تن زخمی جاده‌های روستایی زنجان زیر بار حمل مواد معدنی

به گزارش می متالز، از حدود ۲ ماه پیش که یک معدن اینجا کارش را شروع کرد، جاده وضعش به این روز افتاد "؛ مرد روستایی همچنان که از وضعیت جاده شکایت دارد، می‌خواهد که کمی از مسیر را باهم با ماشین طی کنیم. راه می افتیم. تکه های زمخت گل و لای که از چرخ‌های کامیون‌ها خود را جدا کرده‌اند، در سطح جاده پهن شده‌اند، مقداری که جلو می‌رویم ناهمواری‌هایی که در جاده پیدا شده، باعث می‌شود تا سرعت کم‌مان را کمتر و کمتر کنیم.

" اینجاها باز خوب است، کمی جلوتر برویم می‌بینی چه به روزمان آورده اند، این جاده ۱۰ تا ۱۵ سال بیشتر عمر ندارد ولی در همین چند ماه طوری شده که فقط یک جاهایش می‌شود با تراکتور و کامیون از روی چاله چوله ها عبور کرد، با ماشین سواری که باشی، زیرش می خورد".

سنگینی کامیون ها باعث شده تا در امتداد حرکت چرخ ها، آسفالت جاده ترک بردارد و در فواصل متعدد و طولانی گودی ها و فرورفتگی های زیادی در راه ایجاد شود. در جاهایی هم کل آسفالت جاده کنده و جاده شبیه راه خاکی شده است. مرد روستایی این ها را نشانم می دهد و می گوید" فکر کن یک کسی که این راه را نشناسد و بخواهد شب از این مسیر عبور کند چه بر سرش می آید، این راه هفت هشت روستا است".

مسیر ۱۰ دقیقه ای را با ۲ برابر زمان معمول طی می کنیم و به روستا می رسیم

از دهیار روستای پابند از توابع شهرستان خدابنده درباره وضعیت به وجود آمده می‌پرسم، او می‌گوید: قبلا هم در این مسیر معادن مختلفی فعالیت داشتند ولی این معدن جدیدی که کارش را شروع کرده، به خاطر اینکه در فصل بارندگی حمل و نقلشان را انجام می‌دهند و بارش مداوم باران هم خاک زمین را کامل خیس کرده، در قسمت های مختلف جاده زمین نشست کرده و جاده تقریبا از حالت عادی خودش خارج شده است.

فرهاد جمالی خاطرنشان می کند: الان چند روزی  است به دلیل اعتراض ساکنان چند روستا که در مسیر این جاده هستند، رفت و آمد کامیون ها متوقف و موضوع از طریق بخشداری به فرمانداری و مراجع بالاتر هم منعکس شده است.

او می‌گوید: مسوولان بخشداری سجاسرود و فرمانداری خدابنده از مسیر و راه تخریب شده بازدید کردند که امیدواریم اقداماتی را برای ترمیم جاده شاهد باشیم چون اگر ترمیم جاده در فصل و بهار و تابستان انجام نشود، با شروع فصل سرما و بارش برف، کار خیلی سخت و یا غیرممکن می شود.

جمشید مرادی، دهیار روستای کشک آباد نیز به نارضایتی های ایجاد شده در بین روستاییان به علت تخریب جاده اشاره می‌کند و می‌گوید: صاحب معدن مدعی است که مجوز دارد و می تواند از جاده استفاده کند ولی تردد کامیون ها موجب تخریب جاده شده و مشکلات زیادی را برای روستاییان به وجود آورده است.

فاطمه شعبانی، بخشدار بخش سجاسرود از توایع شهرستان خدابنده نیز با بیان اینکه موارد مختلفی از آسیب فعالیت های معدنی به جاده های روستایی در منطقه وجود دارد، می‌گوید: ما از معدنکاران خواسته‌ایم ظرفیت استاندارد را در حمل و نقل مواد معدنی رعایت کنند تا آسیبی به جاده نرسد، از آن طرف معدنکاران مدعی اند که تناژ استاندارد در بارگیری ها را رعایت می کنند ولی فرسودگی جاده های روستایی است که موجب ایجاد مشکل می شود.

فرماندار شهرستان خدابنده با بیان اینکه در زمان حاضر در سه نقطه ومسیر در این شهرستان با مساله آسیب حمل مواد معدنی به راه های روستایی مواجه هستیم، می گوید: مجموعه اداره کل صنعت، معدن و تجارت باید به معادنی مجوز فعالیت بدهد که راه اختصاصی برای خود داشته باشند و یا ایجاد کنند و یا دست کم قبل از اعطای مجوز، معدنکاران را ملزم کنند تا از طریق راهداری ظرفیت استاندارد همان مسیر مشخص را با توجه به کیفیت جاده دریافت کنند، ولی الان شرایط به گونه ای است که بعد از تخریب یک جاده روستایی، راهداری تازه در جریان موضوع قرار می گیرد.

ایوب بیگدلی، به تمهیدات و اقدامات انجام شده برای ترمیم جاده های تخریب شده روستایی در اثر تردد کامیون های حمل مواد معدنی در شهرستان اشاره کرده و اظهار می‌کند: ما در سه مسیر که مشکلات عمده ای ایجاد شده، اقداماتی را انجام داده و یا در حال انجام هستیم که البته در همه موارد معدنکاران نیز برای ترمیم نقاط آسیب دیده، به شیوه های مختلف مشارکت دارند.

معاون راهداری اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان زنجان با بیان اینکه بروز مشکل برای جاده روستایی در اثر فعالیت های معدنی به مشکل و چالش جاری و مستمر در این استان تبدیل شده است، می گوید: آنچه واضح است این است که جاده های روستایی با توجه زیرساختشان، ویژه حمل بارهای چند ۱۰ تنی نیستند، الان مسیری را در استان داریم که خود معدنکاران هم به علت تخریب بالای جاده نمی توانند از آن تردد کنند.

