پتانسیل های پیاده سازی بلاکچین در بازار سرمایه بی بدیل است

به گزارش می متالز، در این نشست ضمن معرفی سامانه های سجام و توزیع سود، پلتفرم تسویه کالایی و اوراق بهادار، درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه، ثبت مکانیزه صندوقهای سرمایه­ گذاری، مجمع الکترونیکی، فناوری بلاک‌چین و دفترکل توزیع شده در بازار سرمایه، چالش‌ها و زمینه‎های همکاری فین تک‌ها با سندباکس سمات مورد بررسی قرار گرفت.

 علیرضا ماهیار، مشاور فناوری اطلاعات سمات، با بیان اینکه فین تک ها دوره بازگشت سرمایه و درآمدزایی برای شرکتها را کوتاه کرده اند، به تبیین دقیق تر فین تک ها پرداخت و  گفت:  عبارت تکنولوژی های مالی یا فین تک به مجموعه مدل های کسب و کاری نوین و فناوری های نوظهوری اطلاق می شود که پتانسیل تحول در صنعت خدمات مالی را دارند.

وی افزود: این مدل ها عموما محصولات یا خدمات مالی اتوماتیک شده با استفاده از اینترنت و اپلیکیشن ها را ارائه می دهند که متفاوت از روش های مرسوم ارائه خدمات بانک ها، کارگزاران و نهادهای سرمایه گذاری عمل می کنند. به عنوان مثال پلتتفرم های تامین مالی جمعی سهام، واسط تخصیص سهام می شوند؛ پلتفرم های وام دهی همتا به همتا واسط یا فروشنده وام شده اند و "روبو ادویزرها" مشاوره سرمایه گذاری خودکار را فراهم کرده اند.

 ماهیار با تقسیم بندی پلتفرم های سرمایه گذاری و معاملات خرد به سه دسته مختلف توضیح داد:  پلتفرم های آنلاین کارگزاری، به مشتریان کارگزاران امکان دسترسی و مدیریت اطلاعات حساب کاربری و ثبت سفارش را به منظور سرمایه گذاری در انواع اوراق بهادار ارائه می دهند.

وی توضیح داد: در پلتفرم های آنلاین مدیریت دارایی، شرکت های مدیریت دارایی برای مشتریان خود صندوق های سرمایه گذاری پیشنهاد می دهند و همانند نمونه کارگزاران امکانات دسترسی و مدیریت حساب شخصی و همچنین به کارگیری ابزارهای تحلیلی و مشاوره از خبرگان را فراهم می کنند.

مشاور فناوری اطلاعات سمات، سپس با اشاره به  پلتفرم های توزیع شده بورس محور اظهار داشت: صندوق های سرمایه گذاری نیازمند پلتفرم های متنوعی در این حوزه هستند. برخی از این پلتفرم ها، خرید یا بازخرید یونیت صندوق ها را تسهیل می کنند؛ در حالی که برخی دیگر نقش بازارهای ثانویه را ایفا می کنند.

وی در ادامه با اشاره به فناوری  DLT  گفت: یک دفترکل توزیع شده پایگاه داده ای است که دسترسی به آن و اعمال تغییر در آن توسط چندین کاربر کنترل می شود.این کاربرها به عنوان گره های شبکه شناخته می شوند که در شبکه ای غیرمتمرکز گسترده شده اند.

ماهیار توضیح داد: هر تغییری در داده ها توسط تمامی گره های شبکه مورد توافق قرار گرفته می شود که وضعیت پایگاه داده را توسط مکانیسم مشخصی از اجماع کنترل می کند. همچنین انواع متعددی از فناوری دفتر کل توزیع شده موجود است که یکی از فناوری های موجود در حوزه این فناوری بلاکچین است.

ارزش سه هزار میلیارد دلاری  توسعه بر مبنای بلاکچین  

ماهیار همچنین با برشمردن پتانسیل های پیاده سازی بلاکچین در بازار سرمایه گفت: ارزش تجاری توسعه بر مبنای بلاکچین  ۳.۱ هزار میلیارد دلار تا سال ۲۰۳۰  است.

وی افزود: شفافیت بیشتر و اعتبارسنجی دارایی ها، کاهش سطح ریسک اعتباری، انجام امن و آنی تراکنش ها  و فراهم کردن قابلیت تسویه آنی و غیر قابل فسخ، ارتقای سطح استانداردهای مبارزه با پولشویی، گزارش دهی خودکار به مقامات مسوول بازار، خودکارسازی و حذف رکوردهای تکراری در فرآیند سرویس دهی از  جمله این پتانسیل هاست.

پتانسیل های پیاده سازی بلاکچین در بازار سرمایه 

مشاور فناوری و نوآوری سمات در ادامه اظهار داشت: شرکت سپرده گذاری مرکزی ایران با توجه به بررسی های اولیه نیازمندی های بازار  و نمونه های مشابه خارجی، فهرستی از فعالیت های مورد نیاز را شناسایی کرده است.

ماهیار افزود: شناخت این نیازمندی ها می تواند راهگشای پیاده سازی فناوری بلاکچین در صنعت مالی و به ویژه بازار سرمایه باشد.

