راهبرد جدید چینی‌ها برای حفظ بازار خودرو ایران

به گزارش می متالز، این مسئله که بعد از افزایش تحریم‌های غرب علیه ایران شدت گرفته بود پس از برجام و افزایش همکاری ایران با خودروسازان اروپایی نیز نتوانست تغییر چندانی در آن یجاد کند زیرا چینی‌ها که سهم عمده‌ای از بازار ایران کسب کرده‌اند حاضر به ترک این بازار نبوده‌اند و در این سال‌ها سعی کرده‌اند با سیاست‌های خودرویی ایران همسو شوند. در آخرین اتفاقی که رخ داده شاهد مذاکره چینی‌ها برای همکاری در بخش استانداردهای خودرویی ایران هستیم. این موضوع پس از آن رخ داد که نیره پیروزبخت رئیس سازمان ملی استاندارد تاکید کرد برنامه این سازمان برای اجرای قانون ارتقای استاندارد جدی است و تنها تولیدکنندگانی می‌توانند محصولات مطرح در فهرست خودروهای غیر استاندارد را دوباره تولید کنند که استانداردهای هشتادوپنج‌گانه را در نظر داشته و تولید محصول را با شرایط جدید از سر بگیرند. اول دی همزمان با اجرای فاز نخست استانداردهای هشتادوپنج‌گانه فهرست مدل خودروهایی که از این پس به دلیل نداشتن این استانداردها از چرخه تولید حذف می‌شوند، اعلام شد. در این فهرست تولید و واردات خودروهایی همچون ام‌وی‌ام ۳۱۵ سدان، ام‌وی‌ام ۵۵۰، تیگو ۵، سایپا ۱۳۱ و سایپا ۱۳۲ دوگانه‌سوز، سایپا ۱۴۱ بنزینی و دوگانه‌سوز، آریو ۱۵۰۰ سی‌سی، پژو پارس با موتور XUM، وانت تک کابین و دو کابین مزدا و کارا ۱۷۰۰(بنزینی و دوگانه‌سوز)، آسا B ۵۰F، لیفان ۶۲۰، لیفان ایکس ۵۰، لیفان ایکس ۶۰، جک جی ۵، هیوندای آی۱۰ از دستور کار خودروسازان خارج شد. این فهرست در حالی اعلام شده که بخشی از ۲۵ خودرویی که تولید و واردات آنها متوقف شده متعلق به شرکای چینی است و از آنجا که بر اساس اعلام سازمان ملی استاندارد ایران تمام خودروهای تولید داخل و وارداتی موظف به رعایت این استانداردها هستند، تولید برخی از محصولات که شریک چینی دارند نیز با وقفه همراه شد از این رو هفته گذشته جلسه‌ای مشترک میان سازمان ملی استاندارد و یک هیات چینی با هدف گفت‌وگو درباره استانداردهای هشتادوپنج‌گانه خودرویی سازمان ملی استاندارد ایران در محل این سازمان برگزار شد. از آنجا که چین بزرگترین شریک تجاری ایران به شمار می‌رود و سالانه بیش از ۱۰۰ هزار خودرو در بازار ایران به فروش می‌رساند به طور قطع حاضر نیست چنین بازاری را از دست بدهد و با توجه به این شرایط ایده‌آل در تلاش برای تولیدی بر اساس استانداردهای جدید خواهد بود که در این نشست مشترک نیز بر آن تاکید کرده است. در این نشست که سازمان ملی استاندارد میزبان هیاتی از مقامات نهادهای تایید صلاحیت و شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران، همچنین نمایندگان شرکت‌های خصوصی در زمینه خدمات خودرویی بود هیات چینی برای اجرای استانداردهای موردنظر ایران ابراز تمایل کرده و باتوجه به استانداردهای اجباری گفته‌شده و اهمیت بازار ایران برای چینی‌ها به منظور اعمال الزامات اجباری هشتادوپنج‌گانه خودرویی اعلام آمادگی کرده است. در این نشست هیات ایرانی متشکل از معاون ارزیابی کیفیت، رئیس مرکز تایید صلاحیت ایران، مدیرکل دفتر نظارت بر اجرای استاندارد صنایع فلزی و مدیرکل روابط عمومی و ارتباطات بین‌الملل سازمان ملی استاندارد ایران پس از شنیدن پیشنهادهای هیات چینی برای اجرایی شدن الزامات خودرویی پیشنهادهایی را مطرح کردند. هیات چینی نیز بر گسترش همکاری در زمینه‌های آزمایشگاهی، تایید صلاحیت و صدور گواهی در حوزه خودرو تاکید کرده که بر این اساس دوطرف مذاکره با تاکید بر گسترش همکاری میان نهادهای متناظر در دو کشور درباره همکاری‌های دوجانبه در حوزه خودروهای تولید چین مذاکره کردند.  از سوی دیگر بنا به درخواست طرف چینی مقرر شد، کنفرانس ویژه‌ای درباره معرفی و اجرای استانداردهای هشتادوپنج‌گانه خودرویی از سوی سازمان ملی استاندارد ایران با هدف آشنایی خودروسازان چینی در آن کشور برگزار شود که مورد موافقت طرف ایرانی قرار گرفت.

