صنعت سنگ بدون نوسازی خرد می‌شود

این استان با برخورداری از ۲۳۰ معدن سنگ و بیش از هزار و ۸۰۰ کارخانه فرآوری، به بزرگترین تولیدکننده سنگ‌های تزئینی در کشور تبدیل‌شده و بیش از ۵۰درصد سنگ‌های فرآوری شده موجود در بازار کشور را تامین می‌کنند. با این حال رتبه ایران در میان تولیدکنندگان سنگ‌های تزئینی جهان مناسب نیست و واحدهای سنگبری اصفهان به‌عنوان پایتخت تولید سنگ کشور نیازمند نوسازی و بازسازی است.
در ایران یک‌هزار و ۳۰۰ معدن سنگ ساختمانی، ۶هزار کارخانه سنگبری و ۲هزار صنایع وابسته مانند ابزارسازان، فروشندگان، ماشین‌سازان و... وجود دارد و این مسئله فرصت مناسبی است تا صنعت سنگ در کشور و اصفهان بیشتر موردتوجه قرار گیرد.
این صنعت با داشتن هزاران واحد صنعتی در کشور، اعم از معادن و کارخانه‌های سنگبری، به‌طور مستقیم با بکارگیری محصولات این صنعت در سازه‌های مختلف، به‌طور غیرمستقیم، می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در معادلات اقتصادی کشور ایفا کند.
روند افزایشی تولید سنگ خام در سال‌های گذشته موجب شده که ایران دومین کشور تولیدکننده دنیا پس از ایتالیا باشد، اما به دلایل گوناگون جایگاه مناسبی در بازار جهان ندارد.
صادرات سنگ بهترین راهکار و روش برای حفظ صنعت سنگ کشور به شمار می‌رود؛ در این راستا تولیدکنندگان سنگ استان اصفهان باید به سمت بالا بردن کیفیت و مرغوبیت محصولات خود حرکت کنند، اما در این راه وجود برخی مشکلات مانع از تحقق این مهم می‌شود.
جایگاه نامناسب در صنعت سنگ دنیا
باوجود همه برتری‌هایی که صنعت سنگ در ایران دارد فعالان این حوزه با مشکلات مختلفی دست‌وپنجه نرم می‌کنند. مشکلاتی که گاه شبیه سنگی بزرگ جلوی پای سنگ‌کاران اصفهانی قد علم کرده است.
اسرافیل احمدیه، رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت اصفهان با بیان اینکه اصفهان قطب صنعت سنگ کشور است، به خبرنگار گسترش صنعت گفت: ایران در میان تولیدکنندگان سنگ‌های تزئینی جهان جایگاه مناسبی ندارد و واحدهای سنگبری اصفهان به‌عنوان پایتخت تولید سنگ کشور نیازمند نوسازی و بازسازی هستند. تا زمانی که این نوسازی انجام نشود، رتبه جهانی ایران افزایش نمی‌یابد.
احمدیه افزود: حدود ۲۴ معدن سنگ تزئینی در استان اصفهان وجود دارد که از این تعداد حدود ۷ میلیون تن سنگ در سال استخراج می‌شود.
وی اظهار کرد: ۱۴۰۰ معدن سنگ تزئینی در کشور وجود دارد که سالانه قابلیت استخراج ۲۷میلیون تن سنگ را دارند.
رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت اصفهان با بیان اینکه حدود ۲هزار واحد سنگبری در استان اصفهان فعالیت می‌کنند، تاکید کرد: از این تعداد واحد سنگبری حدود یک‌هزار و ۳۰ واحد صنعتی، ۷۰۰ واحد صنفی و بقیه واحدهایی هستند که بدون مجوز فعالیت می‌کنند.
احمدیه با بیان اینکه صادرات سنگ کشور رشدی نداشته است، تصریح کرد: سهم ایران از بازار جهانی تک‌رقمی و بسیار ناچیز است و تا زمانی که نتوانیم سنگ‌ها را خوب برش دهیم و به شکل زیبایی به جهان عرضه کنیم، نمی‌توانیم در زمینه صادرات و افزایش سهم ایران در بازارهای جهانی اقدام موثری کنیم.
وی بیان کرد: ۲/۳ میلیارد تن سنگ تزئینی در کشور ذخیره داریم و می‌توانیم در اکتشاف عملکرد بهتری داشته باشیم تا استخراج سنگ نیز افزایش یابد.
احمدیه تاکید کرد: در زمینه صادرات سنگ‌های تزئینی به‌صورت برش‌نخورده نیز مشکلاتی به وجود آمده بود که به نظر می‌رسد این مشکلات به‌زودی برطرف شود.
رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت اصفهان بر ضرورت تقویت فرآوری سنگ‌های تزئینی تاکید کرد و افزود: در بروزرسانی و مدرن کردن سیستم‌های استخراجی و فرآوری باید اقدامات زیادی شود و در مهندسی روز نیز باید در جهت تجهیز و تقویت صنایع سنگ گام برداشت.
احمدیه تصریح کرد: در زمینه صادرات و فرآوری موفق نبوده‌ایم و شاید از نظر کمیت بتوان آماری داد اما سنگ صادراتی ایران از نظر کیفیت باوجوداینکه یک‌سوم واحدهای سنگبری در استان اصفهان قرار دارد، جایگاه مناسبی ندارد.
احمدیه افزود: ما جایگاهی در صنعت سنگ دنیا نداریم و باید با تلاش و نشان‌سازی تجاری در همه ابعاد برای افزایش صادرات تلاش کنیم، بنابراین باید پرسید چرا سنگ ما به‌صورت کوه به کشوری دیگر می‌رود و پس از برش به نام آن کشور ثبت می‌شود؟
به گفته این مقام مسئول، در زمینه فناوری‌های نو در صنعت سنگ همگام و همپا با کشورهای مختلف دنیا پیش نرفته‌ایم و اگرچه دستگاه‌هایی هم برای تولید مطلوب و باکیفیت سنگ در اصفهان و کشور ساخته‌شده اما هنوز هم تا سطح ایده‌آل فاصله زیادی وجود دارد.
رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اصفهان با تاکید بر اینکه در بحث سنگ باید تفکر صادراتی داشته باشیم، تصریح کرد: اگر برای صادرات برنامه‌ریزی ویژه‌ای نشود، از غافله بازارهای جهانی عقب خواهیم ماند.
به گفته وی، باید صنعت سنگ را به‌عنوان یک برآیند از اکتشاف تا صادرات درنظر بگیریم و اگر این فرآیند در صنعت سنگ باهم مرتبط باشد، موفق خواهیم شد.
بازار راکد
رکود شدید بازار، نحوه دریافت مالیات بر عملکرد، افزایش هزینه‌های تولید اعم از بهای برق مصرفی، مهروموم کردن چاه‌های آب کارخانه‌های سنگ، افزایش واردات سنگ، موانع ایجادشده از طرف شهرداری‌های استان، افزایش قیمت گاز مصرفی، موارد اولیه به‌ویژه مباحث مربوط به مالیات ارزش‌افزوده این واحدها بخشی از نگرانی‌های تولیدکنندگان سنگ اصفهان است.
سیدعبدالوهاب سهل‌آبادی، رییس اتاق بازرگانی اصفهان معتقد است که باید اتحادیه صادرات سنگ را در این استان تجهیز کرد ضمن اینکه اهالی صنعت سنگ اصفهان باید با هم هماهنگ در این عرصه وارد شوند.
سهل‌آبادی به خبرنگار گسترش صنعت اظهار کرد: اگر بخواهیم به سمت صادرات غیرنفتی حرکت کنیم باید صنعت سنگ را در اولویت قرار دهیم. به گفته وی، برخی از سنگبری‌های کوچک ۱۰۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان به شهرداری اجاره داده‌شده و با فعالیت معدنداران و سنگبری‌های بزرگ رقابت می‌کنند که این مسئله سبب از بین رفتن بازار می‌شود.
عضو اتاق بازرگانی ایران با تاکید بر اینکه اهالی صنعت سنگ باید با هم هماهنگ وارد عرصه صادرات شوند، تصریح کرد: اگر بخواهیم صادرکننده باشیم نباید اجازه دهیم دلالان و کشورهایی همچون امارات با نرخ‌های پایین، صادرات ما را از بین ببرند.
سهل‌آبادی تاکید کرد: علاوه‌بر معضل واردات سنگ و کمبود نقدینگی، کارآیی اندک تجهیزات به دلیل مصرف زیاد انرژی و هدر رفت زیاد سنگ در هنگام برش از اصلی‌ترین مشکلات صنعت سنگ کشور و اصفهان است.

