چشم خودروسازان جهانی به ایران پسابرجام روشن شد

به گزارش می متالز، شرکت فرانسوی پژو در آن زمان با همکاری یکی از خودروسازان ایرانی یعنی ایران خودرو ۲ مدل پژو ۴۰۵ و پژو ۲۰۶ را در ایران مونتاژ می‌کرد. در زمان تحریم‌ها شرکت رنو فرانسه تنها خودروساز خارجی بود که یک مدل از وسایل نقلیه خود را در داخل خاک ایران مونتاژ می‌کرد. آن زمان برخی مدل‌های دیگر خودرو نیز وارد خاک ایران می‌شدند اما برای گذشتن از مرز باید از فیلتر تعرفه ۱۰۰درصدی می‌گذشتند. نتیجه وضع تعرفه ۱۰۰درصدی برای این خودروها این بود که بسیاری از مردم ایران توان خرید این خودروها را نداشتند. اما حالا این روند تغییر کرده و مردم شاهد مونتاژ و واردات خودروهایی هستند که تنوع خوبی در مدل، نرخ و کارآیی دارند. این خودروها تولیدات شرکت‌های گوناگون جهان هستند و تلاش می‌کنند سلیقه‌های مختلف را در ایران پوشش دهند و سهم بیشتری از بازار را در اختیار بگیرند.صنعت خودرو در ایران از انگشت‌شمار صنایع بزرگ جدا از صنعت نفت و گاز و صنایع وابسته به آن است که شرکت‌های چندملیتی پس از برداشته شدن تحریم‌ها حاضر به سرمایه‌گذاری پایدار و چندین ساله در آن شدند و مذاکرات با مقام‌های ایرانی را در دستور کار خود قرار دادند. حال که ۲ سال از امضای توافق هسته‌ای می‌گذرد، قراردادهای زیادی میان طرف‌های ایرانی و خودروسازان اروپایی و آسیایی به امضا رسیده است.این صنعت بزرگ که صنایع وابسته بسیاری نیز دارد، همچنان به سمت فرصت‌های تازه حرکت می‌کند و از فرانسه و آلمان گرفته تا تایلند و کره‌جنوبی مهمانان ۴چرخ تازه می‌پذیرد.رنو در اوت ۲۰۱۷ (مرداد ۱۳۹۶) قراردادی به ارزش ۶۶ میلیون یورو با ایران امضا کرد تا ظرفیت تولید سالانه خود را از ۲۰۰ هزار خودرو به ۳۵۰ هزار خودرو برای امسال میلادی یعنی ۲۰۱۸ (۹۷-۱۳۹۶) افزایش دهد. پژو فرانسه نیز که ایران را ۵ سال پیش و به‌دنبال شدید شدن تحریم‌ها ترک کرد، سال ۲۰۱۶ (۹۵-۱۳۹۴) یک قرارداد سرمایه‌گذاری مشترک با ایران امضا کرد که براساس آن قرار شد پژویی‌ها تا سال ۲۰۲۰ (۹۹-۱۳۹۸) ۴۰۰ میلیون یورو در ایران سرمایه‌گذاری و ۲۰۰ هزار خودرو جدید تولید کنند.فولکس‌واگن آلمان نیز دیگر خودروساز اروپایی است که پس از رفع تحریم‌ها پایش به ایران باز شد. این خودروساز پیشینه‌دار آلمانی پس از ۱۷ سال به ایران آمد و قرار شد خودروهای خود را با همکاری یک شرکت ایرانی وارد این کشور کند.در واقع خودروسازی یکی از نخستین صنایعی بود که توانست از دستاورد برجام استفاده و راه را برای ورود اروپایی‌ها به ایران باز کند زیرا مردم ایران از مدل‌های بسیار قدیمی شرکت‌هایی مانند کیا یعنی پراید یا پژو یعنی ۴۰۵ خسته و ناخرسند بودند و این امید وجود داشت که با قراردادهای جدید آینده جاده‌های ایران شکل و شمایل دیگری به خود بگیرد.