تیغ معادن بر گلوی هراز/ سناریوی معادن غیراصولی همچنان ادامه دارد

به گزارش می متالز، هراز این روزها سرنوشت تلخی دارد، از عمارت که بعد از سی و چند سال هنوز بختش باز نشده، سد هراز که بین بودن و نبودن ها درگیر است، از کوه خواری که همین منوال طی شود فرزندانمان باید به عکس کوه قانع شوند، از جنگل ها که دیوار کوتاه تر از او نیست، یا یک طرفش را می بلعند، به بهانه توسعه و یا با سهل انگاری ها جگرش را اتش می زنند، اما این گزارش درد دیگری از هراز است، خیلی برای اینکه ردشان را بزنید به زحمت نمی افتید، از الودگی هوای هراز، سرو صداها، از نبود پوشش گیاهی گواه تراژدی دیگری بر پیشانی هراز است.

لاین تخریب
 

در دل کوه و یا رودخانه هراز جا خوش کرده است و چون کوه یخی، در لابه لای توسعه، با چاشنی ساخت و ساز زخم هایش را به طبیعت بی زبان می زند، البته استخراج معدن اگر اصولی و علمی گرفته شود، حسن های زیادی دارد که حتی در تولید دارو و مواد شیمیای آزمایشگاهی کاربرد خواهد داشت.
256  واحد معدنی در مازندران وجود دارد که از این تعداد40 درصد یعنی 148 واحد فعال هستند، بیش از 17 نوع مواد معدنی در مازندران استخراج می شود، ذخایری که به گفته معاون صنعت معدن و تجارت مازندران ظرفیت این معادن 22 و نیم میلیارد تن اکتشاف بهمراه دارد.
 

 

هراز، شاهراه معدن

کامران عمرانی با اشاره به افزایش معادن در جاده هراز، گفت: جاده هراز در شاهراه صنعت گردشگری جای خود را با مدیریت نادرست به معادن متعدد داده است، در جایی که می توان از آن صنعت گردشگری استفاده کنیم با تعدد معادن آن را زشت کرده ایم.
وی با بیان اینکه نیاز معادن مازندران هفت میلیون تن است، عنوان کرد: در صورتی که سازمان صنایع و معادن برای اینکه از خود دفاع کند، 20 تن براوارد کرده است، در حالی که در سالهای اخیر عملا ساخت سازبسیار کم شد است.

کارشناس معدن تصریح کرد: برداشت بی رویه از معادن شن و ماسه را هم کنار بگذاریم استفاده از معادن رودخانه ای باعث شده نیازما به تعدد معدن کمتر احساس شود.

وی از  83 پروانه کسب معدن در محور هراز خبر داد و تاکید کرد: حدود 18 تا 30 معدن فعال هستند، مجوز فعال نیستند را باطل و آنانی که تخلف دارند پلمپ شود و معادن باقی مانده دو شیفت کار کنند، در حالی که امروز تک شیفت کار می کنند، در نتیجه  معدن جدیدی زده نمی شود و بیقه معادن نیز بخاطر پلمپ معادن متخلف، بیشتر اصول را رعایت می کنند و البته 20 معدن نیز در جاده هراز کافی است.

سناریوی معدن های غیر اصولی

عمرانی ادامه داد: معادن اگر 10 نکته اصولی را رعایت کنند، وجود آنان مشکلی برای اکوسیستم ایجاد نمی کند.
وی از جمله تخلفات معادن را مجاورت معدن در کناررودخانه هراز دانست و خاطرنشان کرد: مخصوصا واحدهای دانه بندی معادن که در کنار رودخانه ها وجود دارد، باعث نابودی اکوسیستم منطقه می شود، رودخانه الوده و تمام ابزیان نابود خواهد شد.
کارشناس معدن شاخه استخراج عدم تطابق با ضوابط زیست محیطی را از دیگر تخلفات معادن بیان کرد و یادآور شد: متاسفانه اکثریت معادن دچار این معزل هستند و رعایت نمی کنند.
وی  تصریح کرد:عدم وجود سیستم مناسب تصفیه پساب و هدایت پساب به رودخانه، زمانی که آب از ماسه شور خارج می شود، وارد یک حوضچه می شود( مانند حوضچه پرورش ماهی) آب باید در آن بماند، شن در کف باشد، تا اب تصفیه شده وارد رودخانه شود، اما متاسفانه خروجی را انقدر پایین می آورند، همان اب از ماسه شور می اید مستقیم وارد روخانه می شود، چون حوضچه پر می شود و باید بیل مکانیکی ببرند تا هزیه پاک کردن حوضچه را انجام دهد به همین خاطر حوضچه دکور می گذارند، اب وارد شده مستقیم خارج می شود.


عمرانی از دیگر تخلفات معادن گفت:عدم برداشت اصولی فنی نامناسب، عدم احیای محدوده های برداشت و همچنین ایجاد گردو غبار آلود به علت عدم استفاده از سیستم ابپاشی و نم زنی است.
وی ادامه داد: زمانی که کامیون از معدن حرکت میکند تا به سنگ شکن برسد، یک مسیر پونصد متری یا یک کیلومتری را طی می کند، که خاکی است، زمانی سیستم ابپاشی  نباشد، حتی رفت و امد کامیون ها هم ایجاد گرد و غبار می کند، برداشت بیل مکانیکی شاید در ساعات خاصی باشد، ولی حتما باید مسیری که پای معدن با آبپاشی باشد.
کارشناس معدن تصریح کرد: گسترش محدوده معدنی خارج از موقعیت حوزه مجوز گرفته، بعنوان مثال یک معدن 2 هکتار مجوز می گیرد، اما بیشتر از آن محدوده فعالیت می کند.
 

