بومی‌سازی الکتروموتورهای ضدانفجار

به گزارش می متالز،  اکنون با گسترش تحریم‌ها در حوزه‌های مختلف و عدم امکان واردات این قطعات، این فرصت برای بومی‌سازی آن در داخل کشور بیشتر فراهم ‌شده است. در همین زمینه یک مجموعه تولیدی اقدام به بومی‌سازی انواع الکتروموتورهای سنگین و فوق‌سنگین در کشور کرده است. مجموعه‌ای که با نگاه خودکفایی در تولید الکتروموتورهای فوق‌سنگین در کشور ایجاد شده و احداث آن جزو ۷ طرح برتر در دوران سازندگی بوده است. شرکت ماشین‌های الکتریکی جوین (جمکو) در سال ۱۳۶۹ کلنگ‌زنی شده و در ۴۵ کیلومتری شهر سبزوار در زمینی به مساحت ۲۵۰ هکتار واقع ‌شده است. این مجموعه بزرگ‌ترین و تنها شرکت تولیدکننده الکتروموتورهای فوق‌سنگین در کشور و منطقه خاورمیانه بادانش و فناوری زیمنس بوده و هم‌اکنون حدود ۳۵۰ نفر پرسنل در این مجموعه مشغول فعالیت هستند؛ همچنین آزمایشگاه این مجموعه زیرنظر سازمان استاندارد فعالیت کرده و آزمایشگاه مرجع الکتروموتور و موتورهای فوق‌سنگین در کشور است. محمد رستمی، مدیرعامل این شرکت معتقد است: تحریم‌ها فرصت مناسبی برای تولید انواع الکتروموتور در کشور ایجادشده و شرکت‌ها به محصولات تولید داخل اعتماد بیشتری کرده‌اند. در نتیجه اقدام به بومی‌سازی الکتروموتورهای موردنیاز صنایع مختلف کرده‌اند که درگذشته قسمت عمده آن از کشورهای صاحب برند اروپایی وارد می‌شده است. برای آشنایی بیشتر با این مجموعه و اقدامات آن در زمینه بومی‌سازی گفت‌وگویی با وی را در ادامه بخوانید.

محصولات تولیدی شرکت شامل چه مواردی است؟ با چه ظرفیت تولیدی فعالیت می‌کنید؟

این شرکت قابلیت تولید انواع الکتروموتور از ۵/ ۵ کیلووات تا ۱۰ هزار کیلووات را دارد. این مجموعه، الکتروموتورهای تا ظرفیت ۴۵۰ کیلووات را به‌صورت روتین تولید کرده، ولی از ۴۵۰ کیلووات به بالا را بسته به نیاز پروژه‌های مختلف کشور به‌صورت سفارشی تولید می‌کند. این الکتروموتورها اغلب در صنایع مادر و سنگین کشور شامل شرکت‌های پتروشیمی، نیروگاه‌ها، معادن، شرکت‌های تولیدکننده فولاد و سیمان استفاده می‌شود.

ظرفیت اسمی تولیدات شرکت ماشین‌های الکتریکی جوین (جمکو)  درمجموع ۱۲۰۰ مگاوات انواع الکتروموتور در سال بوده، ولی در شرایط فعلی تولیدات شرکت تا سقف ۲۵۰ مگاوات انواع الکتروموتور در سال است. برای رسیدن به ظرفیت اسمی تولید باید تعداد پرسنل را به ۱۲۰۰ نفر افزایش داده و در ۳ نوبت کارخانه مشغول به کار شود.

برنامه‌های توسعه‌ای شرکت در سال‌جاری چیست؟

یکی از برنامه‌های توسعه‌ای شرکت ماشین‌های الکتریکی جوین (جمکو) تولید ژنراتور است که در دستور کار قرارگرفته و به همین منظور نمونه ژنراتور تولیدشده و در حال مراحل تست است و بعد از این مرحله به تولید انبوه خواهد رسید. از دیگر اقدامات تولید موتور یخچال است؛ این موتورها بیشتر از چین واردشده و مشکل بزرگ شرکت‌های تولیدکننده کمبود موتور یخچال است. برنامه ما در این زمینه است که تا اواخر پاییز موتور یخچال را به‌صورت انبوه تولید و روانه بازار کنیم.

