سیاست‌های دستوری پاسخ‌گو نیست/ عرضه و تقاضا تعیین کننده است

به گزارش می متالز، نوسان‌های اخیر نرخ ارز در کشور باعث شد تا مسئولان هرکدام با توجه به مسئولیتی که برعهده دارند در این زمینه واکنش نشان داده و تصمیم به مدیریت کار گرفتند و در آخرین فعالیت‌ها ظاهرا نمایندگان با ارایه طرحی مبنی بر تشکیل کمیته ساماندهی بازار ارز در تلاش هستند این فعالیت‌ها را هدفمند و منسجم‌تر از گذشته برای بهبود اوضاع بکار گیرند.

این درحالی است که کارشناسان معتقدند اینکه همه مسوولان تصمیم به مدیریت اوضاع گرفته‌اند امری بسیار مناسب است اما بهتر است کمیته مورد نظر درصورت تشکیل با درنظر گرفتن دستاوردهای طرح‌های گذشته اقدام به مدیریت بازار کند و برای آینده تصمیم‌گیری داشته باشد.

ارسال سیگنال‌های درست به اقتصاد

مسعود دانشمند؛ دبیرکل خانه اقتصاد با اشاره به اهمیت سیاست‌های دولتی در تعیین و مدیریت نرخ ارز گفت: با توجه به اقتصاد تک محصولی ایران و درآمدهای ارزی ناشی از صادرات نفت اصولا سیاست‌گذاری‌های دولت در این زمینه تاثیرگذار است و به همین دلیل باید مسئولان دولتی قبول کنند که اگر درست تصمیم‌گیری شود نرخ ارز هم منطقی خواهد شد.

دانشمند در ادامه افزود: آنچه امروز بازار ارز ایران تجربه می‌کند را باید از منظرهای مختلفی بررسی کنیم برای آنها راهکار ارایه کنیم به این ترتیب که بخشی از مشکلات ناشی از تحریم‌ها، بخشی دیگر مربوط به کاهش صادرات غیرنفتی و بخش هم تقاضای موجود بازار داخلی است.

وی درباره کاهش صادرات نفتی و تحریم‌ها به خبرنگار ما گفت: این اتفاق تازه‌ای نبوده و اصولا مسئولان بخصوص بانک مرکزی باید از اواسط دهه هشتاد شمسی در این زمینه برنامه‌های دقیقی ارایه می‌کردند که خوب انجام شده است، اما در بخش کاهش صادرات غیرنفتی بازدو معضل بزرگ که یکی مربوط به کرونا است و دیگری سیاست‌های اشتباه داخلی روبرو هستیم.

دانشمند معتقد است درصورتی که سیاست‌های داخلی را مدیریت کنیم و پای دستورالعمل‌های ساعتی یا تفاسیر شخصی از قوانین را ببریم موضوع کاهش صادرات غیر نفتی به دلیل شیوع کرونا قابل حل و برطرف شدن است، اما درباره تقاضای بازار باید درنظر داشته باشیم که عطش بازار به دلیل سیگنال‌های اشتباهی که دولت به اقتصاد و بخصوص مردم داده بسیار بالاست و همین موضوع کار مدیریت را سخت می‌کند.

دبیرکل خانه اقتصاد درباره عطش بازار معتقد است اگر بانک مرکزی امروز علام کند من روزی 100 میلیون دلار در بازار تزریق می‌کنم بازهم می‌بینیم بجای کاهش قیمت روند افزایشی صورت خواهد گرفت چون اکنون تقاضای بازار مثل زمین خشکی است که به خود آب می‌بیند تاجایی که امکان دارد این آب را به جذب می‌کند و تقریبا تمامی نخواهد داشت.

وی درباره مدیریت بازار ارز تصریح کرد: تجارب گذشته بسیار سودآور است اگر کمیته مذکور که قرار است تشکیل شود به آنها دقت و براساس آنها سیاست‌گذاری کند، چون اقتصاد دستوری نیست و نمی‌توانیم با دستورالعمل یا پلیسی کردن جامعه مانع از واکنش‌های اقتصاد باشیم.

