گندله‌سازی مادکوش در ایستگاه پایانی

به گزارش می متالز، علیرضا صمدی، مدیرعامل مجتمع گندله‌سازی مادکوش از راه‌اندازی قریب‌الوقوع فاز یک این واحد ۵ میلیون تنی گندله خبر داد.

آخرین وضعیت واحد گندله مادکوش چیست و چه زمانی به بهره‌برداری رسمی می‌رسد؟

کل عملیات مکانیکال، نصب، ابزار دقیق و برق واحد مادکوش به پایان رسیده، تست سرد آن انجام شده است و در مرحله شروع تست گرم قرار داریم که به محض تامین کنسانتره، وارد مرحله راه‌اندازی می‌شویم.
این پروژه درحال‌حاضر بیش از ۹۸درصد پیشرفت فیزیکی دارد و فعلا مواد اولیه مورد نیاز آن با دستور آقای سرقینی قرار است از ۳ معدن بزرگ تامین شود. برای این واحد تولیدی مهم‌ترین موضوع، تداوم تامین مواد اولیه است، چراکه در غیر این صورت، اینجا فقط یک قبرستان آهن است.

قرار نبود از طریق واردات مواد اولیه را تامین کنید؟

مقرر شده بود از مواد اولیه وارداتی استفاده کنیم که با شرایط تحریم امکان‌پذیر نیست یا بسیار سخت است و به صرفه نیست و باید به فکر تامین مواد اولیه از داخل باشیم. البته به‌دنبال تامین کنسانتره تولید داخلی نیز بودیم و با تامین‌کنندگان داخلی هم مذاکره کردیم و روند تولید را مشروط به تخصیص دولتی نکردیم. در این میان، آنچه مسلم است اینکه مادکوش یک واحد مگامدول با۳میلیون تن ظرفیت است و نمی‌توان کنسانتره مورد نیاز آن را از بازار داخلی تهیه کرد. این نکته‌ای است که باید در تخصیص‌های دولتی لحاظ شود.

آیا واردات کنسانتره سنگ آهن توجیه اقتصادی دارد؟

باید ببینیم واردات کنسانتره در انتهای خط تولید چه نرخ تمام‌شده‌ای را به ما می‌دهد. آیا فولادی که قرار است تولید شود بازار داخلی دارد یا اگر صادر می‌شود، نرخ صادراتی آن چقدر است؟ اینها عواملی است که صرفه اقتصادی واردات کنسانتره را مشخص می‌کند و باید کل زنجیره را ببینیم. امروزه اگر بخواهیم کنسانتره وارد و گندله تولید کنیم، نرخ تمام شده از نرخ اعلامی دولت برای فروش گندله بالاتر خواهد بود، چراکه تحریم هزینه‌های حمل، انتقال پول و... را بالاتر می‌برد و فروشنده وقتی می‌بیند متقاضی مواد از ایران است نرخ را چرب‌تر اعلام می‌کند.

گندله تولیدی شما کدام مجموعه‌های فولادی را پشتیبانی می‌کند؟

وقتی دولت تامین‌کننده کنسانتره ما می‌شود در فروش گندله نیز تابع سیاست‌های دولت هستیم. اگر خارج از سیستم دولتی، کنسانتره را تامین کنیم، بازهم واحدهای فولادی همجوار را تامین خواهیم کرد.

استان هرمزگان دارای ذخایر سنگ آهن هماتیتی است؛ برای استحصال این سنگ‌ها برنامه توسعه‌ای برای تولید کنسانتره دارید؟

