فرونشست زمین هیچ نقطه‌ای از کشور به اندازه اصفهان نیست

به گزارش می متالز، رضا شهبازی با بیان این‌که این استان به‌عنوان نماد فرونشست زمین در کشور شناخته شده است، افزود: امروز با مخاطرات طبیعی متعددی در کشور مواجه هستیم اما مهمترین و بزرگترین چالش استان اصفهان، فرونشست زمین است.

وی با اشاره به این‌که اصفهان حساسیت‌های ویژه‌ای دارد و باید نگاه ویژه‌ای به این استان  داشته باشیم، تصریح کرد: سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور متولی برنامه‌ریزی و پیگیری موضوع فرونشست زمین است.

مدیرکل دفتر بررسی مخاطرات زمین‌شناسی، زیست‌محیطی و مهندسی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور این چالش را سخت‌ترین موضوع مخاطراتی کشور اعلام کرد و افزود: پس از فرونشست زمین، مهمترین مساله کشور ما انتشار گرد و غبار است.

شهبازی با تاکید بر این‌که خطر و آسیب‌زایی زمین‌لرزه خیلی بیشتر از فرونشست است، گفت:  در زمین‌لرزه یک گُسل فعال می‌شود که آیین‌نامه ساخت‌وساز خاص برای مقابله با آن مشخص شده اما در موضوع فرونشست با زیرِزمین سروکار داریم که دانش ما درباره آن محدود است و بهره‌برداران میلیونی در کشور در مورد آن وجود دارند.

به گفته وی، فرونشست مثل بیمار سرطانی است که هنگامی در سطح زمین نمود پیدا می‌کند، که دیگر کاری از دست ما برنمی‌آید.

این کارشناس‌ارشد با بیان این‌که اصفهان در بسیاری از زمینه‌ها در کشور پیشتار بوده، خاطرنشان کرد: انتظار است به‌عنوان پایلوت در مورد زمین‌شناسی هم محسوب شود زیرا ظرفیت علمی و مدیریتی در اصفهان برای انجام این کار حساس وجود دارد.

وی با اشاره به این‌که نرخ فرونشست اصفهان در سال ۹۵ حدود ۱۵ سانتیمتر در سال ثبت شده، گفت: فرونشست در ۲۰ سال گذشته در همه دشت‌های کشور که قابلیت این پدیده را داشتند، رُخ داده و دیگر جای جدیدی برای فرونشست وجود ندارد و ما امروز فقط آثار جدید فرونشست را مشاهده می‌کنیم.

مدیرکل دفتر بررسی مخاطرات زمین‌شناسی، زیست‌محیطی و مهندسی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور گفت: فرونشست زمین در مناطقی مانند فرودگاه اصفهان دیده نمی‌شود اما در مناطقی مثل کوهستان‌ها و کوهپایه‌ها که تغذیه آب زیر زمینی را انجام می‌دهند، اُفت شدید قابل مشاهده است.

شهبازی از طرح احیا و تعادل‌بخشی به عنوان تنها راهکار نجات منابع آب زیرزمینی کشور یاد کرد و گفت:چاه‌های غیرمجاز توان تخلیه زیاد آب را ندارند اما چاه‌های مجوزدار که ۱۲ درصد در سطح استان اصفهان است با استفاده از تجهیزات و دستگاه‌های سنگین، حدود ۵۰ درصد از منابع آب استان را تخلیه می‌کنند و هیچ نظارتی هم بر آنها وجود ندارد.

وی با بیان این‌که بالاترین نرخ فرونشست در اصفهان در منطقه رهنان به سمت خمینی‌شهر با ۱۸.۵ سانتیمتر قابل مشاهده است، تصریح کرد: توجه به عوارض فرونشست از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است زیرا این پدیده یکسری عوارض و آسیب مهندسی در مورد فرودگاه‌ها، طرح‌های انتقال آب و جاده‌ها  به‌دنبال دارد.

به گفته این کارشناس‌ ارشد، آثاری که امروز از فرونشست قابل مشاهده است لزوما در جایی نیست که بیشینه فرونشست را دارد و خشکسالی و ترسالی یک موضوع نوسان‌دار در طبیعت است و از سال‌های ۷۵ تا ۸۸ شرایط ثبات در فرونشست را می‌توان مشاهده کرد و خشکسالی خیلی شدیدی تا سال ۷۹ در کشور بوقوع پیوست.

شهبازی با تاکید بر این‌که از سال ۸۸ به بعد دیگر تغذیه سُفره‌های آب زیرزمینی انجام نشده و فقط برداشت صورت گرفته است، افزود: فرونشست زمین و شکاف‌ها و ترک خوردگی‌های شدید ناشی از آن در مهیار، مسیر اصلی اصفهان- شیراز، خط راه‌آهن، خطوط انتقال برق، و لوله‌های بنزین و نفت را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.

وی با بیان اینکه امروز فرونشست‌های مشابهی در نقاط دیگر کشور از جمله تهران و کرج نیز در حال وقوع است، تصریح کرد: در صورتی که فرونشست اصفهان را بطور دقیق بشناسیم، می‌توانیم در سایر نقاط کشور نیز از نتایج آن استفاده کنیم.

به گفته مدیرکل دفتر بررسی مخاطرات زمین‌شناسی، زیست‌محیطی و مهندسی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور، دشت کاشان ویژگی خیلی خاص و جالبی دارد و گسل این خطه، مرز فرونشست را به خوبی کنترل می‌کند.