جواد یوسفی با بیان اینکه در خصوص آسیب ناشی از حمل و نقل مواد معدنی به جاده روستایی، چندین مورد اقدام حقوقی در استان انجام شده است، می‌افزاید: معدنکاران باید میزان بار مجاز را برای تردد از جاده های روستایی رعایت کنند و همچنین در نگهداری جاده ها و ترمیم راههای آسیب دیده مشارکت کنند.

معاون راهداری اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان زنجان با بیان اینکه این مجموعه در حد وسع و بضاعت خود اقداماتی را برای ترمیم جاده های روستایی آسیب دیده انجام می دهد، اظهار می کند: یکی از مسائلی که در کارگروه ستاد تسهیل و رفع موانع تولید استان چند مورد به آن پرداخته شده، همین تخریب جاده های روستایی در اثر فعالیت های معدنی است.

او به ضرورت مشارکت معدنکاران در نگهداری از جاده های روستایی و ترمیم آن ها تاکید کرده و خاطرنشان می کند: اعتبارات مورد نیاز برای این موضوع، به صورت موردی است، به طور مثال وقتی در جایی مشکلی ایجاد می شود ما ورود می کنیم و درخواست اعتبارمی شود، البته بهسازی جاده های آسیب دیده مشروط به مشارکت معدنکاران هم است.

رییس اداره بهره برداری معادن سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان با بیان اینکه موضوع جاده‌های دسترسی معادن به یک معضل تبدیل شده است، می‌گوید: جاده های روستایی کیفیت لازم را ندارند و از طرفی برای تردد مستمر کامیون نیز طراحی نشده اند، از این رو با مراعات کردن میزان استاندارد بار، باز هم دچار آسیب می شوند.

مهدی فرامرزی با بیان اینکه بر اساس قوانین موجود باید توسعه زیرساخت ها در مناطقی که معادن در آن ها وجود دارد در اولویت قرار گیرد، خاطرنشان می کند: همچنین طبق قانون باید ۱۵ درصد از حقوق دولتی اخذ شده از معادن در منطقه ای معدن در آن مستقر است، هزینه شود که این هزینه البته می تواند شامل بهسازی راه ها نیز بشود.

او می‌گوید: متاسفانه همین بازگشت ۱۵ درصد از حقوق دولتی معادن به استان، حدود سه سال است که انجام می شود که مبالغ آن هم کمتر از میزان مورد انتظار است.

فرامرزی با بیان اینکه سال گذشته بیش از ۳۲ میلیارد تومان حقوق دولتی معادن در استان اخذ شد، تصریح می کند: بر اساس آنچه در قانون آمده باید حدود ۱۵ درصد(حدود ۴.۸ میلیارد تومان) از این مبلغ به استان بازگردانده شود که محدودیت های بودجه ای دولت باعث می شود میزان ابلاغ ها از این محل، بسیار کمتر باشد.

او ادامه می‌دهد: سال گذشته ۷۰۰ میلیون تومان از محل ۱۵ درصد حقوق دولتی معادن به استان اختصاص یافت که این مبلغ با هماهنگی اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای استان، صرف بهسازی مسیر دولت آباد – ابهر شد.

فرامرزی می‌افزاید: در سال ۹۶ نیز ۳۰۰ میلیون تومان تومان از اعتبار اختصاص یافته از این محل، در مناطقی از شهرستان زنجان برای بهسازی مسیرهای روستایی که محل تردد کامیون های معادن بودند، شد.

رییس اداره بهره برداری معادن سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان با بیان اینکه برای بهسازی مسیرها و جاده های دسترسی معادن نیازمند یک راه حل میانه هستیم، می‌گوید: باید بخشی از کار را در خصوص ارتقای جاده‌های روستایی خود دولت انجام دهد و از طرفی معدنکاران هم باید این تکلیف را داشته باشند که در نگهداری و بهسازی و ترمیم جاده ها مشارکت جدی و فعالانه داشته باشند.

او خاطرنشان می کند: اکنون راه روستاهای کشک آباد، پابند و ویک و چند روستای دیگر در شهرستان خدابنده به واسطه فعالیت چند معدن در این مسیر، دچار آسیب جدی شده و رسیدگی به این موضوع در دستور کار قرار گرفته است.

رییس اداره بهره برداری معادن سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان به مشکلات و مسائل پیش روی معدنکاران اشاره کرده و می گوید: معدن ظرفیت و نقش مهمی در توسعه و رونق تولید دارد ولی معدنکاران از جهات مختلف همچون معارضین محلی و محدویت ابلاغ شده از سوی منابع طبیعی تحت فشار هستند.

فرامرزی با بیان اینکه استخراج از معادن نیازمند هزینه های هنگفتی است، خاطرنشان می کند: در زمینه اعطای تسهیلات بانکی به دلیل عدم آشنایی کافی کارشناسان سیستم بانکی، معدنکاران در مقایسه به بخش های دیگر تولید، نصیب کمتری دارند.

در زمان حاضر ۳۸۲ معدن در سطح استان زنجان وجود دارد که از این تعداد ۳۲۰ معدن فعال و ۶۲ معدن غیر فعال است.

هم اکنون بیش از ۲ هزار و ۶۰۰ نفر در معادن استان زنجان مشغول به کار هستند.

 از ۶۸ ماده معدنی، ۳۰ نوع آن در این استان وجود دارد و از این تعداد ۲۸ ماده معدنی در حال استخراج است.