سرمایه‌گذاری خودروسازان خارجی در ایران یک پیشرفت مهم برای دولت به‌شمار می‌رود که به‌دنبال استفاده از برجام برای جذب سرمایه‌های خارجی به‌منظور کاهش نرخ بیکاری در ایران است. این یکی از مهم‌ترین دلایلی بود که یک کارزار انتخاباتی برای دور دوم ریاست‌جمهوری ایران ایجاد کرد. نااطمینانی سرمایه‌گذاران که ناشی از تنش‌ها میان ایران و دولت ترامپ در امریکا است، باعث شده افق سرمایه‌گذاری‌ها در ایران نامعلوم و غیرشفاف شود اما تولیدکنندگان اروپایی خودرو از دسته‌ای بودند که امید خود را برای تجارت خودرویی با ایران حفظ کردند.تیری بلوره، مدیر ارشد بخش رقابت شرکت رنو در زمان بسته شدن قرارداد این شرکت با شرکت‌های ایرانی، این شرکت را یک شریک «راهبردی» و «منحصربه‌فرد» خواند.ایران انتظار دارد در پسابرجام شمار خودروهای تولیدی خود را تا سال ۲۰۲۵ (۰۴-۱۴۰۳) به رقم ۳ میلیون دستگاه برساند که این در مقایسه با تولید این کشور در سال ۲۰۱۶ (۹۵-۱۳۹۴) یعنی ۱/۳۵ میلیون دستگاه بیش از ۲ برابر است. براساس اعلام دولت ایران، این کشور تاکنون ۶ قرارداد سرمایه‌گذاری مشترک یا جوینت ونچر با شرکت‌های خودروساز خارجی امضا کرده است.مقام‌های دولتی در ایران از زمان به امضا رسیدن برجام در اظهارنظرهای گوناگون به این نکته اشاره کرده‌اند که توافق هسته‌ای فرصت تازه‌ای را برای خودروسازان خارجی فراهم کرد تا با خیال راحت و شرایطی فراهم‌شده به این کشور بیایند و در حوزه خودرو سرمایه‌گذاری کنند.

صنعت خودرو در ایران یکی از مهم‌ترین منابع اشتغالزایی است که بیش از ۸۰۰هزار کارمند و کارگر در آن مشغول فعالیت هستند. این مشاغل تنها مربوط به ۲خودروساز عمده این کشور یا اوای‌ام‌ها نیستند بلکه شرکت‌های زنجیره تامین را نیز شامل می‌شوند. در واقع ایران نزدیک ۱۰ خودروساز دارد که برخی از این شرکت‌ها شمار تولیدات بسیار کمی دارند. اما سهم بیشتر متعلق به شرکت‌های زنجیره تامین و تولیدکننده قطعات است؛ جایی که صدها شرکت در آن فعال هستند. این صنعت در زمان تحریم‌ها در بسیاری از بخش‌ها تعدیل نیرو کرد و مشاغل زیادی از بین رفتند. 
در آن زمان ایرانی‌ها وابستگی زیادی به چین پیدا کردند و قطعات و خودروهای چینی همه جای ایران را فراگرفته بود. چینی‌ها در آن دوره زمانی سالانه نزدیک ۱۰ هزار خودرو چینی در ایران تولید می‌کردند. با این حال در راه حضور خودروسازان اروپایی در ایران مشکلاتی نیز وجود دارد که از آن جمله کاغذبازی‌های پیچیده اداری، نظام بانکی بدهکار و سطح پایین شفافیت است؛ مشکلاتی که کار را برای خودروسازان خارجی سخت می‌کند. اما آنچه روشن است اینکه سلیقه خودرویی مردم ایران حالا ۲ سال است که تغییر کرده و بیشتر به سمت خودروهای اروپایی یا خودروهای باکیفیت کره‌ای و ژاپنی رفته است. به‌هرحال خیابان‌ها و جاده‌های ایران در این روزها که ۲ سال از برجام گذشته خودروهایی را در خود می‌بینند که سال‌ها به‌دلیل تحریم‌ها از آنها محروم بودند. صنعتی که اکنون در ایران ۱۰ درصد تولید ناخالص ملی را تشکیل می‌دهد و ۴ درصد اشتغال را در اختیار دارد، ۲ سال پس از برداشته شدن تحریم‌ها می‌تواند به آینده بسیار بهتر امیدوار باشد؛ آینده‌ای که هم کیفیت خودروهای زیر پای مردم در آن بهتر شده باشد و هم اشتغال و کارسازی در آن بیشتر می‌شود.
منبع: Financial Times
Automotiveworld