کسی سیاهه مرگ‌های معدن آلبلاغ اسفراین را خواهد بست؟

به گزارش می متالز، ریزش معدن سرب و روی آلبلاغ  اسفراین روز گذشته برای هفتمین بار در سال جاری رخ داد که یک نفر کشته داشت و بدین ترتیب شمار جان باختگان این معدن به ۶ نفر رسید.

مردمانی که برای فرار از سختی معیشت و آوردن نان بر سر سفره، جان خود را بر کف دست گرفته و به معدن ممنوعه روی می آورند، اما دریغ از اینکه دیگر نه نانی به سفره بر می گردد و نه نان‌آور.  

 فقط در ماه جاری، سه حادثه  در فاصله کمتر از ۱۰ روز از یکدیگر در این معدن بر اثر ریزش تونل های دستی حفر شده از سوی برداشت کنندگان غیرمجاز، رخ داده و هر سه موجب جان باختن یا مصدومیت شماری از افراد شده است.

سخت گذر، کوهستانی و برف گیر بودن مسیر معدن آلبلاغ که در منطقه ای به همین نام در پارک ملی ساریگل واقع است، کار امدادرسانی زمینی به حادثه دیدگان  این منطقه را  تقریبا ناممکن کرده  و موفقیت  امداد هوایی نیز به دلایلی همچون دوری مسافت، زمان کم پرواز، وقوع حادثه در شب و شرایط جوی نامساعد مطلوب نبوده است.  

 اگر چه شورای تامین شهرستان اسفراین از ابتدای امسال سعی کرد تا با پاکسازی این منطقه از دلالان، برخورد با سودجویان و ایجاد ایست و بازرسی مبادی ورودی به این منطقه را کنترل کند اما به گفته مسوولان استانی، گستره زیاد منطقه، حفاظت  کامل از آن را مشکل کرده است.  

در حالی که انتظار می رفت با شروع فصل سرما و بارش ها تردد در منطقه آلبلاغ کاهش یابد اما هنوز اهالی محلی به این معدن تردد دارند و برداشت های غیر اصولی از این معدن  توسط اهالی این مناطق سبب حوادث ناگواری شده است.

با افزایش حوادث و شمار جانباختگان معدن آلبلاغ  درماه های اخیر شورای تامین شهرستان مصوب کرد تا صنعت و معدن خراسان شمالی تونل های حفر شده در این منطقه را برای جلوگیری از تکرار حوادث  تخریب کند اما با اجرایی نشدن این مصوبه از سوی صنعت و معدن  دادستان شهرستان اسفرین علیه محیط زیست و صنعت و معدن اعلام جرم کرد.

واکنش ها به افزایش شمار کشته شدگان در معدن آلبلاغ  با انتقاد تند امام جمعه اسفراین به حل نشدن این مشکل از سوی مسئولان و  مهلت یک ماهه رییس دادگستری خراسان شمالی  به مسوولان ادارات صمت و محیط زیست برای  رفع  نقاط حادثه خیز این معدن و تخریب تونل ها، ادامه یافت.

شماری از مردم اسفراین با گلایه از ساماندهی نشدن معدن آلبلاغ گفتند: برخورد با کارگران و برداشت کنندگان کم بضاعت چاره کار نیست زیراکه آنان از روی ناچاری و سختی معیشت به این کار تن می دهند.

یکی از اهالی روستای همجوار این معدن گفت: فشار اقتصادی،  بیکاری و سختی معیشت مردم را مجبور به حضور در این منطقه خطرناک کرده است.

وی که خود را علی محمدنیا معرفی کرد، افزود: سود اصلی این معدن را دلالان دانه درشتی می گیرند این درحالی است که کارگران کولبر این معدن سختی کار را به جان می خرند و سنگ های درشت و ریز را از بالای کوه به پایین حمل می کنند.

وی افزود: هر کارگر در گذر از مسیر معدن پر خطر آلبلاغ تنها بار اندکی را می تواند جا به جا کند.

وی گفت: چرا نباید عواید حاصله از این معدن به مردم منطقه که هم اکنون با مشکلات اقتصادی فراوان دست و پنجه نرم می کنند برسد و عده ای سودجو در حاشیه امن از زحمت کارگران بهره فراوانی ببرند.

یکی دیگر از اهالی این منطقه گفت: سود اصلی این معدن نصیب دلالان،  واسطه ها یا کارخانجات می شود اما از کارگران به عنوان قاچاقچی و متخلف یاد می شود.

وی به شرط درج نشدن نامش در گزارش گفت: بسیاری از کسانی در ماه های گذشته به صورت کوله‌بری اقدام به حمل سنگ معدن سرب کرده اند، دچار زخم های زیاد در بدن یا به بیماری مبتلا شده اند ولی از ترس پیامدهای برخوردهای امنیتی و قضایی سکوت اختیار کرده اند.

