سینماگران می‌توانند مانع تکرار وقایعی مثل هپکو و ماشین‌سازی شوند

به گزارش می متالز، دومین نشست از سلسله نشست های تخصصی ـ مشورتی دولت سایه با جمعی از هنرمندان جوان عرصه سینما در دفتر سعید جلیلی عضو شورایعالی امنیت ملی برگزار شد.

در نشست قبلی مساله نسبت هنرمندان و به طور خاص تر سینماگران و صنعت سینما با انقلاب اسلامی و دولت جمهوری اسلامی مورد بررسی این جمع قرار گرفته بود.

مشکلات خصوصی سازی را به تصویر بکشید

جلیلی در ابتدای سخنان خود در این نشست، اظهار داشت: رسالت سینما این است که سایه به سایه تحولات کشور را دنبال کند و سینماگر ما اگر جایی می بیند کار خوبی صورت می‌گیرد با هنرش آن را حمایت کند، همچنان که اگر خطایی می بیند داد بزند تا جلو خطای گرفته شود. اگر جایی هم کاری ناقص است با هنرش برای تکمیل آن گام بردارد.

وی تصریح کرد: اگر می خواهیم جامعه رشد کند، نگاه «تایید، تصحیح و تکمیل» نه فقط در سینما، بلکه در  بقیه هنرها و رسانه ها از شعر تا  منبر و ... نیز باید مورد توجه باشد.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه سینما می‌تواند روندهای کشور را تصحیح و تکمیل کند، گفت: اگر کسانی خواستند در این مسیر حرکت کنند، وظیفه ماست که به آنها کمک کنیم و موانع را از سر راهشان برداریم.

وی در این باره با ذکر یک مثال از پیگیری و تصحیح روند کشور توسط دانشجویان دانشگاه سهند تبریز، تصریح کرد: پیش از این جلسه، جلسه‌ای با دانشجویان دانشگاه سهند داشتیم که در آن گزارشی از فعالیت‌های دانشجویی ضدفساد ارائه شد. این دانشجویان همت کردند و مشکلات عدیده خصوصی سازی ماشین سازی تبریز را فریاد زدند؛ سرمایه‌ای نزدیک به چند هزار میلیارد به فردی واگذار شده بود که اهلیت این کار را نداشت؛ دانشجویان تا آخرین لحظه، این مساله را پیگیری کردند و قوه‌قضائیه نیز او را خلع ید کرد و تلاششان به ثمر نشست.

عضو شورایعالی امنیت ملی در همین رابطه گفت: در جلسات دیگری کارگران هپکو، آذرآب و کشت و صنعت دشت مغان اینجا آمدند و مشکلات خود را مطرح کردند. طبیعتاً جنس موضع‌گیری و اعتراض امثال بنده در این موارد، با جنس اعتراض اهالی هنر متفاوت است. شما می‌توانید این مشکلات را با زبان هنر در قالب فیلم سینمایی و مستند، به تصویر بکشید و فضای رسانه‌ای را به نفع مردم تغییر دهید. مشکلات اخیر در خصوصی سازی چند شرکتی که ذکر شد، یکی از مصادیق مناسب جهت ورود اهالی سینما به این مسائل است تا به اصلاح روند بپردازند.

حقیقت‌گرایی غایت سینمای متعهد است

جلیلی با بیان این نکته که سینما یک قدرت است، گفت: برداشت من به عنوان یک مخاطب این است که همانگونه که اسلحه یک قدرت است و می تواند فردی را از پا در بیاورد، سینما هم به مثابه یک  ابزار قدرتمند،  می تواند حق را باطل و باطل را حق نشان دهد.

عضو شورای راهبردی روابط خارجی کشورمان ادامه داد: در همین ایام کرونا فیلمی درباره چرچیل دیدم که آدمی با آن شخصیت منفور را که در همین اعتراضات ضد نژادپرستی اخیر از ترس تخریب، مجسمه‌اش در میدان شهر را می پوشانند، به گونه‌ای در فیلم نمایش می دهد که مخاطب از او برداشت مثبت داشته باشد،  این قدرت سینما است که می‌تواند شخصیتی غلط از یک چهره ارائه دهد که موجب تحسین مخاطب شود.

