افزایش رقابت، مزیت بازگشت «گری مارکت‌ها» به بازار خودرو

به گزارش می متالز، بندی که دی سال گذشته و با ابلاغ آن از سوی معاون اول رئیس‌جمهوری به حذف گری‌مارکت‌ها از بازار خودرو منجر شد که اعتراض‌های زیادی را به همراه داشت. فعالان این حوزه، رفع مشکلات قیمتی را از جمله دستاوردهای حضور گری‌مارکت‌ها در بازار خودرو عنوان کرده و تاکید داشتند که وجود غیرنمایندگی‌ها می‌تواند ضمن تامین همه نیازهای مشتریان بر تنوع محصول منتهی شود و ایجاد چنین رقیبی می‌تواند به تعادل بازار بینجامد.  از این رو، با پیگیری‌های انجام‌شده در شیوه‌نامه جدید واردات، اجازه فعالیت دوباره به شرط خدمات‌دهی پس از فروش صادر شد و مدتی پس از ابلاغ این شیوه‌نامه، علی علی‌آبادی فراهانی، مدیرکل دفتر مقررات صادرات و واردات سازمان توسعه تجارت نیز شرط واردات خودرو از جانب غیرنمایندگی‌های خودروی خارجی را اعلام و تاکید کرد که شرکت‌های غیرنمایندگی‌های خودرو می‌توانند با انعقاد قرارداد خدمات پس از فروش با نماینده رسمی همان خودرو به واردات خودرو اقدام کنند. حال اثرات ورود دوباره گری‌مارکت‌ها به بازار را بررسی کرده ایم.

سیاست‌گذاری متناسب با شرایط مصرف‌کنندگان

وهاب عقیقی، مدیر بازاریابی شرکت مدیا موتورز کویر با تاکید بر اینکه در بحث واردات هر چه اصالت محصول بیشتر و خدمات‌دهی پس از فروش با استانداردهای روز جهان مطابقت داشته باشد، بازار و مصرف‌کننده شرایط مناسب‌تری را تجربه خواهند کرد، گفت: حضور شرکت‌های گری‌مارکت عاملی است تا نمایندگان رسمی سیاست‌های خود را متناسب با شرایط بازار و مصرف‌کنندگان تعیین کنند. وی معتقد است زمانی که رقیب در بازار وجود داشته باشد، قیمت‌گذاری محصولات از سوی نمایندگان رسمی منطقی و مناسب‌تر انجام خواهد شد چراکه افزایش نرخ یک محصول باید همراه با خدمات‌دهی بهتر و بیشتر در کنار افزایش تنوع محصولات اعمال شود. این کارشناس صنعت خودرو با بیان اینکه واردات محصولات باید همراه با خدمات پس از فروش مناسب در کشور باشد، تصریح کرد: زمانی که تعداد رقیبان در بازار هر محصولی کاهش یابد نمایندگان رسمی ناخودآگاه به سمت افزایش نرخ محصولات خود سوق پیدا می‌کنند. وی تاکید کرد: فعالیت گری‌مارکت‌ها در صورتی که محصولات آنها به تایید سازمان‌های مربوط برسد و خدمات پس از فروش مناسب به مشتریان این بازار ارائه شود، می‌تواند زمینه را برای ایجاد فضای رقابتی فراهم آورد.

