چالش‌های توسعه صنعت فولاد در افق ۱۴۰۴

به گزارش می متالز، فرزاد ارزانی مدیرعامل فولاد هرمزگان در اولین کنفرانس ملی ریخته‌گری مداوم فولاد در هرمزگان با اشاره به اینکه این کنفرانس با نگاهی به آینده فولاد در دو دهه آینده و وضعیت فعلی آن درحال برگزاری است گفت: برای دستیابی به تکنولوژی فولاد، مسیرهای دسترسی در کشورهای درحال توسعه از طریق تعامل و اشتراک‌گذاری دانش است، چین و اوکراین از این روش استفاده کرده و با ایجاد صنعت به دانش آن نیز رسیده‌اند.  مدیرعامل شرکت فولادهرمزگان در این کنفرانس ۲ روزه با اشاره به اینکه این روند برای کشورهایی مثل ایران بهتر جواب می‌دهد، گفت: مدل‌های دیگر این است که مرکز تحقیقاتی ایجاد شود و دانش را به تکنولوژی و بعد به صنعت تبدیل کنند، این مدل هزینه‌بر و زمان‌بر بوده و مسیر دستیابی به آن سخت است.  وی افزود: ژاپنی‌ها با استفاده از این روش از اطلاعات آمریکایی‌ها استفاده کردند و از آنها پیش افتادند، مرکز تحقیقاتی ایجاد نکردند بلکه از مراکز و دانش آمریکا استفاده کردند، کره‌جنوبی نیز این تکنولوژی را از ژاپن گرفت.  مدیرعامل شرکت فولادهرمزگان خاطرنشان کرد: بومی‌سازی در دل تکنولوژی اتفاق می‌افتد، اما اول باید دانش ساخت تجهیزات را کسب کنیم. ارزانی درخصوص ضرورت دستیابی به تکنولوژی تولید فولاد بیان کرد: افق ۱۴۰۴ ما تولید ۵۵ میلیون تن فولاد است، برای تامین این نیاز باید خط ریخته‌گری بخریم. هرچه جلوتر می‌رویم خطوط قبلی کهنه می‌شوند و همه اینها نیاز به ارتقای تکنولوژی را گوشزد می‌کنند و از طرفی کمبود هم داریم؛ باید هزینه زیادی کنیم تا تکنولوژی جدید را بر روی تجهیزات قدیمی پیاده کنیم.  وی با اشاره به اینکه ۱۰۰ درصد تولید فولاد کشور از ریخته‌گری مداوم صورت می‌گیرد، تصریح کرد: در زمینه تولید به‌صورت منفرد و غیریکپارچه زمینه‌هایی داریم، در ریخته‌گری محصولی تولید می‌شود که محصول خام صنایع دیگر می‌شود؛ در آینده ناچاریم به سمت خطوط ریخته‌گری برویم، از این‌رو باید به تکنولوژی ریخته‌گری دست پیدا کنیم.  وی افزود: بعد از اینکه موفق به کسب دانش شدیم شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند شروع به توسعه محصول و تکنولوژی که حلقه‌ای مفقوده در کشور است، کنند. به گفته وی متاسفانه ارتباط ارگانیک و موثر بین فولادسازان کشور وجود ندارد و باید با تدوین یک نقشه راه هم‌جهت شویم و تقسیم مسوولیت شود.  ارزانی تاکید کرد: برای دستیابی به دانش ریخته‌گری مداوم، فارغ از تامین منابع مالی باید محوری یکپارچه وجود داشته باشد و بعد در کنار آن محققان داخلی و خارجی ورود کنند و دانش منتقل شود.