وی احراز هویت مشتریان، ثبت مالکیت اوراق بهادار، اقدام شرکتی، تسویه پایاپای، مدیریت تضامین و برگزاری مجامع الکترونیک را از کاربردهای اصلی این فناوری در فرایندهای هسته ای سپرده گذاری های مرکزی دانست.

اقتصاد توکنی

ماهیار در ادامه، با اشاره به اقتصاد توکنی گفت: اقتصاد توکنی می تواند دنیای مالی کاراتر و عادلانه تری را پیش روی ما قرار دهد؛ چرا که اختلافات و هزینه هاب ناشی از انتشار، خرید و فروش اوراق بهادار در آن به شدت کاهش می یابد.

وی همچنین امکان نقدشوندگی، شفافیت  و دسترسی بیشتر و تراکنش های سریع تر و ارزان تر را از مهمترین مزیت های اقتصاد توکنی برشمرد.

افزایش پاسخگویی به سهامداران در مجامع الکترونیک

در ادامه این نشست، نازنین خوشنویسان مدیر پروژه مجامع الکترونیک، شرکت در مجامع را از مهم ترین دغدغه ها و اتفاقاتی دانست که در یک سال، برای سرمایه‌گذاران رخ می دهد.

وی عنوان کرد: ناشرانی که سهام شرکت‌های خود را در بازار سرمایه منتشر کرده‌اند، موظف به برگزاری سالانه مجمع عمومی هستند تا عملکرد یکساله شرکت تشریح و برنامه ها و چشم اندازهای آتی اعلام شود.

خوشنویسان افزود: با پیشرفت تکنولوژی و همزمان با نقل مکان معاملات بورس از حالت سنتی  و دستی به الگوریتمی، سمات تصمیم گرفت مطابق قوانین بادستی کشور مجامع شرکت های بورسی را به صورت الکترونیک برگزار کند تا علاوه بر کاهش هزینه ها، امکان پاسخگویی مدیران نیز افزایش یابد.

مدیر پروژه مجامع الکترونیک، توضیح داد: در همین رابطه، سمات پلتفرمی با توان نیروهای داخلی و مجموعه های دانش بنیان طراحی و عملیاتی کرده تا شرایط برای برگزاری مجامع الکترونیک در بازار سرمایه مهیا شود.

وی اظهار داشت: بر اساس این طرح، افرادی که در سامانه جامع اطلاعات مشتریان بازار سرمایه (سجام) ثبت نام و احراز هوایت شده اند، می توانند از پلت فرم مجامع الکترونیک استفاده کنند.

خوشنویسان، یکی از مهم ترین ویژگی های این طرح را که همگام با استانداردهای بین المللی طراحی شده، ایجاد فرصت کافی برای مطالعه و تحلیل داده ها دانست و گفت: با این طرح،  اطلاعات مجامع چند روز قبل از برگزاری در اختیار سهامداران قرار می گیرد.

وی ادامه داد: نکته مهم تر این است که امکانی برای سهامداران فراهم شده است تا سوالات و ابهامات را با مدیران شرکت مطرح کنند و این ویژگی، به طور حتم میزان پاسخگویی به سهامداران را افزایش می دهد.

به گفته خوشنویسان، مشاهده فهرست مجامع هر سهامدار، حضور در رای گیری ها، شمارش مکانیزه آراء، مشاهده صورت جلسه مجامع، دریافت مستندات و فیلم مجمع از دیگر مزایای این پروژه بزرگ است که قطعا منجر به افزایش شفافیت و گامی در جهت رسیدن به اقتصاد هوشمند است.

وی اطمینان داد: این پلت فرم می تواند یکی از زیرساخت های چرخه اقتصاد هوشمند باشد؛ چرا که هم اکنون مشارکت سهامداران حقیقی در مجامع شرکت ها بسیار اندک است و دسترسی آنلاین به مجامع، می تواند مشارکت آنها و استفاده از نظرات و ایده ها را عملیاتی و باعث رسیدن به نتایج مطلوب شود.

بیش از ۲۵۰۰ دفتر منتخب در کار احراز هویت سجام

در  نشست رویکردهای نوین شرکت سپرده گذاری مرکزی در به کارگیری فناوری های مالی،  مژگان صفری مقدم مدیر پروژه سجام هم ضمن اعلام آخرین فهرست از دفاتر پیشخوان دولت و شعب شرکت های کارگزاری گفت: در حال حاضر ۱۵۶۰ دفتر پیشخوان دولت و ۸۱۰ شعب شرکت های کارگزاری در سراسر کشور مسوولیت ثبت نام و احراز هویت سجام را به عهده دارند و شعب دو بانک پارسیان و شهر هم به این فهرست اضافه شده اند.

متوسط ثبت نام روزانه ۲۰ هزار نفر در سجام و ۱۵ هزار نفر در احراز هویت آخرین وضعیت عملیاتی سجام است که می تواند آمار باشگاه سجام را در آخر این ماه به ۳ میلیون سهامدار بازار سرمایه برساند.

