تحلیل و بررسی وضعیت بازار میلگرد در سال‌های ۹۷ و ۹۸

به گزارش می متالز، طبق آمار ارائه شده توسط انجمن جهانی فولاد در سال 2018، ایران جایگاه 10ام تولید فولاد در جهان را داشته است و در میان کشورهای خاورمیانه اولین تولید کننده فولاد به‌حساب می‌آید. بازار آهن آلات ایران همواره یکی از مورد توجه ترین بازارهای اقتصادی کشور بوده و برای فعالان اقتصادی به‌ویژه در حوزه مسکن بسیار حائز اهمیت است.

شرکت بازرگانی اصفهان آهن آپادانا یکی از باسابقه‌ترین بنگاه‌های اقتصادی صنعت فولاد کشور با تأمین انواع مقاطع فولادی برای بازارهای داخلی و خارجی، یکی از اعضای فعال اکوسیستم اقتصادی کشور در حوزه فولاد است. در ادامه این متن می‌توانید تحلیل وضعیت قیمت میلگرد در سال‌های 97 و 98 را مطالعه نمایید.

وضعیت بازار میلگرد در سال 1397

در سال ۹۷ بازار فولاد ایران با سه وضعیت متفاوت رو به رو بود که در ادامه به بررسی آن میپردازیم:

وضعیت اول، صعود شارپ قیمت میلگرد:

پس از سه  ماه اول سال 97 که با توجه به رویه مرسوم در سال‌های گذشته، وضعیت بازار فولاد کشور نسبتاً بدون نوسان سپری شده بود، از ابتدای تیرماه (با توجه به افزایش غیرمنتظره قیمت ارز) وضعیت بازار دست خوش تغییرات فراوانی شد، به‌گونه‌ای که در گام اول میزان صادرات میلگرد کشور (به‌منظور دستیابی به سود بیشتر) با رشد چشمگیری مواجه گردید و در ۳ ماهه نخست سال، میزان صادرات ۱۵۲ هزار تن و در 3 ماهه دوم سال، میزان صادرات میلگرد به 485 هزار تن رسید، که نشان دهنده رشد 3.2 برابری صادرات میلگرد در این بازه زمانی است.

میلگرد آجدار از ابتدای سال ۹۷ با قیمت حدود ۲۴۵۰ تومان به ازای هر کیلو معامله شد و با توجه به مواردی که در ابتدای همین مطلب ذکر شد، روند افزایشی خود را شروع کرد، به نحوی که تا اوایل مرداد ماه تا قیمت ۵۴۵۰ تومان افزایش پیدا کرد، که برای قیمت میلگرد در ایران رکوردی تاریخی به‌حساب می‌آمد، این در حالی است که افزایش قیمت ۳ هزار تومانی در هر کیلو میلگرد، تنها در ۴ ماه به ثبت رسیده است.

علاوه بر موارد یاد شده، افزایش روزانه قیمت دلار از یک طرف و فعالیت گسترده فولادسازان در حوزه صادرات (در نتیجه بی‌توجهی به تأمین بازارهای داخلی) از سوی دیگر دو عاملی بود که تأثیر بسزایی بر افزایش قیمت میلگرد در نیمه اول سال 97 داشت.

اما پس از افزایش تقریباً دو برابری قیمت انواع مقاطع فولادی در 4 ماهه ابتدایی سال؛ با اعتراض مردم و بنگاه‌های اقتصادی فعال درزمینهٔ فولاد، نگاه دستگاه‌های نظارتی و اجرایی به این موضوع جلب شد و در یک برنامه همه جانبه، نسبت به مقابله با سودجویان و ساماندهی شرایط اقدام نمودند.

وضعیت دوم، کاهش ادامه دار قیمت تا پایان پاییز:

از هفته اول مرداد ماه، فرایند کاهش قیمت میلگرد شروع شد و عرضه کافی تولید کنندگان فولاد در بازار از یک طرف و فروکش نمودن افزایشی قیمت دلار از طرف دیگر باعث شروع کاهش قیمت گردید.