برای متوجه کردن مخاطبین به یک حقیقت که در شرایط عادی کسی به آن توجه نمی کند، یک فیلم می تواند آن را به گونه ای بیان کند که اشخاصی هم که با آن قرابت فکری ندارند به حقیقت متمایل شوند و آن را تصدیق نمایند؛ این کار از جنس روشنگری بوده و بسیار ارزشمند است.

وی افزود: عکس آن نیز ممکن است؛ مثلا برای متوجه کردن مخاطبین به یک حقیقت که در شرایط عادی کسی به آن توجه نمی کند، یک فیلم می تواند آن را به گونه ای بیان کند که اشخاصی هم که با آن قرابت فکری ندارند به حقیقت متمایل شوند و آن را تصدیق نمایند؛ این کار از جنس روشنگری بوده و بسیار ارزشمند است.

وی افزود: اعتقاد ما در جمهوری اسلامی این است که قدرت سینما به صورت ایجابی یا سلبی باید در جهتی باشد که انسان ها، جوامع، مناسبات اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی را به حقیقت نزدیک کند؛ سینمای متعهد را ما اینگونه تعریف میکنیم.

جلیلی در توضیح مفهوم «حقیقت گرایی» در سینمای کشورمان، اظهار داشت: انقلاب اسلامی و دفاع مقدس انصافا به تنهایی یک گنج بزرگ از مضامین  است اما طیف موضوعات تنها محدود به اینها  نیست. موضوعات فراوان دیگری هم وجود دارد که در همه‌ی آنها باید ابتکار عمل داشت. موضوعات اجتماعی نظیر  احسان، انفاق، مسائل حوزه محیط زیست، حقوق کودکان، زنان و سالمندان و .... فرصت هایی از این قبیل است. در همه‌ی این ها ابتکار عمل باید در دست هنرمندان متعهد باشد.

نظام باید زمینه فعالیت سینماگران را فراهم کند

وی خاطرنشان کرد: فعالیت‌های عمومی که در سالهای اخیر جهت خدمت‌رسانی و مقابله با حوادث طبیعی نظیر زلزله کرمانشاه و سیل خوزستان صورت گرفت از دیگر مصادیق است. مبارزه با فشارتحریم ها، خدمات در زمینه علمی و فناوری و مقابله با دشمنان در عرصه دیپلماسی، موضوعاتی است که جای کار بسیاری دارد. هر کدام از این مواردی که مطرح شد می تواند موضوع فیلم یا مستند شما قرار بگیرد. هرکس می تواند مطابق با ذوق و علاقه‌اش موضوع خود را انتخاب کند و به تهیه اثر هنری خود بپردازد. نظام نیز باید زمینه کار در این موضوعات را برای سینماگران فراهم کند و از جنبه‌های مالی، امکاناتی و نرم افزاری و اطلاعاتی آنها را پشتیبانی نماید.

وی در این باره ادامه داد: این تعبیری که رهبری فرمودند: «جنگ، گنج است» یک حقیقت است. واقعا سوژه های بسیار ارزشمندی در دفاع مقدس وجود دارد. اخیرا  فیلم ۱۹۱۷ را دیدم، حداقل به عنوان یک شاهد می گویم که صدها سوژه جذاب تر از آن در جنگ ما بوده است. بیش از چهل سال است که از انقلاب می گذرد، بعضی از موضوعات مغفول واقع شده است. وقتی آنها درباره چرچیل فیلم می سازند خب شخصیت شهید رجایی که از کودکی تا ریاست جمهوری و شهادت، اصلا قابل مقایسه با او نیست. چرا ما اینکار را انجام نمی دهیم که نه ایران بلکه مخاطب جهانی می تواند مجذوب این شخصیت شود.

اخیرا  فیلم ۱۹۱۷ را دیدم، حداقل به عنوان یک شاهد می گویم که صدها سوژه جذاب تر از آن در جنگ ما بوده است. بیش از چهل سال است که از انقلاب می گذرد، بعضی از موضوعات مغفول واقع شده است. وقتی آنها درباره چرچیل فیلم می سازند خب شخصیت شهید رجایی که از کودکی تا ریاست جمهوری و شهادت، اصلا قابل مقایسه با او نیست. چرا ما اینکار را انجام نمی دهیم که نه ایران بلکه مخاطب جهانی می تواند مجذوب این شخصیت شود.

