عملکرد صادرات غیرنفتی می‌توانست بهتر از این هم باشد

به گزارش می متالز، مهدی کرباسیان اظهار داشت: سال 98 سال بسیار سختی برای کشور بود. ابتدای سال با تشدید تحریم‌ها از سوی آمریکا و عدم همراهی اتحادیه اروپا برای حل مشکل شروع شد (اتحادیه اروپا با خارج شدن انگلیس براساس برگزیت تضعیف و نقش محوری خود را از دست داد). آمریکا با تشدید تحریم‌ها در بخش معدن و صنایع معدنی، مخصوصا در نفت و فولاد و مشکلات ایجاد شده در جابه‌جایی پول موجب کاهش درآمدهای کشور در سال 98 نسبت به سال قبل شد که این روند در نیمه دوم سال خود را بیشتر نشان داد و مشکلات بسیاری را برای کشور به وجود آورد.

وی افزود: در نیمه اول سال 98، بانک مرکزی با تلاش‌های بسیار با ایجاد ثبات در نرخ ارز باعث شد کسب‌وکارها تا حدودی تعادل پیدا کند اما در نیمه دوم سال، با توجه به وضعیت درآمدها و تشدید تحریم‌ها، این تعادل برهم خورد. ضمن اینکه افزایش تورم نقطه به نقطه در سال 98 ادامه پیدا کرد. وقتی تورم بالای 30 الی 40 درصد اعلام می‌شود بدین معناست که قشر ضعیف جامعه که یک زمانی دهک‌های اول تا سوم بودند امروز تا دهک ششم را هم شامل شده‌اند. درست است که دولت گفته که تورم را کنترل کرده اما بالا بودن تورم همچنان تاثیرگذار است.

رئیس سابق هیات عامل ایمیدرو ادامه داد: کاهش ارزش پول ملی نیز که از سال 97 شروع و در سال 98 همچنان ادامه پیدا کرده است، موجب سخت‌تر شدن وضعیت اقتصادی در این سال شد.

کرباسیان تصریح کرد: در سال 98 رشد اقتصادی کاهش پیدا کرد و حتی رشد منفی را تجربه کردیم. تولید ناخالص داخلی در این سال حدود 7.6 درصد افت پیدا کرد. نکته نگران‌کننده سال 98، کمتر بودن میزان سرمایه‌گذاری از استهلاک است و این نگرانی برای ادامه حرکت توسعه‌ای و رشد کشور خواهد بود که می‌تواند بر روی بیکاری هم اثر گذارد.

وی یکی دیگر از مشکلات کشور را رکود دانست که همچنان ادامه‌دار دارد.

رئیس سابق هیات عامل ایمیدرو بیان داشت: نکته مثبت سال 98 رشد صادرات غیرنفتی است که به خاطر نیاز کشور به درآمد ارزی اتفاق افتاد. در همین راستا دولت این حوزه را تا حدی حمایت کرد اما بعضا نیز با بخش‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های متعدد، محدودیت‌هایی را مانند سال 97 برای این بخش ایجاد ‌کرد.

کرباسیان ضمن اشاره به مشکلات موجود حمل ونقل در سال 98 که موجب لطمه به صادرات گردید، گفت: در صادرات صنایع معدنی و پتروشیمی رکورد خوبی کسب شد. همچنین در صنایع معدنی و مس و فولاد به دلیل افزایش تولید و رکود بازار داخلی، صادرات این دو فلز رشد خوبی پیدا کرد که اگر برخی از بخش‌نامه‌ها وجود نداشت، عملکرد صادرات می‌توانست بهتر از این هم باشد.

وی تاکید کرد: از صادرات همیشه بر روی کاغذ و در مصاحبه‌ها حمایت می‌شد اما در عمل چنین نبود، لذا افزایش نرخ ارز و نیاز کشور به ارز باعث رشد صادرات گردید که امیدواریم دولت با ادامه حمایت از این حوزه، آینده صنعت و صنایع معدنی کشور را تضمین کند.

رئیس سابق هیات عامل ایمیدرو با اشاره به رشد صنعت و معدن مخصوصا فولاد در سال گذشته، اظهار کرد: یکی از دلایل رشد فولاد، صادرات آن بود چرا که به خاطر رکود نیاز داخلی آن کاهش پیدا کرد و صادرات خوبی به کشورهای همسایه انجام دادیم. سال 98 در صنعت و تجارت حرف زیادی برای گفتن نداشتیم، اما تنها موردی که در تجارت می‌توان گفت خوب عمل کردیم ذخیره‌سازی اقلام غذایی بود که این تصمیم در شرایط بحران کرونا به دولت کمک بسیاری کرد.

