کوره‌هایی که امید آفرینند

به گزارش می متالز، به علت تنوع کاربرد آن‌ها، از سوزن و سنجاق گرفته تا کشتی‌های عظیم الجثه اقیانوس پیما و آسمان خراش‌ها، باعث شده این فلزات پرمصرف‌ترین در دنیا باشند.

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان قزوین می‌گوید: ۲۵ واحد صنعتی فولاد با تولید انواع میلگرد، نبشی آهنی، ناودانی و نبشی فولادی در این استانت در حال فعالیت اند و یکی از بخش‌هایی که سهم قابل توجهی در اقتصاد کشور از جمله استان قزوین دارد و در سال‌های اخیر با تمام مشکلات، همواره مسیر رشد وتوسعه را طی کرده بخش فولاد است.
کارشناسان اقتصادی معتقدند: نزدیکی به بازار بزرگ مصرف از جمله تهران، البرز و استان‌های شمالی و همچنین بازار آسیای میانه و قفقاز درکنار غنی بودن از مواد اولیه فولاد از جمله سنگ آهن، ذغال سنگ و سنگ آهک به رونق این صنعت در استان قزوین کمک کرده است.
به گفته مسوولان، ظرفیت تولید فولاد در کشور چیزی حدود شانزده میلیون تن است که بگفته رئیس سازمان صمت دو میلیون و چهارصد هزار تن آن که پانزده درصد تولید کشور را شامل می‌شود، سهم استان قزوین است.
نیک روشت مدیر کل گمرک استان قزوین می‌گوید: فولاد به عنوان یکی از اقلام مهم صادراتی این استان بازار خوبی در کشور‌های آسیای میانه و قفقاز، کشور‌های همسایه و حوزه خلیج فارس دارد.

مدیر عامل شرکت پرشین فولاد شهرستان تاکستان می‌گوید: علی رغم مشکلات تحریم و نقدینگی، تولید روزانه ما بیش از بیش از سی هزار تن است که در کشور‌های همسایه به ویژه ترکمنستان مشتریان خوبی دارد.
نصراللهی می‌افزاید: پیش از این اقلام فولادی از کشور‌های ترکیه، برزیل و روسیه وارد می‌شد، اما امروز این بخش به صنعتی ارز آور تبدیل شده است.
نصراللهی اضافه می‌کند: در حال حاضر ظرفیت تولید سالانه ما سیصد هزار تن است که با اجرای طرح توسعه‌ای این میزان به هشتصد هزار تن افزایش خواهد یافت و زمینه اشتغال هشتصد نفر فراهم خواهد شد.
هر چند پاره‌ای مشکلات ویژه منابع مالی و رکود در بازار مسکن تاحدودی به صنعت فولاد کشور و از جمله استان قزوین تاثیر گذاشته است، اما این صنعت همچنان در مسیر رشد و توسعه قرار دارد.

فعالان صنعت فولاد استان قزوین معتقدند: برای پیشبرد طرح‌های توسعه‌ای نیازمند همدلی دولت هستند و لذا اگر می‌خواهیم این صنعت به راه خود ادامه دهد، باید حمایت شویم.
حسن پور مدیر عامل شرکت فولاد قزوین با بیان اینکه کمبود سرمایه در گردش و نقدینگی، مشکل مشترک صنایع است می‌گوید: واحد‌های تولیدی نمی‌توانند با سود بالای بانک‌ها به کار خود ادامه دهند.
مدیر عامل شرکت پرشین فولاد قزوین هم می‌گوید: از کنار منابع مالی که بگذریم، رکود در بازار مسکن تا حدود زیادی به بازار فولاد تاثیر گذاشته است و رونق در این بخش به شکوفایی صنعت فولاد کمک خواهد کرد.
بگفته حسن پور بالا بودن پانزده درصدی تعرفه حمل و نقل در استان قزوین نسبت به سایر استان‌ها، بخش دیگری از مشکلات صنعت فولاد است لذا امیدواریم انجمن صنفی حمل و نقل تجدید نظری در تعرفه‌ها داشته باشد.
طبق گفته‌های صاحبان واحد‌های تولیدی حدود چهل درصد فولاد کشور را بخش خصوصی تولید می‌کند و هم اکنون هفتاد و هفت درصد مشکلات واحد‌های صنعتی، نقدینگی است.
 