 نیازمند فولادهای پیشرفته هستیم

علیرضا کاظمی معاون تکنولوژی فولاد هرمزگان نیز در این کنفرانس گفت: در دو دهه آینده رشد تقاضا شیب کمتری دارد و از ۲۰۴۰ به بعد روند ثابتی پیدا می‌کند. وی افزود: ما به فولاد پیشرفته‌تری نیاز خواهیم داشت و فرآیند صنعتی به سمت فرآیند دوست‌دار محیط‌زیست می‌رود. به گفته وی در صنعت خودرو نیز در آینده نزدیک میزان مصرف فولاد کاهش خواهد یافت. کاظمی تصریح کرد: در دنیا ۳۵۰۰ گرید فولادی داریم که ۲۰ سال پیش ۷۵ درصد آنها وجود نداشتند.  معاون تکنولوژی فولادهرمزگان خاطرنشان کرد: فولادهای دارای استحکام بالا، فولاد با مقاومت بالا در برابر خوردگی و فولاد با راندمان بالا نیاز صنایع مصرف‌کننده هستند.  وی گفت: در صنعت خودرو نیازها تغییر می‌کند و آزمون سختگیرانه‌ای دارند؛ به‌عنوان مثال در برخی اتومبیل‌های شرکت ولوو از فولاد استحکام بالا بیشتر استفاده می‌شود.   معاون تکنولوژی فولادهرمزگان تاکید کرد: در همین رابطه شاهد کاهش وزن در خودروها طی سال‌های گذشته هستیم.  وی افزود: در حوزه دریایی هم فولادهای پیشرفته استفاده می‌شود؛ یعنی ورق‌های فوق ضخیم و استحکام بالا نیاز است.  کاظمی با اشاره به اکتشافات دریایی تصریح کرد: در انرژی نیز توسعه و اکتشاف نفت و گاز به سمت اعماق دریا می‌رود و به فولادهای پیشرفته نیاز است که قابلیت شکل‌پذیری و مقاومت در برابر دما و... داشته باشند.  اصغر مدنی، معاون بهره‌برداری شرکت فولادهرمزگان نیز در نخستین کنفرانس ملی ریخته‌گری مداوم فولاد گفت: برای تولید ۵۵ میلیون تن فولاد باید در انتخاب تکنولوژی دقت کنیم.  مدنی تصریح کرد: براساس شرایط تکنولوژی ماشین ریخته‌گری باید کاهش مصارف، بهره‌وری بالا، راندمان تولید بالا، کیفیت تولید محصول بالا، تناسب با دیگر تجهیزات فولادی و تولید محصولات مورد نیاز را مورد توجه قرار داد.  وی خاطرنشان کرد: مدیریت کیفیت در ریخته‌گری، کیفیت ذوب تولیدی، کنترل فرآیند فولاد‌سازی و کنترل کیفیت پیوسته در ریخته‌گری مداوم باید مورد توجه قرار گیرد.  در ادامه خلیل قاسمی، مدیرکل صنعت، معدن و تجارت هرمزگان در اولین کنفرانس ملی ریخته‌گری مداوم فولاد عنوان کرد: هرمزگان سومین استان تولید فولاد برای زنجیره تولید ۵۵ میلیون تن در افق ۱۴۰۴ است، فولادهرمزگان «قرارداد باز» برای شرکت‌های دانش‌‌بنیان گذاشته است و اگر با رویکردی که وزارت دفاع داشته پیش رویم می‌توان زودتر به این افق دست یافت.  قاسمی خاطرنشان کرد: در حوزه آهن هماتیت که مطالعات ظرفیت هرمزگان را تا عمق ۹۰ متری در ۶۰ کیلومتری بندرعباس آغاز کرده‌ایم، این استان در زمینه مواد اولیه حرف برای گفتن دارد و بخش‌خصوصی به موضوع ورود کرده و بررسی پهنه‌های بالای چند هزار کیلومتر را آغاز کرده است.  وی خاطرنشان کرد: هرمزگان در حوزه دریا بزرگ‌ترین سایت دریایی را دارد، فعالیت ما نباید تنها قطعه‌سازی باشد چراکه دنیا دارد به‌جای دیگری می‌رود، پیشنهاد می‌کنم این کنفرانس سال‌های آینده ادامه داشته باشد.  احمد احمدی، معاون برنامه‌ریزی شرکت ملی فولاد نیز در این کنفرانس گفت: در صنعت فولاد دو نوع احیای مستقیم و غیرمستقیم داریم که در ایران بیشتر به سمت احیای مستقیم رفته‌ایم. وی ادامه داد: عمده فرآیندهای فولادی در کشور احیای مستقیم است.  به گفته احمدی، ۲۵ میلیون تن توسعه جدید فولاد داریم که باید برای آن حدود ۸ خط ریخته‌گری ایجاد شود.  به گفته وی در آینده باید بتوانیم کوره جدید و خطوط ریخته‌گری هم‌تراز دنیا را بسازیم و نیازی به تامین از طرف خارجی‌ها نداشته باشیم.  همچنین بهزاد نیرومند، دبیر علمی اولین کنفرانس ملی ریخته‌گری مداوم فولاد با اعلام روند انتخاب مقالات و گزارشی از نحوه اجرایی کنفرانس مطرح کرد: نیاز به توسعه پژوهش در صنعت ریخته‌گری داریم، ضرورت وجود حدود ۵۰ پژوهشگر تمام وقت برای تولید هر یک میلیون تن فولاد در کشورهای پیشتاز فولاد برآورد شده است.  وی با بیان اینکه در این روند نیازمند تربیت و تشویق پژوهشگران حرفه ای هستیم، تصریح کرد: اخیرا ۳۶۰ بورس تحصیلی در تاتا استیل برای پرورش متخصص در این حوزه در نظر گرفته شده که می‌تواند الگو باشد.  نیرومند با اشاره به اینکه بیشتر تمرکز مقالات مربوط به موارد درگیر در صنعت بوده و تلاش شده خلأهای حوزه را پر کند، اضافه کرد: ۵۳مقاله داریم که ۸ مورد آنها از دانشگاه‌ها و ۴۵مورد از بخش صنعت برگزار شده است که تلاش شد صرف علمی ‌نباشد بلکه جنبه کاربردی برای صنعت داشته باشد.  همچنین در اولین کنفرانس ملی ریخته‌گری مداوم فولاد که توسط شرکت فولادهرمزگان برگزار شد، از کتاب «تولید فولاد تمیز از آهن اسفنجی تا تختال» با حضور مسوولان و دست‌اندرکاران حوزه فولاد رونمایی شد.  این کتاب که توسط محمد شریف شریفیان و جواد قراگزلو تالیف شده است، توسط انتشارات فردای شرق و در هشت فصل راهی بازار کتاب کشور شده است. این کنفرانس امروز چهارشنبه به‌کار خود پایان می‌دهد.