کرباسیان با اشاره به تصمیمات خوبی که سال 98 در حوزه معدن و صنایع معدنی گرفته شد، گفت: از دلایل اصلی تصمیمات مهم در این حوزه، می‌توان به نداشتن حرف در بخش صنعت و بازرگانی اشاره کرد که به سه دلیل تحریم، واردات محور بودن صنایع و وابستگی صنعت به ارز و واردت بوده است. خوشبختانه دولت و وزارت صمت به این نتیجه رسیدند که معدن و صنایع معدنی حوزه‌هایی هستند که جای کار بسیار دارد، لذا در دولت دوازدهم این بخش محور اصلی صحبت‌های مسوولان کشور قرار گرفت و تا حدود زیادی از آن حمایت شد. در اکتشاف نیز که از سال 93 شروع شده و تا سال 98 همچنان ادامه پیدا کرد و نیاز است این کار ارزشمند تداوم داشته باشد.

وی رشد تولید محصولات صنایع معدنی در فلز و فولاد را خوب توصیف کرد و افزود: شرکت‌های بزرگ مانند فولاد مبارکه، فولاد هرمزگان و دیگر فولادسازان، تولیدات خوبی در سال 98 داشتند و برخی از پروژه‌های نیمه تمام را توانستند به بهره‌برداری برسانند؛ مانند آهن اسفنجی بافق و  در پروژه‌های گل‌گهر و چادرملو نیز اقدامات خوبی صورت گرفت.

رئیس سابق هیات عامل ایمیدرو ادامه داد: در فلز مس نیز با سیاست‌های صحیح مدیریت شرکت ملی مس، پروژه‌های نیمه تمام فعال‌تر شدند و توانستند در تولید و صادرات رکورد خوبی ثبت کنند؛ همچنین چندین پروژه مس در کرمان در سال 98 به بهره‌برداری رسید.

کرباسیان ضمن اشاره به پشت سر گذاشتن مشکلات در ذوب آهن که سال‌ها با آن درگیر بود، گفت: حل مشکلات و فعال شدن ذوب آهن یعنی شرایط معادن زغال‌سنگ نیز بهتر می‌شود چرا که تنها خریدار زغال، ذوب‌آهن است. لذا شرایط معادن زغال‌سنگ هم با تغییر قیمت بین‌المللی هم پرداخت بدهی‌های ذوب آهن مناسب‌تر شد.

وی در ادامه ضمن ارزیابی اتفاقات مثبت در آلومینیوم و پروژه سالکو (لامرد) اظهار داشت: این طرح با گشایش اعتبار یک میلیارد و 200 میلیون یورویی در دولت یازدهم آغاز گردید که در اواخر سال 98 به صورت آزمایشی به بهره‌برداری رسید و ظرفیت آلومینیوم کشور را نزدیک به صد درصد افزایش می‌دهد.

رئیس سابق هیات عامل ایمیدرو، طرح احیا و فعال‌سازی معادن کوچک مقیاس را نیز یک تصمیم و سیاست درست دانست که از سال 97 شروع و در سال 98 با قدرت به کار خود ادامه داده است، یادآور شد: نکته‌ای که درحوزه اکتشاف لازم است بیان شود عدم توجه به معادن عمیق است که آینده معدن کشور را تضمین می‌کند و دولت، وزارت صمت و ایمیدرو باید در مورد این معادن کار وسیعی را شروع کنند.

کرباسیان گفت: با توجه به اینکه در صنایع معدنی مانند فولاد، مس، سرب و... تحریم هستیم و این فشارها تداوم دارد، پیش‌بینی می‌شود اگر دولت در سال 99، حمایت ویژه خود را از این بخش‌ بردارد منجر به تضعیف و کاهش صادرات می‌شود که هم درآمد ارزی کاهش پیدا می‌کند و هم به خاطر کاهش تولید بحران اشتغال و بیکاری ایجاد می‌شود.

وی 6 ماهه دوم سال 98 را سرشار از اتفاقات ناگوار که ناشی از سوء مدیریت بود، دانست و گفت: اصلاح نرخ بنزین و انرژی که سال‌ها بین مجلس و دولت در رفت‌وآمد بود و هیچ کدام جسارت اجرایی کردن آن را نداشتند و در بدترین زمان آن را اجرایی کردند که باعث زیان اقتصادی و انسانی زیادی شد. بعد از آن ترور سردار سلیمانی شوک بزرگی بود که به مردم و کشور وارد شد که حضور مردم در مراسم ایشان باعث اتحاد ملی گردید که متاسفانه در مراسم تشیع در کرمان  تعدادی از هموطنان را از دست دادیم. اندک زمانی بعد هواپیمای اوکراینی که بسیاری از نخبگان کشور در آن حضور داشتند به خاطر خطای انسانی که ناشی از سو مدیریت بود و عدم اطلاع‌رسانی به موقع در مورد جزییات آن باعث عصبانیت و ناراحتی مردم کشورمان شد. متاسفانه بعد از چند روز سیل در بلوچستان ضایع سنگینی‌تری را وارد کرد و در نهایت ورود ویروس کرونا و شیوع گسترده آن به دلیل ضعف مدیریت و کنسل نکردن پروازها اتفاق افتاد که باز هم به خاطر عدم شفافیت و اطلاع‌رسانی به موقع باعث عصابنیت مردم شد.