سنگ آهن استان پایه هماتیتی دارد و برای فرآوری آن نیازمند آب هستیم، یا اینکه فناوری باید وجود داشته باشد که آن را به نوعی کنسانتره تبدیل کنیم که قابلیت مصرف در کارخانه‌های گندله‌سازی داشته باشد که محصولات آن خوراک واحدهای فولادسازی به روش احیای مستقیم است. باید کل این زنجیره را در نظر بگیریم.
با این حال، درحال‌حاضر این دانش هنوز و قابلیت انتقال آن به کارخانه وجود ندارد. شاید دانش در دانشگاه یا شرکت‌هایی وجود داشته باشد، اما هنوز این شرایط ایجاد نشده که وارد فرآیند کاری معدن شود و سنگ را به کنسانتره با عیار ۶۶ تا ۶۷ درصد تبدیل کند که بتوان از آن گندله تولید کرد. البته فناوری وجود دارد که سنگ آهن را به عیار ۶۲ برساند.
گروه سرمایه‌گذاری ارزش، این فرآیند را پیش برده و حتی با شرکت تهیه و تولید مواد معدنی قراردادی منعقد کرده تا معادن کوچک مقیاس را احیا و واحدهای کوچک مقیاس کنسانتره سنگ آهن ایجاد کنند. البته مادکوش توان مصرف کنسانتره آهن هماتیتی را دارد و می‌تواند از ۶۰ تا ۱۰۰ درصد کنسانتره سنگ‌آهن هماتیتی را وارد خط تولید خود کند.

چه تفاوتی با خط تولید گندله‌ای که سنگ آهن مگنتیتی مصرف می‌کند، دارد؟

در فرآیند تولید تغییراتی ایجاد شده تا بتواند کنسانتره سنگ آهن هماتیتی را مصرف کند.
تولیدکنندگان سنگ آهن ادعا کردند که آمادگی استحصال سنگ آهن هماتیتی جنوب کشور که معمولا دولتی‌ها مایل به ورود به آن نیستند را دارند.
ژنز سنگ آهن هرمزگان به‌گونه‌ای است که دانش استحصال آن هنوز عملیاتی نشده است. با این حال، این استحصال و استخراج ادعا شده بدون واحد کنسانتره‌سازی یعنی صادرات سنگ آهن.
پس باید یک شرط برای هر فعالیت استحصال سنگ آهن بگذارند که سنگ استخراج شده صادر نشود. البته یک معدنکار در بخش خصوصی منافع خود را دنبال می‌کند؛ در همه جای جهان چنین است، این دولت‌ها هستند که منافع کلی را دنبال می‌کنند و نیاز زنجیره‌های گوناگون را می‌بینند.
در صنعت فولاد یک روش تولید برای تبدیل مستقیم سنگ آهن خام به آهن اسفنجی وجود دارد که SLRN نامیده می‌شود. دانشگاه شریف، دانشگاه‌های دیگر و حتی شرکت‌های فولادی مانند تمام واحدهای پژوهشی جهان اقدام‌هایی در این راستا انجام داده‌اند. ما نیز به‌دنبال استفاده از نتایج پژوهش‌های اخیر برای تولید آهن اسفنجی هستیم.

آقای سرقینی معاون معدنی پیشین وزارت صنعت، معدن و تجارت که اوایل هفته جاری جای خود را به آقای داریوش اسماعیلی داد، به‌شدت رویکرد ضدخام‌فروشی داشت از جانشین ایشان چه انتظاری دارید؟

ضمن تشکر از زحمات دکتر سرقینی و آرزوی موفقیت برای دکتر اسماعیلی، از مجموعه مدیران ارشد زحمتکش وزارت صنعت، معدن و تجارت انتظار دارم با حمایت از واحدهای تولیدکننده داخلی و ایجاد ارزش‌افزوده در زنجیره تولید، باعث رونق هر چه بیشتر و روزافزون در این بخش مهم اقتصاد کشور شوند.

