بازی حقوقی در زمین حق‌تقدم سهام

به گزارش می متالز، در این گزارش به وضعیت هفتگی افزایش سرمایه‌ها از مرحله صدور مجوز توسط سازمان بورس تا ثبت آن در اداره ثبت شرکت‌ها پرداخته می‌شود. حرف «ح» پس از نمادهای بورسی به معنی «حق‌‌تقدم» و حرف «ج» به معنی «سهام جایزه» است.

خساپا ج: در آخرین روز کاری سال گذشته «شرکت ایرانی تولید اتومبیل سایپا» (خساپا) مجمع فوق‌العاده‌ای برگزار کرد و افزایش سرمایه حدود ۴ برابری (۳۹۸ درصد) را به تصویب رساند. در زمان برگزاری مجمع یعنی صبح چهارشنبه ۲۸ اسفند، هنوز مجوز افزایش سرمایه روی کدال منتشر نشده بود، اما ظاهرا مجمع از صدور مجوز اطلاع داشت و با تایید نماینده بورس، مصوبات مربوطه را انشا کرد. بعدازظهر همان روز، مجوز مربوطه و ساعتی بعد مصوبات مجمع روی کدال قرار گرفت. سایپا چند سال پیش افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها داده بود و اینک با گذشت بیش از ۵ سال از آن تاریخ، مجددا اقدام به این کار کرد؛ زیرا براساس قانون، معافیت مالیاتی افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها هر ۵ سال یک‌بار قابل استفاده است. در افزایش سرمایه قبلی با سرعت عملی که مدیران نشان دادند، ثبت افزایش سرمایه در کمتر از ۵روز انجام شد که این‌بار ظاهرا چنین امکان یا اراده‌ای وجود نداشت. گفته می‌شود آنچه درحال‌حاضر سایپا و برخی خودروسازهای دیگر را از سود عملیاتی محروم می‌کند، تفاوت قیمت خودرو در کارخانه و بازار است که سود هنگفتی را نصیب سرمایه‌گذاران در این کالا می‌کند وگرنه با آزادسازی قیمت خودرو به سود رسیدن سایپا و ایران خودرو دور از ذهن نیست. مقاومت مدیران دولتی در برابر تعادل قیمت خودرو که در دوره‌های تورمی قبلی هم انجام شده بود، باعث گسیل برخی سرمایه‌های سرگردان به سمت بازار خرید و فروش خودرو و استفاده از رانت‌پاشی می‌شود که به‌نظر می‌رسد جزئی از روند اقتصاد کشور در دهه‌های اخیر شده است. خساپا با قیمت تئوریک ۶۲۳ ریال پس از افزایش تعداد سهام، منتظر ثبت سرمایه جدید و بازگشایی نماد است.در اولین هفته سال‌جاری همان‌گونه که انتظار می‌رفت هیچ مجوز افزایش سرمایه‌ای روی کدال قرار نگرفت، چون اگر مطابق سال‌های پیش باشد، انتظار صدور اولین مجوز را در اوایل ماه دوم سال خواهیم داشت.

چهار شرکت در هفته گذشته آگهی ثبت افزایش سرمایه خود را روی کدال قرار دادند؛ «بازرسی‌فنی و کنترل‌خوردگی تکین‌کو» (رتکو) یکی از رکوردداران طولانی‌ترین پروسه افزایش سرمایه شد و باگذشت بیش از یکسال از مجمع فوق‌العاده‌ای که در روزهای پایانی سال ۱۳۹۷ برگزار کرد، در اولین شنبه‌کاری سال‌جاری سرمایه جدید ۲۰ میلیارد تومانی خود را به ثبت رساند. نکته جالبی که پس از اعمال سرمایه جدید در سایت  tsetmc.com مشاهده شد، افزایش درصد سهامداری سهامدار عمده یعنی «سرمایه‌گذاری صنایع پتروشیمی» (وپترو) بود که دوباره به نزدیک ۵۰ درصد رسید، درحالی‌که قبل از این با احتساب سرمایه جدید کمتر از ۱۵ درصد بود. با این حساب برنامه‌ریزی یکی از فعالان حقیقی بازار و طرفدارانش برای تصاحب این شرکت ناکام ماند و سهامدار عمده در واقع در جریان فرآیند افزایش سرمایه از ۹ میلیارد تومان به ۲۰ میلیارد تومان موفق به این اقدام دفاعی شد. به بیانی شرکت در فصل بهار سال گذشته و همان زمانی که درحال پاسخ گفتن به عطش خریداران در صف خرید سهم بود، با پول حاصل از فروش سهم، اقدام به خرید حق‌تقدم در قیمت‌های پایین‌تر می‌کرد. در دوره معاملات اولیه حق‌تقدم رتکو، تفاوت قیمتی حدود دویست تومان (با در نظر گرفتن ۱۰۰ تومان واریزی) با سهم وجود داشت که کمک زیادی به سهامدار عمده کرد تا ضمن شناسایی سود، درصد سهامداری خود را هم حفظ (یا به نوعی بیشتر) کند. ضمن اینکه با توجه به مطالبات سنواتی وپترو از رتکو بابت سودهای نقدی تقسیم شده در مجامع سالانه قبلی، نیازی به واریز ۱۰۰ تومان برای حق‌تقدم‌های خریداری شده هم نبود. این کار وپترو را می‌توان یکی از نمونه‌های جالب توجه مشارکت یک حقوقی در بازی حق‌تقدم دانست.

