نوسازی وزارت صمت در این گردنه پرپیچ و خم ممکن است؟

به گزارش می متالز، کمتر از یکسال از عمر دولت دوازدهم باقی مانده و موضوع  تفکیک وزارت صنعت، معدن و تجارت به دو وزارتخانه، به ظاهر به امری حیثیتی برای این دولت  تبدیل شده است. فارغ از صحت یا خطای خواست دولت در جدایی امر تولید از بازار که بسیار از آسیب های سخن گفته شده است، تردیدهایی درباره عمل به این خواست وجود دارد. آیا انجام این کار که در خوش بینانه ترین حالت نزدیک به شش ماه زمان می برد، در یک سال باقی مانده از عمر این دولت، عاقلانه است؟

کسانی که با اینگونه  ادغام ها و تفیک ها و تغییرات ساختار سازمانی وزارتخانه های دولتی سرو کار داشته اند، به خوبی می دانند تشکیل یا  بازآرایی معاونت ها، ادارت و دفاتر تخصصی و عمومی، سازمان های استانی و واحدهای تابعه به لحاظ سازمانی و نیز جابه جایی و تغییرات فیزیکی اعم از خرید و یا تقسیم بندی ساختمان های ستادی و استانی و نقل و انتقال  و جابجایی کارکنان در سازمان ها و ساختمان ها و... تا تدوین  و تصویب شرح وظایف و نمودار سازمانی و... امری بسیار زمان بر و  پرهزینه  و همراه با تنش بسیار است. آن هم درست در سخت ترین و پر تنش ترین  شرایط  اقتصادی و صنعتی کشور  که هر دقیقه و  ساعت و روز  برای جلوگیری از حاد شدن مشکلات و تصمیم گیری برای بهبودی شرایط ارزش حیاتی دارد.

 به راستی چگونه ممکن است وزارتخانه ای چنین  سنگین وزن (متشکل از  چهار وزارتخانه صنایع، معادن و فلزات، صنایع سنگین و بازرگانی) که سهم بیش 40 درصدی در تولید ناخالص داخلی کشور دارد را بتوان درست در کوران تحریم ها و فشارهای بیرونی و درونی به نحوی منطقی باز آرایی نمود؟

وزیر و معاون و مدیر کل و ریس سازمان و شرکتی که می بایست در فکر جمع کردن تیم همکاران و تغییر ساختمان و جابجایی کارکنان و .....باشند، آیا فرصت و امکان اندیشیدن به  جلوگیری از رکود تولید و کاهش صادرات صنعتی و یا تامین و توزیع مایحتاج جامعه و مواد اولیه بنگاه ها و صدها امور روزمره دیگرخواهند داشت  که در شرایط به اصطلاح ثبات فعلی وزارتخانه صمت هم نحوه انجام آنها دارای ضعف های اساسی است ؟!

آیا  دولت قصد دارد ماشین «صنعت، معدن و تجارت»  را در حین حرکت در گردنه ای بسیار پرپیچ و خم و خطرناک  تعمیر و نوسازی  کند؟ به راستی اگر چنین قدرت و توانی در مقامات و مسئولان فعلی وجود دارد که چه نیاز به چنین تفکیکی ؟ ! این یک سال را هم می توان با چنین توان مدیریتی تا دولت آتی سپری نمود.

 تجربه چند بار تفکیک و ادغام همین وزارتخانه صمت  نشان می دهد، این تغییر سازمانی در زمانی موفق است که اولا نقشه و هدف مشخص و مورد قبول و اجماع کارشناسی  وجود داشته باشد. دوم اینکه زمانه ثبات و آرامش و فراغ بال  باشد تا بتوان بدون هیجان و درهم ریختگی و بر اساس رفتاری عقلانی این تحول را اجرایی نمود و سوم آنکه معمار قوی و صاحب علم و تجربه در راس آن مجموعه (در صورت تفکیک) یا مجموعه ها (در صورت ادغام ) وجود داشته باشد.

 متاسفانه هر سه شرط فوق در اوضاع فعلی غایبند. نه هدف از این تفکیک مشخص است و با وجود پرسش های بسیار از سوی کارشناسان و نمایندگان مجلس و... پاسخ قانع کننده ای به آن  داده نشده است و بنابراین به هیچ وجه اجماعی در این خصوص وجود ندارد. همچنین چنانکه گفته شد، به هیچ وجه شرایط ثبات و آرامش برای انجام چنین  عمل جراحی خطیری  وجود ندارد و دیگر آنکه در نبود شخصیت قدرتمند اجرایی یا جراحی حاذق  برای چنین جراحی مهمی همین بس که  این وزارتخانه با حکم سرپرستی اداره می شود.

بهترین اقدام برای حل مسئله عجالتا تا برقراری شروط فوق، معرفی یک وزیر قدرتمند برای وزارت فعلی (صنعت، معدن و تجارت) و  ایجاد دو قایم مقام صنعتی  و بازرگانی  و شروع اصلاحات سازمانی و کاهش تصدی گری ها و برون سپاری ها و... است تا پس از ایجاد بسترها و شرایط و زمان  مناسب و در صورت اجماع کارشناسان و وجود نقشه و هدف مشخص، این جداسازی با خون ریزی و درد  کمتری انجام شود.  غیر ازاین  ممکن است همان شود که در ضرب المثل های فارسی نسبت بدان هشدار داده شده است که "آمدیم ابرو را درست کنیم چشم را هم ...."