عدم ثبات قیمت‌ها؛ مشکل تامین دیرگدازی‌ها

به گزارش می متالز، در فرآیند تولید مذاب که در کوره‌های فولادسازی به ۱۷۰۰ درجه سانتی‌گراد نیز می‌رسد، مواد نسوز به دلیل مقاومت بالا به‌عنوان آستر دیواره کوره‌‌های ذوب یا پاتیل به کار گرفته می‌شود؛ از همین رو دیرگداز‌ها، به دلیل ذوب‌های بالایی که در کوره‌های فولادسازی انجام می‌گیرد، جزو یکی از اقلام پرمصرف این صنعت به شمار می‌روند که در صورت بهینه‌سازی مصرف آن، می‌تواند قیمت تمام‌شده فولاد را نیز کاهش دهد.

درباره تامین نسوز مورد نیاز و روش‌های بهینه‌سازی این ماده استراتژیک در شرکت فولاد خوزستان، با رئیس خرید نسوز شرکت فولاد خوزستان گفت‌وگویی انجام داده ایم.

جهانگیر قربانی، رئیس خرید نسوز فولاد خوزستان در این گفت‌وگو عنوان کرد: فولاد خوزستان باید حتما نسوز موردنیاز خود را چه از طریق داخل چه از طریق خارج تامین کند، در حال حاضر حدود ۷۵ درصد نسوز موردنیاز این شرکت از داخل و ۲۵ درصد از خارج و به‌صورت واردات تامین می‌شود.

وی با اشاره به تعداد واحدهای نسوز در داخل کشور عنوان کرد: حدود ۲۰ تا ۳۰ کارخانه نسوز بزرگ در کشور وجود دارند که ما برای تامین نسوز موردنیاز خود، از بیشتر این واحدها خرید انجام می‌دهیم، اما برخی نسوزهای موردنیاز فولاد خوزستان، به دلیل خاص بودن نسوز موردنیاز یا اینکه این تولیدکنندگان مواد اولیه آن را در اختیار ندارند، در داخل تولید نشده و مجبور به واردات آن هستیم.

شرکت‌های داخلی نسوز اولویت ما است

رئیس خرید نسوز فولاد خوزستان در خصوص مشکلات تولیدکنندگان داخلی در تولید نسوز خاص عنوان کرد: در برخی موارد، کوره‌های ما نیاز به نسوزهای خاص دارند که تولیدکنندگان داخلی قادر به تولید آن نیستند؛ البته در برخی مواقع نیز ممکن است این تولیدکنندگان مواد اولیه یا مواد معدنی نسوز را که در ایران معادن آن وجود ندارد، در اختیار نداشته باشند و قادر به تولید آن نباشند که در صورت تامین نشدن، مجبور به واردات آن هستیم.

قربانی در ادامه توضیح داد: واحدهای تولیدکننده نسوز در تولید نسوز، یا فناوری و تجهیزات خاصی را ندارند یا اینکه مواد اولیه و مواد معدنی موردنیاز آنها در کشور موجود نیست که آمار واردات ما به این مشکل واحدهای داخلی بازمی‌گردد، وگرنه اولویت ما در تامین نسوز موردنیاز خود، شرکت‌های داخلی است.

طول عمر دیرگدازی‌ها

باوجودآنکه آجرهای نسوز در برابر دمای بالای حرارت مقاومت دارند، اما همین ماده دیرگداز نیز طول عمری دارد. رئیس خرید نسوز فولاد خوزستان با اشاره به این موضوع که برای هر تن شمش فولاد، ۳۰ کیلو مواد نسوز موردنیاز است، گفت: هرچند آجرهای نسوز در برابر دمای بالا دوام ‌دارند، اما مصرف همیشگی مواد نسوز نشان می‌دهد که این آجرها نیز عمر مفیدی دارند.

قربانی در پاسخ به این پرسش که عمر جداره پاتیل که با نسوز پوشیده می‌شود، به چه میزان است؟ گفت: معمولا نسوزها ۴۰ بار ذوب دوام می‌آورند و طول عمر آجرنسوزها نیز در کوره‌ها ۴۰ ذوب است؛ برای نمونه اگر یک کوره ۴۰ بار شارژ شود، ۴۰ روز یک‌بار باید نسوزهای آن عوض شود. وی در ادامه با اشاره به تعداد پاتیل فولاد خوزستان عنوان کرد: در فولاد خوزستان حدود ۲۲ تا ۲۳ پاتیل موجود است که هر دو روز یک‌بار این پاتیل‌ها به‌روزرسانی می‌شوند و امکان دارد که حداقل نسوزهای یک پاتیل در طول یک روز نیاز به تعویض داشته باشد؛ با توجه به این موضوع یکی از مواد پرمصرف در واحد ما نسوز است.

دو مناقصه در سال برای تامین نسوز موردنیاز

رئیس خرید نسوز فولاد خوزستان در ادامه با اشاره به این موضوع که برای تامین نسوز شرکت فولاد خوزستان دو مناقصه کلی در طول سال برگزار می‌کنیم، عنوان کرد: یکی از مناقصه‌ها برای تامین نسوز، مناقصه داخلی و مختص شرکت‌های داخلی است که فولاد خوزستان حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد نسوز موردنیاز خود را از طریق این مناقصه داخلی تامین می‌کند. مناقصه دوم در سطح بین‌المللی است که شرکت‌های داخلی و خارجی می‌توانند حضور داشته باشند. در این مناقصه به دلیل خاص و مهم بودن نسوز، شرکت‌های داخلی می‌توانند در کنار شرکت‌های خارجی رقابت داشته باشند. از آنجا که کیفیت برخی نسوزها اهمیت دارد و شرکت نمی‌تواند در قبال تهیه آن ریسک کند، شرکت‌های داخلی و خارجی می‌توانند با یکدیگر رقابت داشته باشند. در این مناقصه، شرکت‌های داخلی بین ۱۵ تا ۲۵ درصد نیاز ما را تامین می‌کنند.