تحریم و آبدیده شدن صنعت فولاد

امین خوش‌صفت کارشناس معدن می‌گوید: دو سال از خروج ایالات‌متحده آمریکا از توافقنامه برجام می‌گذرد، بلافاصله پس از این تصمیم خصمانه دولت آمریکا در اردیبهشت ماه سال ۹۷ بود که وزارت خزانه‌داری این کشور متنی را منتشر کرد که براساس آن تحریم‌های مربوط به خرید، تامین یا انتقال فلزاتی نظیر گرافیت، فلزات خام یا نیمه‌خام مانند آهن، زغال‌سنگ، همچنین صنایع خودروسازی، نرم‌افزار‌های مرتبط با فرآیند‌های صنعتی مورد استفاده از سوی صنایع ایران، خرید و فروش قطعات هواپیما، افتتاح حساب ریالی در خارج از مرز‌های ایران، مبادله ریالی با ارقام قابل‌توجه، تامین مالی خارجی و چندین مورد دیگر از حالت تعلیق خارج و درشرایط تحریم دوباره قرار گرفتند؛ این پایان کار نبود و پس از سپری شدن چندماه از این تحریم‌ها که به تحریم‌های اولیه مشهورند، تحریم‌های ثانویه نیز اعمال شد و براساس آن خریداران فلزات جمهوری اسلامی ایران از سوی ایالات متحده تهدید شدند، چنانچه به مبادله با کشورمان ادامه دهند خود آن‌ها هم تحریم و با جرایم و مجازات سنگین روبه رو خواهند شد.

صنعت فولاد که جزو صنایع مادر به‌شمار می‌رود و در فرآیند تولید آن با طی مراحلی طولانی، پرمخاطره، هزینه‌بر و پیچیده، با استفاده از سنگ‌آهن و چندین ماده اولیه و افزودنی دیگر از جمله آهن‌قراضه بازیافتی ابتدا ماده مذاب تهیه می‌شود و پس از ریخته‌گری آن، انواع شمش‌های فولادی تحت عنوان «نیمه ساخته» تولید و به‌عنوان ماده اولیه برای تهیه و ساخت حدود ۶۰۰ فرآورده فولادی نظیر تیرآهن، میلگرد، نبشی، ریل راه‌آهن، ناودانی، ورق فلزی و بسیاری محصولات فولادی دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

صنعتگران فولاد نیک می‌دانند که تمامی صنایع فولاد کشور برای تولید محصول خود به الکترود‌هایی از جنس گرافیت نیاز دارند؛ با علم به اینکه بیش از ۸۵ درصد فولاد خام در کشور ما با استفاده از کوره‌های قوس‌الکتریکی تولید می‌شود و با توجه به اینکه نیاز اصلی این کوره‌ها الکترود‌های گرافیتی است که در فرآیند تولید مذاب، نقشی حیاتی ایفا می‌کنند، متوجه می‌شویم که تحریم‌کنندگان با چه ظرافتی گلوگاه صنعت کشور را نشانه رفته‌اند.

آن‌ها برای طراحی و اجرای تحریم‌ها علیه ایران ضمن به‌کارگیری زبده‌ترین کارشناسان مالی، حقوقی و بازرگانی خود و با تخصیص مبالغ قابل‌توجهی بودجه، به گسترده کردن و هدفمند کردن تور تحریم‌ها پرداخته‌اند.

تامین مواد‌اولیه، قطعات و تجهیزات فرآیند تولید فولاد که بسیاری از آن‌ها مانند مثال فوق در همین حد ضروری هستند در شرایط تحریم، چالش‌ها و تهدید‌های جدیدی را گریبانگیر صنعت فولاد کرده است، صنعتی که تنوع تولید وسیعی دارد و هم در بخش عرضه محصولات گرم و خام و هم در محصولات جانبی تاحدود زیادی نیاز بازار داخل را فراهم کرده و حجمی از صادرات غیرنفتی و ارزآوری به کشور را نیز بر دوش می‌کشد. ناگفته پیداست که این صنعت مادر دارای چه جایگاه ویژه‌ای در رشد اقتصادی و صادرات کشور است.

امروز، اما ۲۴ ماه از فشار تحریم‌ها بر صنعت فولاد سپری شده است، فولادسازان در این مدت با بهره‌گیری از استراتژی‌هایی که در راس مدیریت آن‌ها شکل گرفته، توانسته‌اند با برقراری ارتباط‌های گسترده‌تر از قبل بین صنعت و فناوری، محصولاتی که پیش از این وارداتی بودند را در داخل کشور تولید کنند، مواردی همچون الیاف سرامیکی از جنس آلومینیوم سیلیکات برای بخش‌های حرارتی تولید فولاد، پوشش‌های الکترود‌های گرافیتی برای کاهش مصرف الکترودها، سیمان نسوز پیشرفته با بهره‌گیری از فناوری نانو، پودر قالب‌های ریخته‌گری، یاتاقان‌های لغزشی بومی شده و بسیاری موارد دیگر فقط نمونه‌هایی از محصولاتی هستند که با بهره‌گیری از دانش و تجربه شرکت‌های داخلی دانش‌بنیان و توان فنی کارکنان و مشاوران صنایع فولادی تولید شده و در چرخه این صنعت مورد بهره‌برداری قرار گرفته‌اند.