جلیلی در جمع بندی این بخش از سخنانش با انتقاد از سریال‌های نوروز ۹۹ سیما، گفت: سریال‌های نوروزی امسال با مسائلی که امروز نیازمند پرداختن به آنها هستیم، هیچگونه قرابتی نداشت. باید پرسید این فیلم چه موضوعی را به حقیقت نزدیک می کند؟ متاسفانه حتی لبخندی را هم بر لب مخاطب نمی نشاند.

وی افزود: خاطرم هست اعلام شد که در یک مقطع زمانی ده ساله در صدا و سیما چند صد  تله فیلم ساخته شده است؛ خب این تعداد فیلم می‌بایست به شکل موثری در جهت تبیین حقایق باشد که حداقل یک درصد آن در ذهن مخاطب ماندگار شود.

هنرمند ما نباید برای گفتن سخن حق، محتاج امکانات بماند

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به بودجه سالانه کشور در عرصه فرهنگی، خاطرنشان کرد: در سال ۹۹ که شاید سخت ترین سال بودجه ای کشور است، رقم های هزار میلیاردی در حوزه فرهنگ تخصیص داده شده است. با این حجم بودجه نباید هنرمند متعهد ما بخاطر سخن حقی که در راستای منافع نظام اسلامی می‌خواهد بیان کند، محتاج امکانات بماند. اگر می گوییم حکمرانی، اگر می گوییم سیاست ورزی، به این معنی است که باید امکانات کشور را در جهت حق سوق بدهیم، نه در جهت منافع شخصی.

جلیلی تصریح کرد: از یک سو جمهوری اسلامی را متهم می کنند به انحصار طلبی، از سوی دیگر می بینید که بعضاً امکانات جمهوری اسلامی در جهت عکس اهداف آن هزینه می شود. یعنی تخصیص این امکانات اتفاقا در جای دیگری انحصاری می‌شود. به گونه‌ای که بسیاری از هنرمندان انقلابی ما درخواست دارند که حداقل بخشی از این امکانات در راستای  نمادهای انقلاب هم جهت پیدا کند!

عضو شورایعالی امنیت ملی اظهار داشت: باید مختصات وضع موجود هنرمندان متعهد در همه‌ی حوزه‌ها مشخص شود. در نیروها، از نویسنده و کارگردان و تهیه کننده و مدیر سینمایی و... که در چه وضعیتی قرار دارند. نهادهایی که بودجه و امکانات کلان دریافت می‌کنند، باید مشخص شود که از این امکان چه استفاده ای می‌کنند و خروجی کارشان چیست؟

جلیلی در ادامه سخنان خود، ارائه راهکار توسط خود اهالی سینما جهت بهبود وضعیت سینمایی کشور در جنبه‌های گوناگون را لازمه اصلاح وضع موجود دانست و بیان کرد: نقد بودجه‌ها و امکانات نهادها در این حوزه و ارائه راهکار برای اصلاح وضع موجود چه به لحاظ نرم‌افزاری و سخت‌افزاری، لازم است؛ شما سینماگران نباید جهت اصلاح این وضع منفعل شوید و کارها را به دیگران واگذارید.

وی اظهار داشت: اینکه شهید باقری نقشه پهن می کرد و می‌گفت بایستی وجب به وجب پیش برویم تا در نهایت خرمشهر را آزاد کنیم. شما هم این نقشه را در فرهنگ ترسیم و دنبال کنید که چگونه می شود به نقطه مطلوب رسید. یکی از مصادیق برای این کار می تواند مطالبه‌گری از  برخی مسوولین مربوطه در دولت و نهادها باشد. این همه بودجه و امکانات که در دست شماست بیایید گزارش بدهید، بر چه مبنایی و چه نقشه راهی هزینه می شود؟ آیا نمی شود بهتر عمل شود؟

اینکه شهید باقری نقشه پهن می کرد و می‌گفت بایستی وجب به وجب پیش برویم تا در نهایت خرمشهر را آزاد کنیم. شما هم این نقشه را در فرهنگ ترسیم و دنبال کنید که چگونه می شود به نقطه مطلوب رسید. یکی از مصادیق برای این کار می تواند مطالبه‌گری از  برخی مسوولین مربوطه در دولت و نهادها باشد. این همه بودجه و امکانات که در دست شماست بیایید گزارش بدهید، بر چه مبنایی و چه نقشه راهی هزینه می شود؟ آیا نمی شود بهتر عمل شود؟

جلیلی در جمع‌بندی این بخش سخنانش، تصریح کرد: ما باید بدانیم که ابزارها را چگونه به کار بگیریم. یکی از آن ها قانون است یکی از آن ها پیگیری است، یکی از آن ها مطالبه رسانه ای است و یکی از آن ها گفتگوی مستقیم با مسوولین امر است؛ چراکه امکان دارد بسیاری از نواقص از روی غفلت باشد.