در همین حال فرماندار اسفرین با تشریح آخرین اقدامات انجام شده و مصوبات شورای تامین استان برای ساماندهی معدن آلبلاغ و جلوگیری از تکرار حوادث دراین منطقه، خبر از انعقاد قرارداد سازمان توسعه و نوسازی صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) با یک تیم حفاظتی زیر مجموعه نیروی انتظامی برای  حفاظت کامل از معدن آلبلاغ  این شهرستان  را داد.

طاهر رستمی افزود: در نشست شورای تامین خراسان شمالی قرار شد برآوردی از میزان هزینه تامین نیروی حفاظت برای معدن آلبلاغ از سوی فرمانده نیروی انتظامی استان انجام و به شرکت ایمیدور اعلام شود.

وی گفت: بدین ترتیب تیم حفاظتی از سه هفته آینده کار محافظت از محدوده معدن آلبلاغ را تا پایان زمان مطالعه و اکتشافات اولیه  انجام خواهد داد اما تا زمان حضور تیم حفاظتی، کار حفاظت از  این منطقه  بر اساس مصوبات پیشین  شورای تامین به طور مشترک بر عهده ادارات محیط زیست، منابع طبیعی و نیروی انتظامی است.

رستمی با بیان اینکه تاکنون، کار مطالعه و اکتشاف اولیه به علت سردی هوا و نامساعد بودن شرایط منطقه آلبلاغ هنوز از سوی ایمیدرو آغاز نشده است گفت: اولویت ما اکنون بحث حفاظت است و با مساعد شدن هوا در این منطقه کار مطالعه و اکتشاف اولیه در این منطقه آغاز می شود.

وی با اشاره به پاسخ سازمان صنعت، معدن و تجارت استان در باره علت اجرایی نشدن تخریب تونل های حفر شده در معدن آلبلاغ و ناتوانی این سازمان از انجام این کار افزود: برای پیگیری این مشکل، دوباره با رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مکاتبه شده است تا از طریق ایمیدرو  این موضوع پیگیری و تعیین تکلیف شود.

از سویی روز گذشته ۲۷ آذر نماینده مردم اسفراین در مجلس شورای اسلامی از نشست با وزیر صمت  درباره معدن آلبلاغ خبر داد و گفت: با توجه به اهمیت موضوع و وقوع حوادث  زیاد در این معدن وزیر صنعت، معدن تجارت  دستور آغاز عملیات اکتشاف در معدن آلبلاغ را صادر کرد.

هادی قوامی افزود: دستور فوری  وزیر صمت برای شتاب گرفتن کارها دراین معدن صادر شده و کار حفاظت از منطقه  نیز همزمان از سوی ایمیدرو انجام خواهد شد.

وی افزود: پس از پایان عملیات اکتشاف اولیه در معدن آلبلاغ، این معدن به مردم واگذار می شود تا برداشت رسمی از آن آغاز شود.

در حالی که نمایندگان ارشد سه قوه  در استان در تلاش هستند تا با حمایت قضایی و اجرایی  و رایزنی ها گسترده در این موضوع با مسوولان کشوری هر چه زودتر حفاظت کامل از این منطقه  و اکتشاف  اولیه در معدن آلبلاغ اسفراین برقرار شود،  باید منتظر ماند و دید آیا  خشم  معدن آلبلاغ پس از مدتها  فروکش  می کند و این منطقه روی آرامش را خواهد دید.

معدن آلبلاغ اسفراین در ارتفاعات سخت گذر آلبلاغ و در محدوده پارک ملی ساریگل واقع در شمال شرق این شهرستان قرار دارد.

برداشت غیرمجاز از این معدن سرب و روی، که در منطقه ای با همین نام واقع است، از ابتدای امسال با هجوم سودجویان به این منطقه همراه شد که با ورود شورای تامین خراسان شمالی در اواخر اردیبهشت ماه، این ناحیه از حضور سودجویان پاکسازی شد ولی اینک پس از گذشت چند ماه با حضور مجدد برخی افراد محلی و غیرمحلی، برداشت غیرمجاز از این معدن مجددا افزایش یافته است.

واقع شدن این معدن در منطقه حفاظت شده زیست محیطی ساریگل، موجب شده تا سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی تا کنون در ثبت آن ناکام بماند ولی به ‌تازگی وزارت صنعت، معدن و تجارت مجوز مطالعات و اکتشافات اولیه بر روی این منطقه معدنی را برای ایمیدرو صادر کرده است.

شهرستان ۱۲۰ هزار نفری اسفراین در ۶۰ کیلومتری جنوب شرقی اسفراین قرار دارد.