قربانی در پاسخ به این پرسش که شرکت فولاد خوزستان برای بهینه‌سازی مصرف نسوز چه اقدام‌هایی انجام داده است، گفت: از آنجا که حجم مصرف نسوز در واحدهای فولاد بالاست، از این ‌رو بخش قابل ‌توجهی از نقدینگی را به خود اختصاص می‌دهد، بنابراین برای بهینه‌سازی و بهره‌وری بیشتر می‌توان میزان مصرف نسوز را کاهش داد.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: فولاد خوزستان برای کاهش مصرف نسوز، حدود ۱۵ سال گذشته «سیستم آبگرد» را به کار گرفت که در این سیستم با روش خنک کردن دیگر نیازی به نسوز نخواهد بود. همچنین طی سال‌های گذشته تغییراتی نیز در پاتیل ایجاد کرد که به‌جای استفاده از آجر آلومینا که طول عمر آن به ۳۷ تا ۳۸ بار ذوب می‌رسد، از آجر دولومیت استفاده می‌کند که عمر آن به ۴۵ ذوب نیز می‌رسد؛ از سوی دیگر قیمت آجر دولومیت هم ارزان‌تر است و هم اینکه در داخل کشور به‌راحتی یافت می‌شود و نیازی به واردات آن نیست. قربانی در ادامه با اشاره به سایر روش‌های بهینه‌سازی در مصرف نسوز عنوان کرد: برای کاهش میزان مصرف نسوز باید بتوان کوره‌ها را به آخرین فناوری‌ها ‌روز مجهز کرد، البته هم‌اکنون که ما در تحریم به سر می‌بریم، این کار قدری مشکل شده است. به‌صورت کلی به‌روز کردن فناوری و همچنین کاهش میزان نسوز جزو مواردی است که تجربه‌های آن طی یک دهه به دست می‌آید. از سوی دیگر بهینه‌سازی مصرف نسوز به تجربه تولیدکنندگان نسوز در داخل و خارج بستگی دارد.

قیمت نسوز با قیمت شمش همخوانی دارد

رئیس خرید نسوز فولاد خوزستان در خصوص قیمت نسوز داخلی در وضعیت کنونی تاکید کرد: امسال با توجه به تورم پیش‌آمده در کشور، قیمت نسوز نیز بالطبع روند صعودی به خود گرفته است و البته قیمت آن هراندازه که باشد ما ناچار به خرید هستیم، اما مشکل مهمی که در زمینه  قیمت نسوز برای ما پیش ‌آمده، این است که از زمان درخواست برای خرید نسوز، برگزاری مناقصه تا زمان تحویل نسوز فاصله چندماهه وجود دارد. قربانی در ادامه توضیح داد: در شرکت فولاد خوزستان که جزو سازمان‌های بزرگ است، خرید تا سقف معینی در اختیار یک مسوول قرار دارد و زمانی که درخواست خرید از آن سقف تعیین ‌شده بالاتر برود، در اختیار یک رده ‌بالاتر قرار می‌گیرد و تا زمانی که مسوول مربوطه آن را تائید نکند، نمی‌توان خریدی انجام داد. این سلسله ‌مراتب از زمان درخواست برای خرید تا زمانی که مورد تائید قرار گیرد، یک وقفه زمانی ایجاد می‌کند، از این‌ رو از زمان برگزاری مناقصه تا زمان تحویل خرید یک‌فاصله سه تا چهارماهه ایجادشده که سبب می‌شود برای مثال نسوزی را که کیلویی ۶ هزار تومان خرید کرده‌ایم را فروشنده هنگام تحویل، حاضر به فروش نباشد، زیرا ادعا می‌کند با توجه به گران شدن و تورم دیگر نمی‌تواند به این قیمت آن را بفروشد.

وی تاکید کرد: هرچند در فولاد خوزستان تمهیداتی را برای این موضوع اندیشیده‌ایم، اما سرعت تورم آن‌قدر بالاست که اگر زمان خرید با بالاترین قیمت نیز یک کالایی را خریده باشیم باز زمان تحویل فروشنده رضایت به فروش ندارد.

قربانی در پاسخ به این پرسش که برای به‌روز کردن خریدهای خود نمی‌توانید روال درون‌سازمانی خود را کاهش دهید؟ افزود: سازمان‌های بزرگ حساسیت‌های خاص خود رادارند و به دلیل گردش مالی دقیق، انعطاف‌پذیری ندارند و کماکان باید تمام این مراحل را طی کنند. وی بیان کرد: در حال حاضر قیمت تمام مواد اولیه با توجه به تورم در اقتصاد کل کشور گران شده، از این‌رو طبیعی است که قیمت نسوز هم گران شده باشد و ازآنجاکه قیمت شمش نیز گران شده، قیمت نسوز برای فولادسازان همخوانی دارد؛ هرچند ممکن است که قیمت نسوز برای صنعت نفت به‌صرفه نباشد، زیرا تمام تجهیزات و مواد اولیه آنها گران شده، اما قیمت نفت نسبت به گذشته ارزان‌تر نیز شده است. حال‌آنکه صنعت فولاد طی یکی، دو سال گذشته بسیار سودآور بوده است.رئیس خرید نسوز فولاد خوزستان در پایان تاکید کرد: عدم ثبات قیمت، مهم‌ترین مشکل ما در تامین نسوز است که امیدواریم با نظارت بیشتر بر قیمت‌ها و ثبات لازم، درنهایت بازار به آرامش برسد.