غیر مهندسی، با انتصاب های مهندسی

وی استفاده از مواد ناریه بدون اخذ مجوز و کاربری درست را از عوامل تخلفاتی خواند که معدن داران رعایت نمی کنند و افزود: مواد ناریه مواد انفجاری هستند که در معدن بکار می رود، نوع چاله های که عملا به فاصله 8 متر،9 متر و یا12 متر کنده می شود و مواد ناریه درون آن بکار گرفته می شود، زدن این چاله ها نیاز به متخصص دارد، که چه مقدار و در کجا چاله کنده شود و این موضوع هم باعث ایجاد گرد و غبار و هم باعث خسارت به معدن دار می شود.


کارشناس معدن و کارافرینی خاطرنشان کرد: باید اختیار سازمان محیط زیست از حالت نظارتی به حالت تعیین کننده تغییر کند، باید جدی تر به تخریب محیط زیست نگاه کند و از حالت نظارتی به تعیین کننده برسد.
وی ادامه داد: شورای عالی معادن باید با قدرت عمل کند، بارها شده است که یک معدن بخاطر تخلفات و رعایت نکردن اصول محیط زیستی توسط دادستان و اداره محیط زیست مسدود و سه روز باز می شود، اما اگر حداقل به مدت یک سال پلمپ کنند، تاثیرگذاری بیشتری خواهد داشت.

عمرانی برداشت پله ای با ارتفاع مشخص و قانون کردن کاشت درخت در ان پله از اصولی خواند که معدن داران پاینبد آن نیستند و بیان کرد: برداشت ها با ارتفاع زیادی گرفته می شود بگونه ای که اگر مثلا یک حیوان از ارتفاع پرت شود صد مترپایین می اید، در حالی که برداشت ها باید پله های مشخص باشد، مانند راه پله ها.
هراز زیر بار معدن
وی به گرفتن 12 درصد هزینه های دولتی از معدن دارها اشاره کرد و گفت: 9 درصد این هزینه برای منابع طبیعی است تا درختکاری در معدن انجام شود و این جزء وظایف منابع طبیعی است که به نوعی بازسازی را انجام می دهد، یک معدن در امل وجود ندارد که درخت کاری انجام شده باشد.
 

عمرانی در پایان خاطر نشان کرد: شاهراه جاده هراز باید به صنعت گردشگری تبدیل شود، نه صنعت معدن؛ معادن ما اگر درست و اصولی در دو شیفت و با دستگاه ها مناسب کار  کنند، باید نصف معادن جمع شود و بقیه مجوزها نیزباید باطل شود.
 
سودابه رضازاده با اشاره به اینکه معدن یکی از مهم ترین مولفه های رشد اقتصاد در دنی به شمار می رود، گفت: ایجاد فرصت های شغلی پایدار، تربیت نیروی متخصص، ایجاد زیرساخت های حمل و نقل، توسعه شبکه های انتقال انرژی بخشی از مزایای معادن است که در کنار آسیب های معادن می تواند در اقتصاد منطقه تاثیر داشه باشد.
وی با بیان اینکه کشورمان در صدر فرسایش خاکی  در دنیاست، عنوان کرد: حضور معادن در طبیعت، محل زیست بسیاری از جانوران را نابود می کند، بروز ریزگردها و سیلاب ها یکی از مضرات معادن است.
کارشناس محیط زیست ادامه داد: حضور معادن زیادی در محور هراز و بهره برداری غیر اصولی این معادن، تهدیدی برای محیط زیست منطقه محسوب می شود، که هر چند وقت شاهد تعطیلی و بازگشایی مجدد آنها هستیم.
وی اولویت امروز را تنها اقتصاد خواند و اظهار کرد: جدال همیشگی محیط زیست و معادن، بخاطر بی توجهی به محیط زیست است؛ متاسفانه فقط منافع مهم است و خسارت های وارده به محیط زیست اهمیتی ندارد.


دانشجوی دکتری محیط زیست تصریح کرد: تخریب گونه های گیاهی و جانوری، آلودگی رودخانه هراز، تخریب کوه، صدای انفجار و در محاسبات خسارت در مقابل توجیه اقتصادی به دست فراموشی سپرده می شود.
وی با تاکید ماده 50 قانون اساسی مام اقشار جامعه و دستگاهها را ملزم به حفظ عرصه های طبیعی دانست و بیان کرد: با وجود اینکه بهره برداری های میلیاردی از معدن کسب می شود، هزینه های ترمیم و بازسازی اندک است و با وجود این هزینه اندک که به خزانه واریز می شود، باز هم این مبلغ صرف امور دیگری می شود و از چرخه طبیعت باز می ماند و عملا محوطه برداشت شده به حالت اولیه باز نمی گردد.
رضازاده استفاده اصولی از معادن در پیشرفت اقتصادی کشور موثر دانست و خاطرنشان کرد: معادن سرمایه ملی کشور است و بیش از 4 هزار نفر در مازندران را مشغول فعالیت در معادن هستند، تعطیلی معادن نه تنها راهگشا نیست، بلکه افراد زیادی نیز متضرر خواهند شد، برداشت اصولی و به کارگیری مهندسین متخصص می تواند در عین استفاده اقتصادی آسیب کمتری به محیط زیست وارد کند.