همچنین انعقاد قرارداد‌های درازمدت در برخی شرکت‌ها برای واردات کنسانتره سنگ‌آهن و مواد افزودنی مانند فروآلیاژ‌ها و...، تشکیل کنسرسیوم با مشارکت شرکت‌های خارجی، توسعه بازار و ورود به بازار‌های صادراتی جدید، تشکیل دفاتر در کشور‌های هدف و... از دیگر استراتژی‌های فولادسازان در شرایط تحریم بوده است.

بی‌تردید تبدیل کردن تهدید به فرصت و در شرایطی که فشار‌های تحریمی آمریکا به بیشترین حد خود رسید، باعث شد شرکت‌های فولادسازی به‌رغم اینکه یکی از سخت‌ترین دوره‌های زمان فعالیت خود را تجربه و با انواع و اقسام فشار‌ها و مشکلات تحریمی دست و پنجه نرم کردند، ولی توانستند صنعت فولاد را کماکان رو به جلو حرکت داده و علاوه بر تامین نیاز داخل، بازار‌های صادراتی خود را نیز حفظ کنند.

با وجود همه مشکلات و چالش‌ها، آمار‌های صادراتی سال ۹۸ نشان‌دهنده شکست دیواره تحریم فولادی است و پس از گذشت ۲۴ ماه از وضع شدیدترین نظام تحریمی، وضعیت صادرات فولاد رو به بهبود است و به گواه گزارش آماری ۶ ماهه ۹۸ که توسط انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران منتشر شده، از رشد ۲۵ درصدی صادرات آهن و فولاد حکایت دارد.

آمار‌های تفکیکی صادرات فولاد کشور نیز نشان می‌دهد فولادسازان در ماه‌های اخیر هم خوش درخشیده‌اند و نکته مثبت، افزایش صادرات محصولات میانی زنجیره فولاد اعم از بیلت، آهن اسفنجی و فولاد میانی است.

تبلور تولید ملی و اعتماد در کارخانه فولاد کلاچ

کارخانه فولاد کلاچ قزوین با تولید سالانه ۲۰۰ هزار تن از جمله نمونه‌های تکیه برتوان داخلی و تولید ملی است و در آن صفر تا صد ساخت، نصب و راه‌اندازی ماشین آلات توسط نیرو‌های داخلی انجام شده است.

کشور ما درگذشته در تکیه بر توان داخلی به ویژه در حوزه تکنولوژی و صنعت جایگاه بالایی نداشت و بیشتر به بیرون وابسته بود، اما در سال‌های اخیر با استفاده از نیرو‌های داخلی در عرصه‌های مختلف به نتایج مثبتی رسیده است.

شرکت فولاد کلاچ قزوین نمونه‌ای از تکیه بر توان داخلی و تولید ملی است که توانسته با اعتماد به نفس و آموزش، کوره‌هایی که چندین سال رو به خاموشی بود را فروزان کرده و به جایگاه بالایی در صنعت فولاد تبدیل شود.

کارخانه لوله و اتصالات چدنی (کلاچ) در سال‌های دور در شهر صنعتی البرز شروع به فعالیت کرد، با گذشت زمان به دلایل مختلف از جمله منسوخ شدن تولید و استفاده از محصولات چدنی ورشکسته و چراغ تولید در آن خاموش شد.

با گذشت چند سال از ورشکستگی، سید رضا شهرستانی کارخانه را در سال ۸۶ که در آن زمان به یکی از بانک‌ها واگذار شده بود خریداری و با تغییراتی بنیادین و با تکیه بر توان داخلی بر کالبد این کارخانه خاموش جانی دوباره بخشید.

سید رضا شهرستانی با بیان اینکه در زمان خریداری صرفا چند نگهبان در کارخانه مشغول به کار بودند، اما امروز ۲۵۰ نیرو در این مجموعه فعالیت دارندمی گوید: دارای زندگی راحتی در انگلستان بودم، اما باتوجه به احساس وظیفه و ندای وجدانم مبنی بر خدمت به کشور به ویژه در شرایط کنونی به کشور آمده و این کارخانه را با هدف افزایش کمیت و کیفیت تولید خریداری کرده و مشغول به فعالیت شدم.

