عدم شفافیتی به وسعت تولید ناخالص داخلی

می متالز - سالیانه بر اساس آمارهای غیررسمی و گمانه‌زنی‌ها معادل تولید ناخالص داخلی سکه و ارز در کشور مبادله می‌شود که بخش اعظم آن معاملات کاغذی است . اما این حجم از معاملات به غیر از بخش های محدودی که توسط بانک مرکزی و بانک کارگشایی برای یک نوبت معامله وارد بازار می شود ، بقیه معاملات بدون داشتن هرگونه مدرک و سندی به صورت سفته‌بازی در بازار مورد معامله قرار می گیرد.

به گزارش می متالز، این حجم از گردش بخشی از اقتصاد پنهان و زیرزمینی کشور است که هیچ ارتباط و تعاملی با اقتصاد رسمی کشور نداشته و از پرداخت هرگونه مالیات و عوارض مصون مانده است.

به نظر می رسد چنین حجم مبادلات غیرشفاف علاوه بر عوارضی که در تولید فساد و تخریب اقتصاد مولد دارند و علاوه بر رقابتی که بازارهای سالمی مانند بازار سرمایه انجام می دهند دردو زمینه وسیع ، تاثیرات غیرقابل انکاری دارند.

زمینه اول شفافیت اقتصادی است که می توانند ظرفیت‌های مالی کشور را پنهان نگه دارد و قدرت هرگونه برنامه ریزی و سیاست گذاری را از بین می برد.

زمینه دوم پولشویی و ایجاد زمینه معاملات ناسالم است که فعالیت‌هایی مانند قاچاق مواد مخدر، ارتشاء و خروج سرمایه را عملی می کند.

لازم به ذکر است که چنین حجمی از مبادلات بخش بزرگی از نقدینگی هزار و 400 هزار میلیارد تومانی کشور را درخود فرو برده ، به طوری که با وجود اعتبارات کافی عملاً امکان مبادله پول در اقتصاد سالم را ناممکن می‌سازد .

نکته قابل ذکر در اینجا اینکه شرایط فعلی نه تنهایی یک فضای چند منظوره برای انواع تخلفات مالی و اقتصادی فراهم می‌کند، عملا به معنی تنبیه فعالیت های مالی قانونمند مانند سپرده گذاری یا فعالیت در بازار سرمایه است.

این بازار ناپیدا بیش از سایر موضوعاتی که بانک مرکزی بدان می‌پردازد حساسیت دارد و متاسفانه مغفول مانده است .

نگاهی به تصویر برآوردی فوق نشان می‌دهند که بانک مرکزی باید به دنبال منضبط و قانونمند کردن این معاملات باشد و با ایجاد اطمینان و استمرار سیاست ها زمینه را برای انجام این معاملات از طریق سیستم بانکی فراهم نماید. روش‌هایی مانند معاملات سهام که با کسورات به نسبت ناچیز حجم معاملات بالایی را در بورس اوراق بهادار فراهم می‌کند و یا روش‌هایی مانند بورس کالا می‌توانند تا حدودی اطمینان‌بخش معامله‌گران ارز و سکه باشد و این حجم عظیم مبادلات ناپیدا را شفاف تر نماید.

قانونمند و مستند سازی معاملات ارز و سکه حتی قادر است در حوزه اخذ تسهیلات و مبادلات پولی مورد بهره‌برداری قرار گیرد و مسائلی مانند وثیقه گذاری و یا دارایی‌های سمی بانک ها را به نحو مطلوب تری حل و فصل نماید.

در این خصوص توجه به دیدگاه های هرنالدودوستو در کتاب راز سرمایه نشان خواهد داد که قانونمند کردن روابط پنهان مالی در ابعاد مختلف اقتصادی و امنیتی تاثیرات مثبتی دارد و می‌توانند به همگرایی بازارهای غیرمولد با بازارهای مولد کمک کند.

خاطرنشان می سازد که این اقدام نه تنها از مقبولیت اقتصاد ایران نمی‌کاهد، بلکه هم جهت با مقررات FETF بوده و در تمامی کشورهای پیشرفته دنیا با اقتصاد آزاد این نوع ضابطه گذاری ها جزء بدیهیات بوده و در هیچ کشور توسعه یافته ای طلا و ارز بدین غیر شفافی مورد معامله قرار نمی‌گیرد و بلکه برای غیر شفاف بودن آن تنبیهات و جرایمی نیز قائلند.

منبع: عصر اقتصاد