گشایش اقتصادی جز با ایجاد خوش‌بینی در آینده حاصل نخواهد شد

به گزارش می متالز، وعده گشایش اقتصادی که حسن روحانی، رئیس‌جمهور در جلسه هیات دولت مطرح کرد، به رشته‌ای از گمانه‌زنی‌ها دامن زده است. هرچند او جزئیات دقیقی از سازوکارها و برنامه‌هایی که منجر به این گشایش خواهد شد، اعلام نکرده است اما تصویب FATF، آزادسازی دلارهای بلوکه‌شده در کره، آغاز مذاکرات دیپلماتیک برای رفع تحریم‌ها، انتشار اوراق سلف نفت، برنامه دولت برای جاماندگان سهام عدالت، افزایش عرضه اولیه در بازار سهام ازجمله مهم‌ترین برنامه‌هایی است که به نظر می‌رسد هیات دولت برای ساماندهی به اقتصاد و جبران کسری بودجه در نظر دارد. بااین‌حال، فعالان اقتصادی تأکیددارند که «گشایش در اقتصاد» مقوله‌ای نیست که ظرف چند روز یا یک هفته به وجود آید. به‌خصوص در شرایطی که مضاعف بر تحریم‌های خارجی، شیوع ویروس کرونا هم اقتصاد را با محدودیت مواجه کرده است.

کامران ندری کارشناس بانکی نیز بر این باور است که صحبت از گشایش در اقتصاد، مقوله‌ای است که در بلندمدت و با برنامه‌ریزی حاصل خواهد شد و تنها راهکاری که در کوتاه‌مدت می‌تواند منجر به تحقق این موضوع شود، ایجاد خوش‌بینی در مردم است تا اطمینان از آینده کشور در مسیر بهبود شکل گیرد.

ندری می‌گوید: تنها اتفاقی که در کوتاه‌مدت اثرگذار خواهد بود ایجاد نوعی خوش‌بینی در آینده اقتصادی کشور است تا مردم مطمئن شوند قرار است مسوولانی با طرز فکر متفاوت، زمام امور را در دست‌گیرند و اقتصاد به سمت مطلوب اغییر جهت دهد. مشابه اتفاقی که در پایان دولت دهم و تغییر دولت شاهد بودیم که این خوشبینی ایجاد شد که قرار است تغییر اساسی در مسیر اداره کشور شکل گیرد و امید به همین بهبود بود که یاعث شد تا قبل از اینکه حتی دولت به آقای روحانی تحویل داده شود، متغیرهای اقتصادی جهت مثبتی را به خود گیرد.

ندری خاطرنشان می‌کند: یکی از بزرگترین مشکلات ما در اقتصاد، نگاه مسوولان به مسائل اقتصادی است. به همین جهت است که اگر قرار باشد هر تغییری در اقتصاد به وجود بیاید، در گام اول باید مسوولان با تغییر نگرش خود ثابت کنند که نگاهشان به حوزه اقتصاد و مسائل آن، متفاوت با کسانی است که تا پیش از این بر سرکار بوده‌اند. طبعاً وقتی نگرش متفاوت باشد، برنامه‌ها هم در جهت با همین بینش جدید شکل و ساختاری متناسب با بهبود اقتصادی شکل خواهد گرفت.

او ادامه می‌دهد: چالش‌های اقتصادی در حوزه‌های مختلف اعم از نظام مالیاتی، بانکی، بودجه، مالکیت بخش خصوصی، سیاست خارجی و ... مشخص است و راهکارهای قاعده‌مند کردن هر کدام هم معلوم. وقتی خوشبینی و اعتماد به مسوولان شکل گیرد و هم مردم و هم فعالان اقتصادی مطمئن شوند که مسئولان در خط مقدم اصلاحات به نفع مردم حرکت می‌کنند، هر کدام از مشکلات نامبرده به راحتی حل خواهد شد. نباید فراموش کنیم که اساس اقتصاد و جهشی که در این حوزه شکل می‌گیرد باید مبتنی بر واقعیات باشد و هرگونه رفتار هیجانی می‌تواند ریل اقتصاد را از مسیر خارج کند.

ندری در ادامه، گمانه زنی‌های موجود را درباره انتشار اوراق ارزی بر پایه فروش نفت غیرمحتمل عنوان می‌کند و می‌گوید: به نظر نمی‌رسد که تأمین کسری بودجه نیاز به این همه روش‌های پیچیده‌‎ای داشته باشد که دولت در پیش گرفته است. با پذیرش واقعیت‌های اقتصادی موجود می‌توان کسری بودجه را به راحتی حل کرد. کسری بودجه فعلی، کسری نیست که بخواهد این همه مشکل برای اقتصاد به وجود بیاورد. مساله این است روشی که دولت برای جبران کسری بودجه در پیش گرفته روش مناسبی نیست.

به باور ندری، انتشار اوراق با سررسید کوتاه‌مدت، متناسب با نرخ بازار نه نرخ تحمیلی و دستوری، البته در کنار مجموعه اصلاحاتی که باید لحاظ شود، خواهد توانست کسری بودجه را جبران کند. او در همین زمینه خاطرنشان می‌کند که تعیین قیمت برای این اوراق باید به نحوی باشد که مردم خریداران اصلی اوراق باشند نه بانک‌ها.