شرکت سرمایه‌گذاری ارزش چه واحدهایی را دارد؟

گروه سرمایه‌گذاری ارزش یک معدن سنگ آهن به‌نام مادکانسار دارد و سنگ آهن هماتیتی و گاه مگنتیتی تولید می‌کند. عمده محصولات تولیدی این معدن درحال‌حاضر به کارخانه‌های سیمان اطراف ارسال می‌شود. البته ایجاد واحد فرآوری و پرعیارسازی سنگ آهن دانه‌بندی شده نیز در دستور کار قرار دارد.
گروه ارزش، یک شرکت دیگر نیز به‌نام مادشیمی دارد که در سال ۱۳۹۴ مجوز تاسیس یک واحد تولید کنسانتره آهن در منطقه ویژه بندرعباس برای آن شرکت صادر کرد، اما متاسفانه این مجوز در دوره‌های بعدی تمدید نشد و فعالیت آن متوقف شد. قرار بود این شرکت یک واحد با ظرفیت تولید سالانه ۲.۵ میلیون تن کنسانتره سنگ‌آهن در کنار گندله‌سازی مادکوش ایجاد کند. حتی زمین مورد نیاز آن را در منطقه ویژه خریداری کردیم اما باوجود دستور صریح وزیر وقت صنعت، معدن و تجارت، مجوز تاسیس کارخانه تمدید نشد. این در حالی است که این واحد قرار بود سنگ‌های گوناگون با ۴ ژنز سنگ آهن کشور شامل هماتیت تا مگنتیت را به کنسانتره با عیار ۶۷ درصد برساند. گفتنی است که درهمان سال افزون بر ۲۰ میلیون تن سنگ آهن به‌طور عمده دانه‌بندی شده از بندر شهید رجایی هرمزگان صادر شد، در حالی که این سنگ آهن می‌توانست در این کارخانه به کنسانتره تبدیل شود. میزان سنگ آهن خام مورد نیاز این واحد تولید کنسانتره حدود ۵ میلیون تن در سال برآورد شد که می‌توانست معادن کوچک بسیاری که نهایت تولید سالانه آنها به ۵۰۰ هزارتن می‌رسید را فعال کند. بحث پرعیارسازی باطله‌های معادن بزرگ مقیاس نیز مطرح بود چراکه عیار سنگ آهن ورودی می‌توانست حدود ۳۰ درصد باشد. ازسوی دیگر، برای مدیریت باطله‌های این کارخانه نیز فناوری استفاده در فرآیند تولید آسفالت با کیفیت بالاتر بررسی شد.

این مجوز درحال‌حاضر قابل پیگیری نیست؟

این گروه آمادگی دارد در صورت تمدید این مجوز تاسیس و تامین منابع مالی مورد نیاز، عملیات اجرایی این پروژه را آغاز کند. در نوبت قبل یک شرکت اروپایی معتبر برنده مناقصه ما بود که اسناد و تضامین کافی برای تبدیل سنگ آهن با عیار حتی حدود ۳۵ درصد به کنسانتره ۶۷ درصد را ارائه داد. یک کارگروه مهندسی نیز مدارک ارائه شده را بررسی و تایید کردند که این فعالیت قابلیت اجرا دارد. اگر آن زمان مجوز صادر می‌شد تا امسال این واحد کنسانتره‌سازی آماده بهره‌برداری بود و مشکلی برای تامین خوراک واحد گندله‌سازی مادکوش نداشتیم.

سرمایه‌گذاری واحد گندله‌سازی مادکوش چقدر است؟

سرمایه‌گذاری ارزی ۱۵۷میلیون یورو و سرمایه‌گذاری ریالی نیز ۳۰۰میلیارد تومان است. تا امروز بیش از یک میلیون و ۵۰۰ نفر-روز ایجاد اشتغال کرده و ۱۶۰ نفر نیز برای فاز یک جذب نیرو داشته‌ایم. منابع مالی ارزی از طریق بانک صنعت و معدن و صندوق توسعه ملی به میزان ۱۳۰ میلیون یورو و مابقی سرمایه مورد نیاز ارزی و ریالی از طریق صاحبان سهام تامین شده است.
گفتنی است که برخی تجهیزات اصلی خط تولید از سازندگان معتبر اروپایی تامین شده و بخش‌هایی از مشترکات فاز دوم ایجاد شده است. این واحد به‌زودی و قبل از پایان امسال به بهره‌برداری خواهد رسید که فاز یک و دو هر کدام به‌طور اسمی ۲.۵ میلیون ظرفیت دارند که تا ۳.۴ میلیون تن در هر فاز قابل افزایش است و در مجموع دسترسی به ظرفیت تولید سالانه ۷ میلیون تن در آینده نزدیک برای این واحد قابل تحقق خواهد بود. فاز ۲ گندله‌سازی مادکوش نیز ۳۰درصد پیشرفت فیزیکی دارد و برق، آب و گاز مورد نیاز آن خریداری و نصب شده است.