سرمایه ۱۹۰ هزار میلیارد تومانی صندوق های سرمایه گذاری مشترک 

ثبت اطلاعات دارندگان واحدهای سرمایه گذاری و دارندگان آنها در سمات، تسهیل اعمال اقدامات قانونی، کاهش ریسک های عملیاتی، امکان توثیق واحدهای سرمایه گذاری و نظارت بیشتر بر صندوق های سرمایه گذاری مبتنی بر صدور و ابطال، از مهمترین ویژگی های سامانه جامع ثبت، صدور و ابطال صندوق های سرمایه گذاری است.

امید ارباب زاده ، مدیر امنیت اطلاعات سمات و مدیر سامانه جامع ثبت، صدور و ابطال صندوق های سرمایه گذاری با بیان این مطلب همچنین  گفت: ریسک های عملیاتی، احتمال از دست رفتن داده ها، دشواری اعمال اقدامات قانونی و پایین بودن سطح اعتماد  از اصلی ترین چالش ها تا قبل از راه اندازی این سامانه بود.

به گفته ارباب زاده، هم اکنون از ۱۲ میلیون سرمایه گذار بورسی ۲.۵ میلیون صاحب واحدهای سرمایه گذاری در صندوق های مشترکند که حدود ۱۹۰ هزار میلیارد تومان سرمایه آنها در این صندوق هاست.

سمات مرجع اصلی ذخیره، مدیریت و بازیابی اطلاعات بازار سرمایه

در ادامه این نشست بابک باقری مدیر پروژه زیرساخت کلان داده و تبادل اطلاعات سمات ضمن تشریح اقدامات انجام شده در این پروژه به بررسی مشکلات و منابه اطلاعاتی متعدد موجود در بازار سرمایه پرداخت و اشاره کرد در حال حاضر بیش از ۳۰ پایگاه داده به عنوان منبع اطلاعاتی کلان داده سمات می باشد. همچنین تنوع داده ها، حجم بسیار بالای رکوردها، تفاوت ساختاری و حتی کدینگ های داده ای مشکلات اصلی در این بخش می باشد. باقری در خاتمه مطرح نمود که علاوه بر سامانه های اطلاعاتی بازار سرمایه مانند توزیع شود و درگاه های ذینفعان، ارائه اطلاعات به فینتک ها و شرکت های دانش بنیان میسر بوده و برخی از این موارد از سریق سندباکس سمات با مشارکت بوم ها در حال سرویس می باشد.

پلتفرم تسویه بازار فیزیکی بورس های کالایی شرکت سپرده گذاری مرکزی

سپیده فرجی مسوول این پروژه بیان کرد: توسعه کسب و کار بورس های کالایی ایران و نقش قانونی شرکت سپرده گذاری مرکزی به عنوان تنها نهاد ارائه کننده خدمات پیش و پس از معاملات، الکترونیکی کردن کامل فرایند تسویه و پایاپای معاملات بورس های کالایی را ضروری می کند.

وی افزود: به همین منظور پروژه سامانه جامع تسویه بازار فیزیکی بورس های کالایی ایران، با هدف یکپارچه سازی فرآیندهای پیش و پس از معاملات بازار فیزیکی بورس های کالایی و انجام تمام مراحل به صورت الکترونیکی، توسط شرکت سمات سامانه بازار سرمایه با همکاری شرکت های دانش بنیان و با بهره گیری از دانش بومی و نیروهای متخصص و جوان طراحی و توسعه داده شده است.

 فرجی در ادامه، ضمن ارائه گزارشی ۶ ماهه از تسویه معاملات بازار فیزیکی بورس انرژی ایران  گفت: از اول فروردین ۹۸ تا ۳۱ شهریور ۹۸ ارزش کل معاملات ۹۹.۰۸۳.۰۶۲ میلیون ریال بوده است ؛ در این مدت ۴۴۰۹ قرارداد ثبت شده که تعداد قراردادهای تسویه شده ۴۲۳۳ بوده است.

وی با بیان اینکه در مدت گزارش شده، روزانه ۱۵۰۰ تراکنش بانکی داشته ایم، اظهار داشت: در این مدت  همچنین ۴۱۹ قلم کالا معامله شده است.

فرجی، امکان توسعه بازار استفاده از حساب های وکالتی، توانایی انجام عملیات تسویه حجم بالای معاملات، کنترل عملیات، یکپارچه سازی فرآیندهای پیش و پس از معاملات، کاهش ریسک عملیاتی، کاهش زمان انجام عملیات و افزایش دقت، مدیریت پرداخت وجوه و عملیات بانکی ارتباط الکترونیکی با ارکان بازار سرمایه و نهادهای نظارتی را از مزیت های سامانه جامع تسویه معاملات کالایی ذکر کرد.

در این نشست، همچنین حسین قشمی مدیر پروژه توزیع سود سمات، اطلاعات این پروژه را کاملا اعتبارسنجی شده دانست و گفت: از جمله ویژگی های این پلتفرم این است که به سامانه سجام متصل است. وی همچنین امکان کنترل دائم را از مزایای پلتفرم سود دانست.