دانشمند به خبرنگار ما گفت: یکی از پیشنهادهایی که ارایه می‌کنیم این است که به نوعی تراز ارزی کشور را مطرح کنیم چون واقعیت امر این است که اصولا ما به 60 تا حداکثر 65 میلیارد دلار ارز برای مدیریت بازار نیاز داریم و با توجه به میزان توان صادرات غیر نفتی که نزدیک به 40 میلیارد دلار است،  حتی مقدار کم نفتی هم که صادر می‌کنیم کمبود بالایی در این زمینه نداریم و در شرایط نگران کننده‌ای نیستیم، اما این مهم در بازار و جامعه پذیرفته شده نیست و سیگنال‌های اشتباهی که به بازار نشان دادیم تقریبا کار مدیریت را بسیار دشوار و بعضا غیر ممکن کرده است.

امنیتی کردن بازار کار را خراب‌تر می‌کند

در همین حال، منصور پوریان، عضو اتاق بازرگانی با اشاره به سیاست‌های ارزی اخیر دولت گفت: هر زمان که دولت با استفاده از سیاست‌های امنیتی و دستوری تصمیم به مدیریت کاری گرفته نتیجه ایجاد شده را دیده‌ایم و هیچ دستاوردی بجز آشفتگی بیشتر نداشتیم. به همین دلیل اکنون هم نباید به این حرکت کند.

پوریان در ادامه افزود: نوسان‌های اخیر ارز به دو دلیل انجام شد یکی اینکه موضوع بازگشت ارزهای صادراتی مطرح شد و درحالی که اصولا امکان چنین کاری نبود یا اینکه ارز به صورت کالا به داخل کشور آمده بود صادرکنندگان مجبور به تامین ارز برای جلوگیری از پرونده سازی با استفاده از بازار آزاد شدند که افزایش قیمت را به همراه داشت و دیگری مربوط به هماهنگی میان بازارها است.

وی تاکید کرد: چطور انتظار داریم بازارهای موازی در ایران مثل مسکن، بورس یا سایر موارد مثلا رشد 100 تا 300 درصدی داشته باشند بعد دلاری که تعیین کننده همه این سودها بوده ارزان باقی بماند؟ مگر نه اینکه سود شرکت‌های فولادی یا پتروشیمی به دلیل افزایش صادراتشان بوده و دلار تعیین کننده شده است؟

این عضو اتاق بازرگانی معتقد است اگر کمیته مذکور به دنبال ایجاد آرامش و ثبات در بازار ارزی کشور است بهترین راهکار این است که دولت را ملزم به حذف رانت و دستورالعمل‌های ساعتی کند تا به این ترتیب سیگنال‌های ارسالی به جامعه و البته اقتصاد منطقی شده و نتایج آن قابل توجه باشد.

پوریان در ادامه تاکید کرد: سیاست‌هایی که اکنون تجربه شده به‌جز ایجاد بحران و التهاب بیشتر در بازار ارز نبوده درحالی که اکنون بیشتر از هر زمان دیگر نیازمند ثابت سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری‌های منطقی بوده‌ایم نه اینکه بخواهیم دائم فعالان اقتصادی با سابقه را نگران کنیم تا رفته رفته فعالیت آنها به صفر نزدیک شود و تنها سودجویان در بازار باقی بمانند.

وی با اشاره به سیاست افزایش نرخ ارز برای جهش صادرات غیر نفتی نیز به خبرنگار ما گفت: تقریبا دو سال پیش برخی از سیاست‌گذاران اقتصادی کشور با اشاره به اینکه با روند افزایشی نرخ ارز میزان صادرات غیرنفتی صعود می‌کند به طبل گرانی دلار دمیدند اما دیدیم نتیجه چه شد نه تنها صادرات غیرنفتی رشد قابل توجهی نداشته بلکه بسیاری از تولیدکنندگان نیز با مشکل مواجه شدند و اکنون گرانی دامن بازار را گرفته‌است.

این عضو اتاق بازرگانی معتقد است تنها کاری که این کمیته باید درنظر داشته باشد موضوع تک‌نرخی کردن ارز و ایجاد ثابت نرخی در بازار است تا به این ترتیب تقاضای کاذب از بازار حذف شده و در نهایت منطق به این بازار بازگردد.

پوریان تصریح کرد: برخوردهای امنیتی با موضوع ارز می‌تواند باعث بروز مشکلات بیشتر در اقتصاد و سوء‌استفاده‌های گسترده‌تر باشد چون وقتی در شرایط منطقی معاملات انجام نشود قطعا در دنیای مجازی یا حتی به صورت پنهانی احتمال تخلف و اثرگذاری یا حتی آشفتگی بیشتر خواهد شد.