بازار کنسانتره زغال‌سنگ، سکه است!

به گزارش می متالز، مهدی زرین‌پور اظهار داشت: اخیرا شرکت‌ها به سمت تولید کنسانتره زغال‌سنگ سوق یافته‌اند زیرا قیمت جهانی زغال‌سنگ طی یکی دو سال اخیر افزایش یافت و در کشور ما نیز افزایش نرخ ارز و به تبع آن افزایش قیمت زغال‌سنگ به جذاب‌تر شدن بازار این ماده معدنی کمک کرد.

وی افزود: به دلیل وجود ذخایر زغال‌سنگ کک‌شوی نسبتا مرغوب در منطقه طبس، چینی‌ها در این منطقه سرمایه‌گذاری‌های قابل توجهی انجام داده‌اند و این نیز به رونق بازار زغال‌سنگ افزوده است.

مدیرعامل شرکت خدماتی فنی فیار سازه طبس اضافه کرد: شرکت خدمات فنی فیار سازه طبس در زمینه احداث کارخانه زغال‌شویی و تولید کنسانتره زغال‌سنگ فعالیت می‌کند که ازجمله واحدهای به بهره‌برداری رسیده توسط شرکت ما، کارخانه زغال‌شویی نگین طبس با ظرفیت 150 هزار تن در سال است که روزانه 350 تا 360 تن خوراک وارد آن می‌شود. خوشبختانه بیش از 12 سال است که این کارخانه بدون هیچ مشکلی فعالیت می‌کند.

زرین‌پور عنوان کرد: تولید کنسانتره زغال‌سنگ و زغال‌شویی با چند روش امکان‌پذیر است و هیچ‌گاه نمی‌توان به راندمان صد درصدی در تولید دست یافت؛ چراکه همواره بخشی از زغال‌سنگ ورودی به کارخانه زغال‌شویی به عنوان باطله از خط تولید خارج می‌شود. البته نوع زغال‌سنگ نیز در این فرآیند تاثیرگذار است.

شرط تعیین روش تولید

مدیرعامل شرکت خدماتی فنی فیار سازه تصریح کرد: پارامترهای تاثیرگذار در کنسانتره زغال‌سنگ، پلاستومتری یا استحکام فشاری و دمایی، میزان خاکستر زغال‌سنگ، چسبندگی، شست‌وشوپذیری و... هستند که پیش از نصب کارخانه زغال‌شویی به دقت مورد آزمایش قرار می‌گیرند. ضمن اینکه پیش از استخراج نیز باید با بازدیدهای میدانی و عملیاتی از لایه‌های زغال‌سنگ، نسبت به نوع زغال ورودی به کارخانه اطمینان حاصل کرد. اگر قرار باشد چند معدن خوراک کارخانه را تامین کنند، با توجه به تفاوت احتمالی ویژگی‌های زغال‌های دریافتی، باید همه جوانب احتیاط در رابطه با فرآیند زغال‌شویی پیش‌بینی شود حتی ممکن است در یک معدن، لایه‌های مختلف زغال‌سنگ ویژگی‌های متفاوتی را از خود نشان دهند. به همین دلیل باید به صورت آزمایشگاهی و میدانی، ویژگی‌های همه زغال‌سنگ‌های ورودی برای تست نهایی زغال‌شویی و تولید کنسانتره زغال‌سنگ بررسی شود تا در نهایت بتوان بهترین روش را برای تولید بهترین محصول به کار گرفت. البته میزان هزینه خرید و راه‌اندازی کارخانه نیز در این فرآیند در نظر گرفته می‌شود. طبیعی است که با انجام هزینه بیشتر، می‌توان کارخانه مدرن‌تری را به راه انداخت و محصول باکیفیت‌تری را تولید کرد.

