ایران طی 10 سال اخیر، تنها 18 هزار تن کاتد وارد کرد

می متالز - ایران بزرگترین صادرکننده کاتد مس در خاورمیانه است که با توجه به این امر، عملا بی‌نیاز از واردات این فلز صنعتی محسوب می‌شود. با این وجود، به دلیل افزایش برهه‌ای تقاضا و کاهش غیرمترقبه تولید، بازار داخل با کسری عرضه همراه شده و طبعا مصرف‌کنندگان برای رفع نیاز خود به واردات در حجم‌های بسیار اندک روی آورده‌اند. در چنین شرایطی، ازبکستان و امارات،مهمترین تأمین‌کنندگان کاتد مس به ایران بودند.

به گزارش می متالز، تولید کاتد مس ایران، مازاد بر تقاضای داخلی کشور است و همواره، حتی در دوره سخت و طاقت‌فرسای اقتصادی تحریم‌های بین‌المللی، ایران صادرکننده این محصول به بازارهای جهانی بود؛ اگرچه محدودتر. در نتیجه، عملا به واردات کاتد مس نیاز نداریم، مگر در برهه‌ای از زمان که تولید به طور غیرمترقبه کاهش یابد یا با افزایش تقاضا از سوی مصرف‌کنندگان همراه بوده باشد، واردات کاتد به کشور انجام می‌شود. ایران بزرگترین تولیدکننده مس در خاورمیانه است و به طور متوسط، سالیانه حدود 200 هزار تن کاتد تولید می‌کند. شکل 2، حجم و ارزش واردات کاتد مس به ایران را برای سال‌های 1386 تا 1395 نشان می‌دهد.

همانطور که در این شکل مشاهده می‌شود، واردات کاتد مس به ایران رقم اندکی است و به استثنای سال 1388، حجم صادرات سالانه ایران به کمتر از 3 هزار و 500 تن می‌رسد. در سال 1388، این رقم به طور ناگهانی افزایش یافت و به بیش از 10 هزار تن رسید. با توجه به این‌که در همین سال، صادرات کاتد مس از ایران نیز بیشترین رکورد خود را ثبت کرد، می‌توان چنین برداشت کرد که دلیل چنین امری، افزایش برهه‌ای تقاضا و کسری عرضه داخلی توسط تولیدکنندگان کاتد در کشور بوده است. در نتیجه، مصرف‌کنندگان، تقاضای خود را از محل واردات تأمین کردند.

در سال 1389، واردات کاتد مجددا کاهش یافت و حجمی حدود یک هزار و 100 تن داشت که در مقایسه با صادرات 69 هزار تنی ایران در همان سال، میزان اندکی است. با این وجود، واردات کاتد تا سال 1391 با سیر صعودی همراه بود و به حدود 3 هزار و 500 تن رسید. علت اصلی این امر را می‌توان به کاهش حجم تولید مس در این سال‌ها و همچنین افزایش تقاضای برهه‌ای مصرف‌کنندگان نسبت داد. پس از آن و با تشدید تحریم‌های بین‌المللی بعد از سال 1391، واردات کاتد مس مجددا روند نزولی به خود گرفت به‌طوری که در سال‌های 1394 و 1395، عملا قابل چشم‌پوشی بود.

نمودار 2، مبادی وارداتی کاتد مس ایران را برای سال‌های 1386 تا 1395 نشان می‌دهد و همانطور که مشاهده می‌شود، کشورهای ازبکستان و امارات متحده عربی، مهمترین تأمین‌کنندگان کاتد مس ایران محسوب می‌شوند که در بازه زمانی 1386 تا 1391، بخش قابل توجهی از واردات ایران را در اختیار داشتند. حجم واردات کاتد مس به ایران، به دلیل تولید مازاد تقاضای این فلز سرخ، بسیار اندک بود و ایران به عنوان بزرگترین صادرکننده این کالای اساسی در منطقه محسوب می‌شود. ازبکستان در سال‌های 1386 تا 1388 و 1390 تا 1391، تأمین‌کننده اصلی کاتد مس به ایران بود که به طور متوسط سهم 38 درصدی از بازار وارداتی ایران را طی 10 سال اخیر در دست داشت. در بازه زمانی 1386 تا 1388، سهم این کشور از بازار واردات کاتد به ایران، بیش از 80 درصد بود.

علاوه بر ازبکستان، چین و امارات متحده عربی نیز از مهمترین تأمین‌کنندگان کاتد ایران به شمار می‌روند. به‌طوری که امارات در سال‌های 1387 تا 1391 و چین در سال‌های 1386، 1388 و 1391 تا 1395، در بازار کاتد وارداتی ایران نقش بازی کردند. متوسط سهم چین و امارات متحده عربی از بازار واردات کاتد به ایران، طی 10 ساله مورد بررسی، به ترتیب حدود 17 و 15 درصد بود. سایر کشورها نیز سهم مشخصی در بازه مورد بررسی از بازار وارداتی ایران در دست نداشتند و تنها در برخی سال‌ها به طور پراکنده بخشی از تقاضای وارداتی اندک این کشور را تأمین کردند.

منبع: شرکت ملی صنایع مس ایران