اشاره به این نکته لازم و ضروری است که بخش نامه‌های وزارت صمت در مورد کاهش صادرات مقاطع فولادی و فولاد خام باعث کاهش ۲۱ درصدی (کاهش کنترل نشده) صادرات فولاد در ۹ ماهه سال ۹۷ نسبت به مدت مشابه در سال 96 شد.

صادرات محصولات فولادی در ۹ ماهه سال ۹۷، ۳۶۷۵ میلیون تن گزارش گردید در حالی که میزان صادرات محصولات فولادی در مدت مشابه سال قبل ۴٫۶۱۴ میلیون تن بود.

اما در مورد میلگرد این چنین نبود و صادرات ۹ ماهه اول سال 97 که معادل ۱٫۱۳۲ میلیون تن بود با رشد 160 هزار تنی همراه شد و در دی ماه به ۱٫۲۹۲ میلیون تن رسید.

با ادامه این فرایند و کاهش قیمت فولاد در بازارهای جهانی روند کاهش قیمت شدت بیشتری گرفت و در آخر به خاطر خروج آمریکا از برجام و در نتیجه آن اعمال مجدد تحریم‌ها و ایجاد مشکل در فرایند صادرات تولیدکنندگان ایران چرخه کاهش قیمت میلگرد کامل شد، به نحوی که قیمت میلگرد از ۵۴۵۰ تومان ( در ابتدای مرداد ) ، طی حدوداً ۵ ماه با ۴۴ درصد کاهش به قیمت ۳۱۷۰ تومان در اواخر آذرماه رسید.

وضعیت سوم، افزایش قیمت تا پایان سال 97:

از اوایل دی ماه با انتشار دو خبر بسته حمایتی دولت برای فولادسازان داخلی و افزایش شاخص فولاد در بازارهای جهانی، افزایش قیمت دوباره میلگرد شروع شد و تنها ظرف 2 ماه (تقریباً تا اواسط اسفند ماه)، قیمت میلگرد با 1720 تومان افزایش به قیمت 4890 تومان رسید.

در اواسط اسفند ماه صدای اعتراض مردم به دستگاه‌های نظارتی و اجرایی کشور رسید و با ورود این مراجع به ماجرا و التزام فولادسازان داخلی به اولویت قرار دادن تأمین شمش بازارهای داخلی، قیمت میلگرد وارد کانال کاهشی جدیدی شد به صورتی که تا پایان اسفند 97 قیمت میلگرد به حدود 4700 تومان به ازای هر کیلوگرم رسید.

در این میان مواردی از قبیل، خرید های مازاد بر تقاضای مصرف و انباشت انبارها برای سال بعد و همچنین کاهش قیمت بین‌المللی میلگرد و در نتیجه کاهش صرفه اقتصادی صادرات ، همگی عواملی مؤثر بر کاهش قیمت پایان سال 97 بوده‌اند.

بررسی وضعیت بازار میلگرد  در سال 98 تا پایان هفته اول اسفند:

روزهای پایانی سال ۹۷ در اکثر محافل و اصناف فولادی کشور صحبت از وضعیت نامشخص بازار فولاد در سال 98 بود اما اکنون که در اسفند ماه 98 این مطلب نگارش می‌شود، همان بیم و امیدها برای وضعیت بازار آهن و فولاد در سال 99 مطرح است، زیرا قیمت‌ میلگرد در پایان امسال به‌یک‌باره افزایش چشمگیری داشته است.

سال 98 برای بازار میلگرد ایران سالی با 3 وضعیت متفاوت بود، سالی که کاهش قیمت، ثبات قیمت و افزایش ناگهانی قیمت را توأمان به همراه داشت، در ادامه به بررسی روند قیمت میلگرد در سال 98 می‌پردازیم.

در روزهای ابتدای سال 98 و پس از تعطیلات نوروزی قیمت میلگرد تا حدود 5150 تومان ( در تاریخ 21 فروردین ) افزایش یافت، اما با برگشت معاملات بازار به روند طبیعی خود، قیمت‌ها تعدیل و به کانال 4700 تومان سال 97 بازگشت.