قرار نیست هرچه به ذهن خودمان آمد را درست بدانیم

جلیلی در بخش دیگری از سخنان خود با توصیه هنرمندان انقلابی به الزام در رعایت دقت و انصاف در متن اثر هنری خود، عنوان کرد: یک نکته‌ی دیگر که همیشه باید به آن توجه داشت این است که قرار نیست که هر آن چیزی که ما به عنوان نیروهای انقلابی در اثر هنری بیان می‌کنیم، درست باشد و همه را ملزم به اجرای آن بدانیم. این که می گوییم سینما یک قدرت است، اگر این قدرت دست من باشد و از آن استفاده غلط کنم، باز هم غلط است. قرار نیست اگر اسلحه ای به نام دوربین را در اختیار داریم، پس هر چه من می‌گوییم درست باشد.

وی افزود: مرداد سال گذشته در سفری که به استان هرمزگان داشتیم، یکی از دغدغه‌های نیروهای انقلابی این استان مسائل صیادی بود که با پخش مستندی آن را به نمایش گذاشتند. با حضور صیادان و نمایندگان اتحادیه‌های صیادی جلسه‌ای برگزار شد و آنها نسبت به موضوعی اعتراض داشتند و مشکلات خود را بیان نمودند. کارگروه شیلات ما مسوول رسیدگی به این موضوع شد و جلسه‌ی دیگری را با حضور دانشگاهیان، نمایندگان جامعه صیادی و مسوولان سازمان شیلات  از جمله معاون این سازمان برگزار کردیم که حدود پنج ساعت به طول انجامید.

چون رقیب دولت هستیم نباید گزینشی برخورد کنیم

«مسوولان شیلات شمال کشور و همچنین مسوولان شیلات هرمزگان و بوشهر نیز حضور داشتند. پنج ساعت بحث کردیم و بعد متوجه شدیم برخی از بحث هایی که دوستان ما و صیادان به آنها اعتراض داشتند، پاسخ هایی دارد که معاون شیلات آنها را بیان کرد. دوستان صیاد نسبت به بخش مهمی از این توضیحات قانع شدند و برخی از این پاسخ‌ها را قبول داشتند. عرض من این است که اگر مستندی ساخته می‌شود باید حقیقت را بیان کند. حالا چون دوربین در اختیار داریم و مثلا در عرصه سیاسی رقیب دولت هستیم نباید با موضوعات گزینشی برخورد کنیم»!

وی اضافه کرد: اگر من یک سینماگر هستم و می توانم یک مساله را با هنرمندی روایت کنم به این معنی نیست که جامعه‌ شناس یا تاریخ‌دان هم هستم. برای تولید یک مستند باید یک کار جامع صورت بگیرد تا در نهایت آن کس که هنر روایت‌گری دارد، بتواند با هنر خود آن روایت را به حقیقت نزدیک کند. اگر مشاهده می‌کنید که برخی مستندها یا حتی فیلم‌های اجتماعی در دنیا اثرگذار می‌شود، به دلیل این است که در آن موضوع کار جامع صورت میدهند.

 اگر من یک سینماگر هستم و می توانم یک مساله را با هنرمندی روایت کنم به این معنی نیست که جامعه‌ شناس یا تاریخ‌دان هم هستم. برای تولید یک مستند باید یک کار جامع صورت بگیرد تا در نهایت آن کس که هنر روایت‌گری دارد، بتواند با هنر خود آن روایت را به حقیقت نزدیک کند.

عضو شورای راهبردی روابط خارجی کشورمان در ادامه عنوان کرد: کلیت سینما مجموعه ایست از مولفه هایی که باید تخصصی شود؛ حتی در مبانی آن این مساله باید کارشناسی باشد. دلیلی ندارد که یک کارگردان حتما، تاریخ دان یا جامعه شناس باشد. اگرچه اگر اینطور باشد، حتما کارش قوی تر خواهد بود.ما میباست با نگاه انقلاب اسلامی، از انفعال درآمده و چه نسبت به جامعه‌ی خودمان و حتی جامعه ی غرب، به تولید اثر قوی و جامع بپردازیم. آنگاه برای مثال شما میتوانید مدعی حقوق زن و کودکان هم در جامعه ی خودمان و هم برای جوامع دیگر باشید.