صادرات تنها راه نجات صنعت سنگ

باوجود همه مشکلات، فعالان صنعت سنگ هنوز هم در تلاش هستند تا بتوانند بر مشکلات غلبه کرده و با پشت‌سر گذاشتن چالش‌ها این صنعت ارزآور و مهم را به سمت بهبود وضعیت هدایت کنند. رضا احمدی، رییس انجمن صنفی کارفرمایی سنگبری‌های اصفهان که خود نیز تولیدکننده سنگ‌های تزئینی است صادرات را تنها راه استفاده از ظرفیت‌های موجود دانست.
احمدی تصریح کرد: صنعت سنگ اصفهان جایگاه بسیار ویژه‌ای در کشور دارد. در حال حاضر بیشترین میزان سنگ کشور در اصفهان تولید می‌شود.
وی افزود: از ۶هزار واحد سنگبری کل کشور ۲ هزار واحد آن در اصفهان قرار دارد که این تعداد کارخانه سنگبری ۵۰درصد از تولیدات کشور را تامین می‌کند. رییس انجمن صنفی کارفرمایی سنگبری‌های اصفهان بیان کرد: زیاد بودن درخواست مصرف بازارهای داخلی به‌ویژه پس از جنگ تحمیلی به میزان بسیار زیادی مانع پیشروی واحدهای تولیدی به سمت صادرات بوده است.
احمدی با اشاره به پایین آمدن تقاضاهای داخلی برای مصرف سنگ تزئینی اظهار کرد: پروانه‌های صادرشده از سوی شهرداری برای ساختمان‌سازی حدود یک‌سوم کاهش داشته که این امر بحران را در صنعت کشور کلید می‌زند.
وی تصریح کرد: اصلاح قوانین صادرات و گمرکی و تشویق واحدهای تولیدی به سمت صادرات و بنیان نهادن تشکل‌های صادراتی به‌ویژه در صنعت سنگ امری لازم‌الاجراست.
صنعت سنگ با همه گرفتاری‌ها و مشکلاتی که برای فعالانش در پی داشته در ماه‌های اخیر روند رو به رشد خود را نیز سپری کرده و هرچند مشکلات موجود در این بخش هنوز حل‌نشده، به نظر می‌رسد با حل برخی از مشکلات و آسان‌سازی فعالیت‌های تولیدی فعالان حوزه سنگ و همچنین تلاش برای بروزرسانی تجهیزات و ماشین‌آلات بتوان امیدوار بود که روزهای روشنی برای این صنعت رقم می‌خورد. باید منتظر ماند و دید که آیا مسئولان می‌توانند برای حل بحران‌های سنگی تولیدکنندگان سنگ‌های زینتی اقدام موثری انجام دهند یا خیر.