«شیر پاستوریزه پگاه فارس» (غفارس) سرمایه جدید بیش از ۱۱۵ میلیارد تومانی خود پس از افزایش سرمایه حدود ۳۷۳ درصدی از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها را به ثبت رساند. مجمع فوق‌العاده غفارس ۲۱ اسفندماه در شیراز برگزار شد. سهام جایزه غفارس اکنون در سبد دارایی‌های سهامداران قابل معامله بوده و باید منتظر بازگشایی نماد بود.

شرکت بازارپایه‌ای «سرمایه‌گذاری جامی» (وجامی) افزایش سرمایه حدود ۵۸ درصدی از محل سود انباشته را در هفته آخر اسفند پارسال به ثبت رساند و بیش از سه هفته بعد آن را روی کدال قرار داد. با این حساب سرمایه وجامی از ۱۲ میلیارد تومان به ۱۹ میلیارد تومان رسید. گرچه پیشنهاد هیات‌مدیره افزایش سرمایه به ۲۰ میلیارد تومان بود تا شرایط را برای درخواست ارتقا به بازار اصلی فرابورس پیدا کند، اما سازمان بورس با یک میلیارد تومان آن موافقت نکرد. در صورتی ‌که هیات‌مدیره بخواهد به توصیه سهامداران در مجمع فوق‌العاده عمل کند باید گزارش افزایش سرمایه‌ای از محل «مطالبات و آورده نقدی» یا «سود انباشته» شرکت که در گزارش حسابرسی شده دوره ۶ ماهه منتهی به پایان دی‌ماه بیش از ۷ میلیارد تومان است، تهیه کند. براساس همین گزارش ۶ ماهه، شرکت کمتر از ۳۰ میلیارد تومان دارایی دارد که عمدتا در اوراق خزانه و صندوق سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت و اندکی اوراق طلا بوده و به‌جز سود بدون ریسک، ارزش افزوده‌ای برای آن متصور نیست. این شرکت سرمایه‌گذاری بیشتر سهام موجود در پرتفوی خود را در قیمت‌های پایین (نسبت به قیمت‌های فعلی) فروخت و تبدیل به اوراق بدون ریسک کرد. وجامی که ارزش بازارش به نزدیک ۲۵۰ میلیارد تومان رسیده است، در آخرین روز سال گذشته شاهد انتشار آگهی تغییر مدیرعامل روی کدال بود.

«بیمه کوثر» (کوثر) افزایش سرمایه حدود ۱۰۰ میلیارد تومانی یعنی بیش از ۴۱ درصدی از دو محل «سود انباشته» و «اندوخته» به‌صورت سهام جایزه را یکشنبه هفته قبل به ثبت رساند تا با سرمایه جدید بیش از ۳۵۲ میلیارد تومانی به‌کار خود ادامه دهد.

بیمه کوثر در آخرین ماه‌های رکود بازار سرمایه، در اقدامی هوشمندانه بخشی از منابع خود را صرف سرمایه‌گذاری در بورس کرد و سود خوبی هم که احتمالا خارج از تصور بخش سرمایه‌گذاری شرکت بود، به‌دست آورد. کاری که در کوثر انجام شد، برخی از شرکت‌های سرمایه‌گذاری باتجربه در بورس هم انجام ندادند. این حقوقی‌هایی که انتظار زیادی از آنها می‌رفت حتی خلاف جهت هم حرکت کردند، یعنی سهام موجود در پورتفوی خود را در ابتدای راه رشد بازار یا میانه آن فروخته و تبدیل به سپرده بانکی به شکل اوراق کردند. جالب اینجاست که معمولا بیمه‌ها با احتیاط فراوان بیشتر منابع خود را در سپرده‌های بانکی و اوراق بدون ریسک سرمایه‌گذاری می‌کنند، اما در اینجا برعکس اتفاق افتاد. بیمه کوثر در هفته آخر سال گذشته، گزارش هیات‌مدیره برای افزایش سرمایه بیش از ۸۰ درصدی از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها را هم روی کدال قرار داد.

«پخش البرز» (پخش) اطلاع داد که افراد حقیقی دارنده حق‌تقدم استفاده نشده با مراجعه به یکی از شعب بانک پارسیان مبلغ ۱۹ هزار و ۷۲۱ ریال برای هر برگه دریافت کنند. «مادرتخصصی توسعه معادن و صنایع معدنی خاورمیانه» (میدکو) هم مبلغ خالص ۵۰۲۷ ریال برای هر حق‌تقدم استفاده نشده را نزد بانک پاسارگاد به امانت گذاشته که دارندگان حقیقی باید با مراجعه به یکی از شعب این بانک، آن را دریافت کنند. «تراکتورسازی ایران» (تایرا) در دوره حراج برای هر برگه استفاده نشده ۹۷۰۷ ریال کنار گذاشت تا در تاریخی که بعدا به اطلاع دارندگان آن می‌رساند، پرداخت کند. با این فرض تایرا یکی از معدود شرکت‌هایی است که برخلاف روش مرسوم، مبلغ مزبور را با تاخیر به‌دست دارندگان آن می‌رساند.