جای مستندسازان ما در بوشهر و کردستان خالی بود

دبیرسابق شورایعالی امنیت ملی کشورمان با اشاره به سفر سال گذشته خود به استان بوشهر و بازدید از شرکت کشتی سازی صدرا، افزود: در سفر دیگری که به بوشهر داشتیم، در بازدید از شرکت کشتی سازی صدرا به بنده گفتند ونزوئلا سفارش ساخت ۵ کشتی به ما داده و پول آن را نیز نقد پرداخت کرده است. یادم می‌آید هر زمان که آقای چاوز به ایران می آمد، برخی از رسانه ها عکس بزرگ می زدند و تیتر می کردند؛ باز چاوز به ایران آمد! در سرمقاله می نوشتند که چاوز از ایران چه می خواهد؟ این ترسیمی است که از آنها از واقعیت داشتند. حالا واقع قضیه این بود که در آن زمان ده ها پروژه اقتصادی با ونزوئلا دنبال می‌شد که همه‌ی پول حاصل از پروژه ها به ایران می آمد و یکی از آن پروژه ها، همین صدرا بود.

وی افزود: مسوولان این شرکت گلایه میکردند که همزمانی که کار ساخت و تحویل آخرین کشتی ما به ونزوئلا رو به پایان است، شرکت کشتیرانی ۶ کشتی از کره‌جنوبی به ارزش ۶۰۰ میلیون دلار خریداری کرده است و ۱۵۰۰ کارگر ما بیکار خواهند شد. یعنی از یک سو، صادرات ما در رسانه‌های خودمان تضعیف شده و از سوی دیگر کسی با واردات بیجا مقابله نکرده است. خب این اتفاق باید به تصویر کشیده شود  تا اصلاح صورت گیرد. فقط در یک موضوع ۱۵۰۰ کارگر بیکار می شود؛ و علیرغم این بی تدبیری،  اگر این شرکت هنوز سرپاست اتفاقا مرهون همان روابط با ونزوئلاست .

«اگر این موضوعات خوب بیان شود آن‌وقت افرادی مجال پیدا نمی کنند تا هر مطلب نادرستی را بگویند. اتفاقا این کار به نفع دولت بود چراکه بودجه ارزی دولت محدود بود و دولت می توانست به جای صرف ۶۰۰ میلیون دلار، آن پول را ریالی به آن واحد تولیدی  بدهد  تا ۱۵۰۰ کارگر بیکار نشود و منابع ارزیش هم حفظ شود».

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه با بیان این نکته که امروز ۹۵ درصد روستاهای کردستان گازکشی شده است،گفت: در سفر دیگری که به کردستان داشتم، دوستان آنجا گفتند یک روستایی است که در آن یک مدرسه ساخته شده است، شما بیایید بازدید کنید؛ روستایی که جاده آن تقریبا کوهستانی و جمعیت آن حدود ۲۵ خانوار بود. در آنجا من دیدم که همین روستای ۲۵ خانواری نیز گازکشی شده است. برای من خیلی عجیب بود. آن جا سوال کردم گفتند ۹۵ درصد روستاهای کردستان لوله کشی گاز است. خب، این خیلی خوب است. در بسیاری کشورهای مدعی هم چنین چیزی وجود ندارد.

جلیلی در ادامه افزود: وقتی با مردم که صحبت می کردیم، می گفتند ما می دانیم جمهوری اسلامی چقدر برای ما کار کرده است. اتفاقا می خواهم بگویم این‌ها در جامعه نشاط ایجاد می کند، امید ایجاد می کند. این را هم بگویم که بخشی از این ۹۵ درصد، اتفاقا در دوره ی آقای روحانی انجام شده و این طور هم نیست که بگوییم همه این ها قبلا انجام شده است. خود آنها می گفتند که خیلی از این خدمات در همین دوره تکمیل و کامل شده است. وظیفه ما این است که با همان نگاه «تایید، تصحیح وتکمیل» برویم و این ها را  به تصویر بکشیم و دولت را تشویق کنیم.