گواهی چینی از دستور کار خارج شد

جهانبخش سنجابی‌شیرازی، معاون ارزیابی کیفیت سازمان ملی استاندارد نیز با اشاره به جلسه با هیات چینی در زمینه استاندارد خودرو و سایر محصولات عام درباره دستاورد این جلسه گفته است: «این هیات چینی در ۳ بخش آزمون و صدور گواهی استاندارد برای خودروهای چینی، مرکز تایید صلاحیت و گواهی استاندارد و نیز مرکز ارزیابی کنترل کیفیت محصولات عام برای محصولات فعال بود. مطالبه هیات چینی این بود که ایران گواهی تایید نوع خودروهای چینی را که به ۱۶۰ مورد می‌رسد و به عنوان گواهی CCC است مانند گواهی استانداردهای اروپا مورد قبول قرار دهد. همچنین آنها درخواست کرده‌اند که زمینه شناسایی متقابل استانداردهای هر دو کشور فراهم شود و به این ترتیب هم آنها استاندارد کالاهای ایرانی را بپذیرند و هم ایران محصولات چینی که گواهی CCC دارند را مورد پذیرش قرار دهد و آزمون دیگری اتخاذ نکند.‌» سنجابی‌شیرازی با اشاره به تاکید سازمان ملی استاندارد مبنی بر اجرای کامل استانداردهای اجباری در حوزه خودرو به صورت تمام و کمال اظهار کرد: هر خودرو که به کشور وارد می‌شود باید استانداردهای هشتادوپنج‌گانه را مبتنی بر استانداردهای روز اروپا دریافت کند که چینی‌ها با این مسئله موافقت کرده‌اند و بحث گواهی CCC از دستور کار خارج شد. از دیگر تصمیمات در این جلسه این بود که سرمایه‌گذاری مشترک بین بخش خصوصی هر دو کشور با حمایت‌های بخش دولتی انجام و مرکزی به‌عنوان آزمون و صدور گواهی برای خودرو ایجاد شود که مرکزیت ارائه خدمات در منطقه شرق دور، خاورمیانه و شمال افریقا را داشته باشد. به گفته معاون ارزیابی کیفیت سازمان ملی استاندارد همچنین قرار است کمیته شش‌جانبه‌ای تشکیل شود و ۶ پیشنهادی که در این جلسه به تصویب رسیده به‌تدریج در دستور کار قرار گیرد. بر اساس این گزارش، مسئولان ایرانی حاضر در این نشست بر راه‌اندازی مرکز آزمون جاده‌ای خودرو در ایران با سرمایه‌گذاری مشترک ایران و چین، همکاری مشترک در زمینه آزمون و صدور گواهی و تایید نوع خودرو و همکاری در بخش تایید صلاحیت دوجانبه، امضای تفاهمنامه میان سازمان ملی استاندارد ایران و سازمان استاندارد چین با موضوع پذیرش متقابل گواهی محصول و گواهی انطباق تاکید کردند و در نهایت مقرر شد دبیرخانه مشترک برای تدوین طرح اجرایی و پیگیری تفاهم‌ها تشکیل شود.

برنامه‌ریزی برای استفاده از مزیت‌های چین 

 در همین حال حسن کریمی‌سنجری معتقد است با برنامه‌ریزی مناسب می‌توان از مزیت‌های صنعت خودروسازی چین استفاده کرد. به اعتقاد او تمام خودروسازان چینی توان ورود به بازار اروپا و امریکا را ندارند و ایران برای چینی‌ها بازار مناسبی در رسیدن به هدف نهایی است و در این شرایط، شرکت‌های ایرانی می‌توانند با یک برنامه‌ریزی بلندمدت و هوشمندانه در همکاری با چینی‌ها به دانش فنی روزی که در اختیار شرکای اروپایی چینی‌هاست، دست پیدا کنند. وی افزود: باید برای دستیابی به دانش فنی چینی‌ها و ورود محصولات باکیفیت از این کشور شرایط به‌گونه‌ای تعریف شود که استانداردهای به‌روزتری در زمینه واردات و مونتاژ محصولات چینی تدوین شود و از سوی دیگر باید از مونتاژ محصولات چینی به تولید و داخلی‌سازی بیش از ۵۰ درصدی آنها تغییر رویه داد. این کارشناس صنعت خودرو تاکید کرد: با تکیه بر استانداردهای روز می‌توان از محصولات روز چینی در ایران استفاده کرد و با استراتژی مناسب می‌توان از مزیت‌های صنعت خودروسازی چین بهره برد. هرچند سازمان ملی استاندارد در تلاش برای اجرای مصوبه شورای سیاست‌گذاری خودرو در زمینه ارتقای استانداردهای صنعت خودرو است با این حال برخی اظهارات نشان از رویه متفاوتی دارد چراکه تنها چند روز پس از اعلام فهرست ۲۵ خودرویی که باید از چرخه تولید خودروسازان خارج شوند نیره پیروبخت، رئیس سازمان ملی استاندارد در گفت‌وگویی تاکید کرد که این خودروها در صورت رعایت استانداردهای اعلام شده به چرخه تولید بازخواهند گشت؛ این در حالی است که اگر قرار به ارتقای استاندارد این خودروها بود، این سازمان در اطلاعیه‌هایی پیش از این خودروسازان را ملزم به ارتقای این استانداردها کرده بود و کم‌کاری یا بی‌توجهی خودروسازان یا نشان از جدی نبودن این قانون داشته یا این اطمینان وجود داشته که بازهم مهلتی دوباره داده خواهد شد. با این حال فاز نخست اجرای این قانون چندان محکم برداشته نشد و حتی برخی از خودروهایی که در این فهرست قرار دارند همچنان در خط تولید خودروسازان به تولید می‌رسند.