وی خاطرنشان کرد: تجهیزات به کار رفته در تولید کنسانتره زغال‌سنگ می‌تواند جیگ، سیکلون، تراور فلو، اسپیرال و.... باشد. ضمن اینکه تجهیزاتی مانند فیلترپرس، سانترفیوژ یا خشک‌کن‌ها نیز دقیقا مطابق با نوع خوراک ورودی تعیین می‌شوند. به طور مثال، چینی‌ها با استفاده از جیگ، عملیات شناور ـ غوطه‌ورسازی زغال‌سنگ را انجام می‌دهند که طی این فرآیند با توجه به چگالی زغال‌سنگ، عملیات شناورسازی زغال انجام می‌شود و با استفاده دستگاه همزن، زغال شسته شده از روی آب جمع‌آوری می‌شود. روش دیگر نیز برای زغال‌شویی، سیکلون است که در این فرآیند، از نیروی گریز از مرکز برای تولید کنسانتره زغال استفاده می‌شود. در این روش، با اینکه نوعی غوطه‌ورسازی است اما واسطه سنگین به عنوان بخشی از فرآیند به کار می‌رود. در فرآیند سیکلون، آب با فشار زیاد به همراه زغال‌سنگ در یک محفظه حلزونی شکل پمپاژ و در انتها، کنسانتره زغال‌سنگ جدا می‌شود.

زرین‌پور با اشاره به روش تولید کنسانتره در غالب معادن ایران، بیان کرد: روش تولید کنسانتره زغال‌سنگ در معادن طبس به صورت مکانیزه است. به دلیل اینکه باطله معادن ایران نسبتا زیاد است، روش سیکلون دو مرحله‌ای برای تولید کنسانتره به کار می‌رود. در همه معادن کشور به دلیل وجود باطله به همراه زغال‌سنگ، نصب سیکلون الزامی است و در ابتدای تزریق خوراک به خط تولید، این جداسازی انجام می‌شود. در این میان، با توجه به ویژگی‌های زغال‌سنگ ورودی مانند نرمی و سفتی، باید تجهیزات مرتبط با این ویژگی‌ها نصب شود تا بهره‌وری تولید و خروجی محصول نهایی به حداکثر برسد. البته نوع تجهیزات و فرآیند تولیدی به هزینه‌کرد سرمایه‌گذار بازمی‌گردد. به طوری که حتی می‌توان در معادن کوچک، اقدام به راه‌اندازی کارخانه‌های سیار زغال‌شویی برای تولید کنسانتره زغال‌سنگ کرد که این کارخانه‌ها بسیار سریع و آسان راه‌اندازی می‌شوند و نیازی به انجام هزینه‌های فراوان ندارند.

وجود تقاضا برای انواع کنسانتره زغال‌سنگ

مدیرعامل شرکت خدماتی فنی فیار سازه اظهار کرد: در حال حاضر، کنسانتره زغال‌سنگ مشتریان فراوانی دارد و با توجه به قیمت زغال‌سنگ و عملیات نسبتا ساده برای تولید آن، این صنعت برای معدنکار سودده است. به همین دلیل، اغلب معدنکاران ترجیح می‌دهند کارخانه‌های زغال‌شویی را در محل معدن خود راه‌اندازی کنند. به همین دلیل، دست معدنکار برای تولید کنسانتره زغال‌سنگ و فروش آن در بازار باز است.

وی مطرح کرد: در کشور ما عموما دو نوع زغال‌سنگ وجود دارند که کک‌شو و حرارتی هستند. تفاوت میان این دو نوع در میزان شست‌وشوپذیری آن‌ها است. به طور کلی، زغال‌سنگ‌های کک‌شو قابلیت شست‌وشوی بهتری نسبت به حرارتی دارند. عیار زغال‌سنگ ورودی به کارخانه معمولا پایین و خاکستر آن بیش از 40 درصد است که پس از شست‌وشو میزان خاکستر آن تا 10 درصد نیز تقلیل می‌یابد. در همین حال، میزان عیار کنسانتره خروجی نیز متفاوت است و معمولا تولیدکنندگان با توجه به سفارش دریافتی، کنسانتره‌هایی با عیارهای مختلف تولید می‌کنند. به طور مثال، کک‌سازی‌ها همواره خواهان کنسانتره زغال‌سنگ با خاکستر بسیار پایین (کمتر از 10 درصد) هستند؛ چراکه میزان خاکستر زغال باید برای فرآیند تولید فولاد نسبتا پایین باشد. مشتریان دیگر مانند مصرف‌کنندگان زغال‌سنگ‌های حرارتی ممکن است خواهند کنسانتره زغال با خاکستر 15 درصد نیز باشند. در حال حاضر، شرکت زغال‌سنگ نگین طبس زغال‌سنگ‌هایی با خاکستر 46 درصد را دریافت می‌کند که پس از شست‌وشو به 10 درصد می‌رسد. البته روش تولید و محصول نهایی هر کارخانه با دیگر کارخانه‌ها بسته به نوع زغال ورودی و سفارش مشتری متفاوت است.