چشم انداز بازارها در سال ۹۹

به گزارش می متالز، معاون اقتصادی بانک انصار گفت: زمانی که بازار سرمایه رشد سریع و بالایی را تجربه می کند، توضیح این رشد براثر عوامل بنیادین سخت می شود و تحلیلگران به مسایل رفتاری روی می آورند یا نسبت به وجود پدیده حباب هشدار می‌دهند.

محمد مهدی مومن زاده افزود: تحلیل بازار از دید مالی رفتاری نشان می دهد که در این زمان نوسانات بازار معمولا زیاد می شود، زیرا سرمایه گذاران معمولا در این شرایط در عین حال که ریسک دوست می شوند و رسیدن به بازده های بالاتر برای آن ها هیجان انگیز است اما از طرف دیگر زیان گریز بوده و با کوچکترین نشانه هایی از نزول بازار اقدام به فروش می کنند.

اقتصاد ایران؛ تحریک انتظارات و افزایش نرخ ارز

این کارشناس بازار سرمایه اظهار داشت: اقتصاد ایران که در نیمه نخست سال به ویژه در تابستان شرایط بسیار آرام و نسبتا باثباتی داشت، از اواخر آبان‌ماه تاکنون وقایع اثرگذار بسیاری را تجربه کرده است؛ افزایش قیمت بنزین، ارائه لایحه بودجه، عدم پذیرش ایران در گروه ویژه اقدام مالی و در نهایت شیوع ویروس کرونا مواردی بوده‌اند که نتیجه آن‌ها برای اقتصاد ایران تحریک انتظارات و افزایش نرخ ارز بوده است. سرریز این آثار در انواع بازارهای دارایی و کالایی نیز به صورت افزایش تقاضا و رشدهای قیمتی پدیدار گشته است.

مومن زاده ادامه داد:  تجارب دو سال اخیر نشان داده انتظارات (ولو از نوع بدبینانه) می‌توانند اثرات جدی بر روند بازارها داشته باشند و وقوع واکنش های سفته‌بازانه می‌تواند جهش‌های محسوسی در متغیرهای اسمی اقتصاد ایران ایجاد کند. در این شرایط کنترل انتظارات تورمی مهمترین اقدامی است که سیاست‌گذار اقتصادی باید مورد نظر قرار دهد و این موضوع از نظر زمانی، بر هرگونه سیاست‌گذاری پولی و مالی ارجحیت دارد.

معاون اقتصادی بانک انصار توضیح داد: نکته مهم در این زمینه آنکه افزایش اعتماد و اطمینان در فضای اقتصاد و اجتماع، نیازمند اهتمام جدی و برخی اصلاحات بنیادین در فضای خارج از اقتصاد است. بدون انجام این اصلاحات و تغییر انتظارات شکل گرفته نزد آحاد اقتصادی، موفقیت سیاست‌های اقتصادی در سال آینده تا حد زیادی محل ابهام خواهد بود.

این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان کرد: هرچند برخلاف روند صعودی انتظارات تورمی، نرخ تورم در بهمن ماه برای دومین ماه متوالی کاهش یافته اما با توجه به انتشار رقم مربوط به رشد ۲۸.۲ درصدی نقدینگی در دوره یکساله منتهی به آذرماه و همچنین تشدید مشکلات درآمدی دولت در سال آینده (ناشی از فشار تحریم‌ها) انتظار می‌رود که تداوم روند نزولی تورم در سال آینده با چالش‌های جدی مواجه شود.

به گفته مومن زاده، در زمینه شرایط بخش واقعی نیز شاخص مدیران خرید برای چندمین ماه متوالی در محدوده رونق قرار گرفته و انتظار بر این بود برای ماه پایانی سال با توجه به بازار پایان سال این روند همچنان ادامه یابد که گسترش دامنه شیوع کرونا تا حدی توانسته این روند را آهسته کند.

وی توضیح داد: به نظر می‌رسد که محرک بخشی از رونق بازار ناشی از تقاضای احتیاطی و سفته‌بازی جهت خرید، انبار کردن و استفاده از فرصت آربیتراژ کالاها در سال آینده باشد . با توجه به تشدید فعالیت‌های تنظیم بازار پس از افزایش قیمت بنزین، تخلیه بخش زیادی از تورم حاصل از این شوک قیمتی تا سال آینده به تعویق افتاده است.