کنترل نرخ با گری‌مارکت‌ها

در همین حال، فواد نیک‌سروش، فعال در زمینه واردات خودرو با تایید ضرورت فعالیت واردکنندگان غیررسمی در بازار خودرو اظهار کرد: در شرایط عادی تعدادی خودرو از یک نشان تجاری خاص وارد شده و با قیمتی مشخص در زمان ثبت‌سفارش به فروش می‌رسد. این شرایط در حالی است که نرخ همان خودرو در بازار با آپشن‌های جدید، پایین‌تر است و به دلیل نبود رقیب نه‌تنها با ورود مدل‌های جدید، نرخ مدل قبلی کاهش نمی‌یابد بلکه شاهد افزایش نیز خواهیم بود. وی افزود: واردکنندگان فعال در بازار به واردات تعداد محدودی خودرو اقدام می‌کنند و به دلیل تمایل به فروش، همواره قیمت‌های رقابتی مشخص کرده تا تبادل و گردش مالی داشته باشند. این روند در نمایندگی‌ها قابل مشاهده نیست که نگاهی به روند بازار در ماه‌های گذشته فعالیت گری‌مارکت‌ها را بیش از پیش ضروری می‌کند. نیک‌سروش تصریح کرد: بی‌شک وجود واردکنندگان غیررسمی اجازه افزایش بی‌دلیل قیمت‌ها را نخواهد داد. هم‌اکنون سورس تامین خودروی برخی نماینده‌ها با وجود دریافت نمایندگی از شرکت مادر همچنان کشورهای منطقه است و با وجود چنین رقابتی که آپشن‌ها در خودروهای لوکس معیار انتخاب هستند، خرید از آن سورس‌ها برای آنها ارزان‌تر تمام می‌شود اما واردکننده غیررسمی از همان سورس خودرویی با کامل‌ترین آپشن‌ها را خریداری می‌کند تا توان رقابت در بازار را داشته باشد. وی در نهایت بر وجود واردکنندگان غیررسمی در بازار با هدف افزایش تنوع و رضایت مشتری تاکید کرد.

اثرات منفی حذف غیرنمایندگی‌ها 

میثم رضایی، رئیس انجمن صنفی واردکنندگان خودرو نیز با اشاره به نقش ۶۰ درصدی شرکت‌های غیرنماینده در تامین بازار در سال گذشته، گفت: در دوره‌ای با اینکه شرکت‌های غیرنمایندگی ملزم به ارائه گارانتی و خدمات پس از فروش شدند، برای حذف آنها از سوی دولت اقدام شد که انجمن در موضع‌گیری‌های متعدد نسبت به این امر انتقاد و اثرات حذف این شرکت‌ها را به دولت گوشزد کرد چراکه بی‌شک در نبود این شرکت‌ها جدا از وقوع انحصار در بازار، توان تامین از سوی نمایندگی‌های رسمی وجود ندارد و در آخر بازار با مشکل عرضه محصول روبه‌رو خواهد شد. رئیس انجمن صنفی واردکنندگان خودرو افزود: حذف این شرکت‌ها جز زیان مصرف‌کنندگان و برهم خوردن توازن بازار دستاورد دیگری نداشت و به طور قطع با بازگشت شرکت‌های غیرنمایندگی به بازار، رقابت و پویایی به بازار خودروهای خارجی بازخواهد گشت و دیگر نگرانی برای افزایش قیمت‌ها وجود نخواهد داشت. این کارشناس بازار خودرو یادآور شد: بیشتر کشورهای تولیدکننده خودرو در جهان برای سلامت بازار و عرضه منطقی محصول گری‌مارکت را به رسمیت می‌شناسند اما در ایران به دلیل نبود آگاهی و نگاه تخصصی اقدام به حذف این بازار و بر هم خوردن تعادل در بازار شد.

تامین کالای دلخواه مشتری

مهدی دادفر، دبیر انجمن واردکنندگان خودرو با تاکید بر وجود دلایل متعدد کارشناسی برای حضور گری‌مارکت در بازار خودروهای خارجی اظهار کرد: وجود تقاضا در به‌دست آوردن یک کالای مشخص با برند اصلی و مشخصات اصلی و مطابق با محصول عرضه شده در نمایندگی رسمی با هزینه کمتر برای مشتری فقط با فعالیت و حضور این شرکت‌ها محقق می‌شود. وی با بیان اینکه ارائه نشدن خدمات پس از فروش یکی از اصلی‌ترین دلایل حذف شرکت‌های گری‌مارکت از بازار بود، اظهار کرد: این شرایط در حالی است که این مشکل با موضوع پرداخت ۳ درصد هزینه گارانتی حل‌وفصل و دارای یک رویه و مقررات خاص براساس شیوه‌نامه‌های سازمان‌های ذی‌ربط شده بود و مشکلی از سوی عرضه‌کنندگان وجود نداشت اما آگاهی اندک در زمینه جزییات فعالیت شرکت‌های عرضه‌کننده خودروهای خارجی و سختگیری‌های بی‌مورد درباره واردات خودرو باعث اخذ تصمیم‌های اشتباه شده بود که در نهایت اصلاح شد.