اما این پایداری دوام زیادی نداشت و با اعلام تحریم‌های جدید آمریکا قیمت‌ها در بازار آهن افزایش یافت. در پی این خبر دلار نیز وارد کانال ۱۶ هزار تومان شد. بلافاصله پس از این اتفاق در روزهای پایانی ماه اردیبهشت، وزارت صمت طی یک بخشنامه دستور توقف صادرات فولاد را صادر نمود که پاسخی باشد به دولت آمریکا به خاطر سیاست تحریم صنایع فولاد ایران.

این دستور سبب شد تا بازار ملتهب‌تر از قبل شود و در بازار خرید و فروشی صورت نگیرد. اما با گذشت چند روز نام کارخانه‌های مجاز برای صادرات اعلام شد، تا آرامش به بازار بازگشته و از حالت سکون خارج شود.

پس از این ماجرا روند کاهش قیمت میلگرد آغاز شد، به نحوی که قیمت میلگرد در روزهای اولیه مرداد ماه 98 به قیمت 4250 تومان رسید. از مرداد ماه تا پایان ماه مهر، ثبات قیمت میلگرد در کانال 4200 ادامه داشت و این ثبات باعث افزایش رونق معاملات داخلی و شروع فعالیت بازار مسکن شد.

اما در آبان ماه این روند دیگر ادامه پیدا نکرد و آرام‌آرام قیمت میلگرد همه کارخانه‌ها وارد روندی افزایشی شد، به‌طوری که در پایان آبان ماه قیمت میلگرد وارد کانال 5000 تومان گردید. از علل افزایش قیمت میلگرد در آبان ماه 98 می‌توان به عدم توجه تولیدکنندگان به کف عرضه محصولات در بورس کالا اشاره کرد، همچنین اغتشاشات آبان ماه نیز بر جو کلی کشور تأثیر گذار شد و سودجویان از این فرصت برای افزایش قیمت‌ها نیز بهره جستند.

تا ابتدای بهمن ماه 98 قیمت میلگرد افزایشی بود اما با یک روند مشخص و ثابت به گونه ای‌که قیمت میلگرد در اول و دوم بهمن ماه در کانال 5300 تومان قرار گرفت. اما به‌یک‌باره از نیمه بهمن ماه قیمت میلگرد رشد فزاینده‌ای را تجربه کرد و قیمت‌ها روز به‌روز با افزایش چند درصدی همراه بودند، به نحوی که قیمت میلگرد از 5300 تومان در ابتدای بهمن ماه به کانال 6300 تومان در 30 بهمن ماه رسید.

به خاطر حاد بودن شرایط افزایش قیمت‌ها، این بار وزارت صمت به‌صورت مستقیم وارد عمل شد و در تاریخ 26 بهمن طی نامه‌ای فولادسازان بزرگ کشور را به عرضه‌های جبرانی شمش فولاد ملزم نمود. در این نامه هدف از این التزام، بازگشت آرامش به بازار فولاد کشور در ایام پایانی سال و تأکید نهادهای نظارتی بر این موضوع عنوان شد.

همچنین در این نامه فولادسازان موظف شدند باقیمانده تعهدات کف عرضه خود در بورس کالا را تا پایان سال 98 به‌صورت مداوم و هفتگی ارائه دهند، تعهداتی که فارغ از اختلاف نظر دولت و فولادسازان بر سر میزان و نوع و ماهیت آن، حدود ۹۰۰ هزار تن شمش و محصولات فولادی برآورد می‌شود.

با این وجود روند افزایش قیمت میلگرد در بازار در اسفند ماه 98 نیز ادامه پیدا کرد و قیمتی میلگرد در روز اول اسفند وارد کانال 6900 تومان شد و با ادامه این روند بالاترین قیمت خود را در تاریخ 4 اسفند باقیمت 7100 تومان ثبت نمود.

شیوع ویروس کرونا و ورود آن به ایران (و تأثیر آن بر کاهش تولیدات چین در بازار بین‌المللی) از یک طرف و وارد شدن نام ایران به لیست سیاه سازمان FATF از طرف دیگر می‌توانند عوامل تأثیر گذار بر افزایش قیمت میلگرد در اسفند ماه باشند.

اما با کاهش تنش‌ها و تأثیرات روانی جو حاکم بر کشور، قیمت‌ها تا تاریخ 8 اسفند کاهش یافته و روند اصلاحی خود را شروع کرده است.