شهرستانی با اشاره به اینکه در حال حاضر در رتبه دهم دنیا در تولید فولاد قرار گرفته ایم و چند میلیون تن نیز صادرات داریم.
 

سیاست‌های غلطی که ترمز پیشرفت و رشد تولید ملی است

این عضو انجمن فولاد ایران با توضیح سیاست‌های دولت درباره صنعت فولاد می‌گوید: ضروری است مسوولان نیز ضمن همدلی و همراهی موانع مانند مشکلات مالیاتی و ... را برای صنعت و تولید کاهش دهند تا صنعت بیشتر در خدمت کشور باشد.

مدیرعامل شرکت تولیدی فولاد خرمدشت شهرستان تاکستان می‌گوید: شرکت تولیدی فولاد از سال ۹۱ با وجود مشکلاتی که در کشور حاکم بوده، فعالیت خود را آغاز کردیم و در سال ۹۷ به ۸۰ درصد تولید خود دست یافته و با سرعت به این روند ادامه می‌دهیم.

سعیدیان می‌افزاید: اگرچه دل ما برای تولید می‌سوزد، اما می‌طلبد دولت بیشتر دلش برای تولیدکنندگان بسوزد چرا که تولیدکنندگان دوست دارند اشتغال‌زایی کنند.

رئیس هیأت مدیره شرکت تولیدی فولاد خرمدشت شهرستان تاکستان اضافه کرد: به سرمایه در گردش و تسهیلات ارزان‌قیمت نیاز داریم و سرمایه در گردش گران‌قیمت به درد ما نمی‌خورد چراکه سرمایه در گردش گران‌قیمت موجب زمین‌گیر شدن و عدم فعالیت واحد‌های تولیدی می‌شود هر چه قدر تولید و اشتغال بیشتر شود، مردم هم راحت‌تر زندگی می‌کنند.

وی بازگشایی راه‌های صادرات و مساعدت مسوولان امور مالیاتی را لازمه کاردر این شرایط سخت در عرصه تولید می‌داند و می‌گوید: واحد‌های تولیدی مانند شرکت تولیدی فولاد خرمدشت که زمینه اشتغال صد‌ها نفر را فراهم کرده اند باید بیشتر حمایت شوند تا با ایجاد طرح توسعه در این شرایط که کشور در معرض تهدیدات و تحریم‌های بسیار است زمینه ارتقا و بهبود وضعیت استان و در نهایت کشور را فرهم آورند.
 

معرفی شرکت نورد آریان فولاد قزوین

شرکت نورد آریان فولاد یکی دیگر از شرکت موفق در بخش تولید فولاد دراستان قزوین است که در سال ۱۳۸۵ با هدف تولید انواع مقاطع فولادی اعم از نبشی، ناودانی، تیرآهن، ریل و میلگرد در شهرستان بوئین زهرا تاسیس شد.

در حال حاضر این مجموعه به یکی از بزرگترین تولیدکنندگان مقاطع فولادی تمام خصوصی در کشور و خاورمیانه تبدیل شده است.

در این کارخانه یک هزار نفر مشغول کارند که به علت قرار گرفتن این مجموعه در یکی از مناطق محروم و ایجاد اشتغال برای عده زیادی از ساکنین این منطقه، به یکی از بزرگ‌ترین کارآفرینان منطقه تبدیل شده است.‌
می‌توان گفت که حدود ۸۰ درصد از کارکنان نورد آریان فولاد از منطقه بوئین زهرا هستند پس از احداث کارخانه نورد آریان فولاد با هدف خودکفایی ملی، و پس از شروع تولید مقاطع فولادی این مجموعه بلافاصله عرضه محصولات خود را در بورس فلزات تهران آغاز نمود.

از عمده مزایای این مجموعه می‌توان به فاصله اندک آن از بازار مصرف تهران و شمال کشور نام برد که سبب کاهش میزان حمل و نقل و در نتیجه کاهش آلودگی هوا همراه با صرفه جویی در زمان و انرژی می‌شود.

بهمن قاسمی مدیر شرکت نورد آریان فولاد می‌گوید: این کارخانه مجهز به پیشرفته‌ترین تجهیزات روز دنیاست که توسط کارخانه‌های مانیسمان دماگ آلمان، NNK ژاپن و دانیلی ایتالیا فراهم گردیده است.