رئیس سابق هیات عامل ایمیدرو در ادامه لایحه بودجه سال 99 را ناکارآمد عنوان کرد و افزود: در این بودجه عددها با اعداد واقعی تفاوت دارد. با توجه به تصویب بودجه از سوی مجلس، به نظر می‌رسد سال 99 در واقعیت بودجه‌ای نداریم. همانطور که می‌دانید وقتی بودجه تصویب می‌شود، خزانه و سازمان برنامه و بودجه بر مبنای وصولی‌ها تصمیم‌گیری و اولویت‌بندی می‌کنند لذا وقتی تفاوت در درآمدهای دولت (فروش اموال دولتی، اوراق قرضه، درآمدهای نفتی) بالا باشد نهایتا هزینه‌های جاری هرروز افزایشی می‌شود که تخصیص بر مبنای واقعیت حرکت و بودجه را دچار مشکل می‌کند.

کرباسیان اذعان کرد: شعار همیشگی دولت یعنی خارج کردن نفت از بودجه و هزینه‌های جاری جز آرزوهای اقتصادادنان ملی کشور بوده و خواهد بود و باید به سمت درآمدهای پتروشیمی، معدن و صنایع معدنی برویم.

وی سال 99 را سال سختی پیش‌بینی کرد و یادآور شد: مردم ایران بیش از 40 سال است که پشت کشور و نظام جمهوری اسلامی ایستاده‌ و مسوولان را با تمام کم‌لطفی‌هایشان حمایت کرده‌اند. متاسفانه نمایندگان مجلس فعلی کارایی لازم را نداشته و نتوانستند نیازهای مردم و کشور را تامین کنند.

رئیس سابق هیات عامل ایمیدرو ادامه داد: دولت دوازدهم نیز به دلیل عدم شجاعت در تصمیم‌گیری و ناهماهنگی درونی ضعیف عمل کرد، ضمن اینکه نهادهای خارج از دولت نیز به تضعیف آن کمک کردند. با توجه به اینکه در ماه‌های پایانی سال، حکم رهبری در مورد سران قوا، به قوه مجریه کمک کرد اما متاسفانه هنوز همدلی و جسارت تصمیم‌گیری‌های صحیح وجود ندارد لذا تصمیمات اساسی که می‌تواند کشور را از بحران خارج کند، گرفته نمی‌شود.

کرباسیان گفت: در سال 99 سران قوا بایستی تصمیمات قاطعی در جهت اصلاح ساختار اقتصادی بگیرند و می‌توانند در این مورد از راهکارهای کشورهایی که بحران اقتصادی داشته‌ و آن را برطرف کرده‌اند، استفاده کنند.

وی ادامه داد: در کنار اصلاح ساختار اقتصادی باید ارتباطات بین‌المللی را نیز اصلاح شود. پیش‌بینی می‌شود که آمریکا فشارهای خود را بر ایران در سال 99 بیشتر خواهد کرد و باید این موضوع را نیز در نظر داشت که اتحادیه اروپا، چین و روسیه نیز منافع ملی خود را مقدم بر منافع ما می‌دانند لذا باید به سمت همسایگانی برویم که می‌توانیم ارتباطات بیشتری با آن‌ها برقرار کنیم.

رئیس سابق هیات عامل ایمیدرو تاکید کرد: باید به جای تمرکز بر بخش دولتی، بخش خصوصی را تقویت کرده و اجازه ندهیم سایه سیاست بر فعالیت‌های اقتصادی بی‌افتد. باید کارآفرینی را به طور ویژه حمایت و جسارت تصمیم‌گیری در مدیران را بیشتر کنیم.

بر اساس گزارشی از اقتصاد آنلاین، کرباسیان در پایان خاطرنشان کرد: سال 1399 به دلیل اینکه سال قبل از انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم است و با توجه به انتخاب مجلس جدید که در پایان سال 98  انتخاب شد که می‌توانند کارآمدتر از مجلس فعلی باشند، قطعا همراهی سیاسی خوبی با دولت نخواهند داشت که باید با دخالت مقام معظم رهبری، تفاهم بین دولت و مجلس جدید ایجاد شود تا دولت بیشتر ازین تضعیف نشود. امیدواریم حمایت از حوزه‌ها مخصوصا معدن و صنایع معدنی تداوم داشته باشد و سال شادی را برای ملت ایران آرزومند داریم.