بازار مسکن و انتظارات قیمتی

مومن زاده در ادامه با اشاره به بازار مسکن گفت: در بازار مسکن نیز تحریک انتظارات قیمتی و تقاضاهای سفته‌بازی به خوبی مشهود است؛ به شکلی که در بهمن‌ماه، بالاترین رکورد معاملات شهر تهران طی ۱۹ ماه اخیر ثبت شده است.

وی افزود: از آنجا که در حال حاضر میانگین قیمت یک آپارتمان ۷۰ متری در این شهر به بیش از ۱ میلیارد تومان افزایش یافته، که عملا خارج از قدرت خرید شمار زیادی از خانوارهاست، به نظر می‌رسد این حجم از تقاضا تنها ریشه در تقاضای سرمایه‌گذاری دارد.

به گفته مومن زاده، نرخ‌های رشد قیمتی سه ماه اخیر در بازار مسکن در صورت تداوم، می‌تواند به معنای آغاز موج جدید افزایش قیمت مسکن باشد. البته عبور از ماه پایانی سال و کاهش التهاب این بازار می‌تواند این سناریو را نامحتمل کند.

معاون اقتصادی بانک انصار سپس به موضوع سپرده های بانکی اشاره کرد و گفت: تحولات سپرده بانکی نیز در ماه‌های اخیر به شکلی نامطلوب و همراستا با تشدید انتظارات تورمی عمل کرده است؛ به شکلی که کاهش ۴ درصدی سهم سپرده‌های یکساله با افزایش دقیقا متناظری در سهم سپرده‌های جاری همراه بوده است.

مومن زاده اظهار داشت: این تغییرات که غالبا به دلیل عدم جذابیت نرخ‌های فعلی سپرده (در محدوده ۲۰ درصد) و با هدف استفاده از فرصت‌های سفته‌بازی در انواع بازارها صورت گرفته، به معنای افزایش سرعت گردش پول و افزایش احتمالی نرخ تورم خواهد بود. تداوم این شرایط می‌تواند سیاست‌گذار پولی را ناگزیر به اعمال سیاست پولی انقباضی (افزایش نرخ سود سپرده) کند.

شرایط بازار سهام در سال آینده

این کارشناس بازار سرمایه همچنین با نگاهی به بازار سهام خاطرنشان کرد: در بازار سهام نیز ورود سرمایه‌های جدید به صورت گسترده مشهود است و کسب سودهای قابل ملاحظه در ماه‌های اخیر، دامنه و سرعت این روند را افزایش داده است.

وی افزود:  تداوم روند این سرمایه‌ها که خصوصیات آن (نظیر کوتاه‌مدت بودن و نگرش سفته‌بازانه) شباهت زیادی به شرایط پول داغ (Hot Money)  دارد می‌تواند حداقل در بخش‌هایی از بازار حباب قیمتی ایجاد کند و این موضوع می‌تواند شدت نوسانات بازار در سال آینده را به شکل مشهودی افزایش دهد.

مومن زاده توضیح داد: البته باید توجه داشت که رشد نرخ ارز و تثبیت در محدوده‌های بالاتر از ۱۵ هزار تومان عاملی است که سبب خواهد شد صحبت در باب بیش‌ارزشگذاری بازار با قیمت‌های فعلی چندان صحیح نباشد.

این کارشناس بازار سرمایه در پایان اظهار داشت: در مجموع به نظر می‌رسد که شرایط بازار سهام در سال آینده (شبیه به کل اقتصاد ایران) بیش از هر چیز تابع شرایط انتظارات تورمی، نرخ ارز و شرایط صادرات شرکت‌ها باشد. در کنار این موارد، دامنه و ابعاد شیوع بیماری کرونا و همچنین مساله انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده نیز دو متغیر بسیار مهم دیگری هستند که حتما باید در تحلیل‌های سرمایه‌گذاران مورد نظر قرار گیرد.