این تجهیزات دارای استاندارد‌های بی همتا در زمینه حفاظت از محیط زیست بوده و صرفه اقتصادی بالایی نیز دارند.

شرکت صنایع هفت الماس قزوین هم از واحد‌های صنعتی نمونه کشوراست و به علت موفقیت برای فعالیت‌های صنعتی و توسعه‌ای و تلاش برای رشد تولید و ارتقای محصولات و کارآفرینی مورد تجلیل مقام معظم رهبری قرار گرفته است.

شرکت صنایع هفت الماس قزوین با بیش از دو دهه فعالیت در حوزه صنعت فولاد کشور یکی از تولید کنندگان مهم و صاحب نام در زمینه تولید ورق‌های فولادی نورد سرد و پوشش دار (گالوانیزه و گالوالوم رنگی) محسوب می‌شود که با عنایت به توانمندی و پشتکار کارکنان و کارشناسان متخصص و خلاق توانسته است نام استان قزوین را بیش از پیش مطرح و پر آوازه کند. پ

رحمانی وزیروقت صمت در مراسم افتتاح طرح توسعه شرکت هفت الماس در سال گذشته، با اشاره به نقش تولید و قدردانی از زحمات متولیان و دست اندرکاران صنعت فولاد در شرکت صنایع هفت الماس با قدردانی از دست اندراکاران این شرکت گفت: این قبیل حرکت‌ها و اقدامات به ویژه در وضعیت کنونی کشور که در معرض تهدیدات و تحریم‌های بسیار است، ستودنی و حایز اهمیت است و با توجه به توسعه و پیشرفت خوبی که در این مجموعه صنعتی صورت گرفته، جا دارد که مسوولان استانی و سازمان‌های مرتبط و ذی ربط با حمایت‌های خود از این صنعت و صنعت گران زمینه ارتقا و بهبود وضعیت استان و در نهایت کشور را فرهم آورند.

خط تولید ورق گالوالوم شرکت صنایع هفت الماس با ظرفیت ۳۶۰، ۰۰۰ تن در سال اولین خط تولید این محصول در کشور محسوب میگردد که با اتکا به دانش و مهارت داخلی در طراحی و ساخت، نصب و راه اندازی شده است.

استاندار قزوین هم در دیدار با مدیران شرکت هفت الماس تولیدکنندگان در این شرایط اقتصادی، افسران و سربازان خط مقدم مبارزه هستند و هر مانعی که جلوی پای تولیدکنندگان ایجاد می‌شود در واقع به نوعی یک سنگ جلوی پای توسعه کشور گذاشته شده و از شکوفایی اقتصادی و افزایش بهره وری جلوگیری به عمل آمده است.

هدایت الله جمالی پور می‌افزاید: مدیران باید در این شرایط اقتصادی، پشتیبان خوبی برای صنایع باشند و به این باور برسند که حیات آن‌ها در گرو حیات صنایع و واحد‌های تولیدی است و اقدامات آن‌ها در آینده اثر خود را نشان خواهد داد.. شرکت صنایع هفت الماس تولید کننده انواع ورق‌های فولادی گالوانیزه، رنگی، گالوالوم و روغنی بوده که ظرفیت اسمی سالانه آن حدود ۳۵۵ هزار تن ورق گالوالوم است.

تولیدات این کارخانه ضمن تامین ورق برای خط تولید گالوانیزه هفت الماس بخش‌هایی از بازار مصرف داخلی و صادرات بین المللی را نیز تامین می‌کند.

صنعت فولاد از صنایع زیربنایی و حیاتی کشور است و نقش بزرگی در توسعه همه‌جانبه کشور ایفا می‌کند. نگاه رو به جلو و توسعه‌ای به این صنعت در سند‌های توسعه کلان کشور همچون سند توسعه چشم‌انداز ۱۴۰۴ نیز تاییدکننده همین موضوع است.

سئوالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که برای نیل به این اهداف مهم چه عواملی اثرگذار بوده و از بین این عوامل کدام یک قابلیت تاثیر بیشتری را دارا است؟ در پاسخ به این سئوال باید گفت که عوامل اقتصادی، فناوری، اجتماعی، سیاسی، قانونی، نوآوری و سرمایه‌های انسانی از مهم‌ترین این عوامل هستند که در بین آن‌ها نقش سرمایه‌های انسانی بسیار زیاد است و کشور را قادر به اصلاح و جبران کمبود‌های سایر بخش‌ها خواهد کرد.