همچنین برای تولید موتور ۲۲۰ کیلووات ضدانفجار مخصوص جایگاه‌های CNG برنامه‌ریزی کرده‌ و آزمایش‌های مربوط به آن را انجام داده‌ایم. این موتورها باید گواهینامه از شرکت‌های بین‌المللی داشته باشند که برای صدور گواهینامه درخواست داده‌ایم. برای توسعه و افزایش جایگاه‌های CNG در کشور نیاز به کمپرسور و موتور ضدانفجار ۲۰۰ کیلووات به بالا هستند که به‌عنوان گلوگاه توسعه جایگاه‌های CNG محسوب می‌شود.

اقدام دیگر «جمکو» بومی‌سازی است که برای اولین‌بار در کشور برای تولید الکتروموتور سنکرون با توان ۴ هزار اسب‌بخار و ۳۴ قطب برای شرکت مس سرچشمه اقدام کرده‌ایم. سابق بر این از موتورهای ساخت آمریکا مورداستفاده قرار می‌گرفت ولی به علت تحریم و عدم امکان واردات، این فرصت تولید آن برای مجموعه ما فراهم شد. برای اولین‌بار در کشور این موتور توسط مجموعه ما در حال ساخت است؛ استاتور آن ساخته‌شده و در حال ساخت روتور آن هستیم. طبق برنامه حداکثر تا ۳ ماه آینده این موتور آماده مورد تست و بهره‌برداری قرار می‌گیرد. در زمینه بومی‌سازی از دانش مجموعه‌های دانشگاهی کمک می‌گیریم و طراحی این موتور توسط یکی از استادان به‌نام دانشگاه علم و صنعت ایران انجام ‌شده است.

همچنین در راستای بومی‌سازی برای بسیاری از صنایع الکتروموتور تولید می‌کنیم برای مثال در حال ساخت یک موتور خاص برای شرکت گل‌گهر و فولاد سبزوار هستیم.

با چه موانع و مشکلاتی بر سر راه تولید مواجه هستید؟

در شرایط فعلی، تامین بعضی از قطعات موردنیاز برای تولید با توجه به نوسانات نرخ ارز مشکل است. بعضی از قطعات موردنیاز الکتروموتور مانند بلبرینگ را مجبوریم از خارج کشور تامین کنیم و برای تهیه این قطعات دچار مشکل هستیم، زیرا بسیاری از تامین‌کنندگان با نوسان قیمت دلار از فروش این قطعات خودداری می‌کنند. برای حل این مشکل برای واردات مستقیم این اقلام برنامه‌ریزی کرده‌ایم.

این در حالی است که  سایر مشکلات را به فرصت تبدیل کرده‌ایم و با تحریم‌ها فرصت مناسبی برای تولید انواع الکتروموتور در کشور ایجادشده و شرکت‌ها به محصولات تولید داخل اعتماد بیشتری کرده‌اند. اکثر صنایع کشور که محصولات «جمکو» را استفاده کرده‌اند، اذعان دارند محصولات این شرکت کیفیت خوبی دارد. بعضی از محصولات ما در منطقه پارس‌جنوبی در شرایط آب و هوایی خاص آن منطقه به‌خوبی کار می‌کند. الکتروموتورهای ما ازنظر تحمل درجه حرارت هوا و ویبره در مقایسه با الکتروموتورهای برندهای معروف دنیا قابل‌رقابت هستند؛ همچنین در بحث کارآیی نیز الکتروموتورهایی با مصرف انرژی بهینه و کمترین میزان مصرف انرژی را تولید کرده‌ایم.

آیا در زمینه صادرات هم فعال هستید؟

در زمینه صادرات به کشورهای همسایه به‌ویژه ترکمنستان و عراق فعالیت داریم. شرکت‌های پمپ‌ساز، الکتروموتور را از ما می‌گیرند و بعد از مونتاژ به سوریه و عراق می‌فرستند.