه احیای معادن کوچک مقیاس مس، معادن سولفیدی در اولویت قرار دارد؛ چراکه تعداد این معادن نسبت به معادن مس اکسیدی بیشتر است. تعداد تولیدکنندگان و معادن کنسانتره اکسیدی و سمانته انگشت شمار بوده و برای فعال‌سازی این نوع معادن برنامه خاصی در نظر گرفته نشده است؛ گرچه، با برنامه‌ریزی مدون مشکل خاصی برای احیای این نوع معادن نیز وجود نخواهد داشت.