برداشت بی رویه آب‌های زیرزمینی، چالش اساسی در بخش آب

می متالز - کشورهایی که سرانه منابع آب تجدیدپذیر آنها بین ۱۰۰۰ تا ۱۷۰۰ متر مکعب باشند، در زمره کشورهای دارای تنش آبی و کشورهای دارای سرانه آب تجدیدپذیر کمتر از ۱۰۰۰ متر مکعب در سال در زمره کشورهای با کمبود آب طبقه‌بندی می‌شوند . بر مبنای این تقسیم‌بندی، در سال ۲۰۱۳ مقدار سرانه آب تجدید پذیر کشور معادل ۱۶۵۹ بوده است که بیانگر ورود ایران به مرحله تنش آبی است.

به گزارش می متالز، بررسی شاخص‌های دسترسی به آب در ایران و مقایسه آن با شاخص‌های بین المللی از وضعیت نگران‌کننده این منابع در کشور حکایت دارد. شاخص فالکن مارک یکی از شاخص‌های شناخته شده برای بررسی دسترسی به منابع آب است که توسط مالین فالکن - دانشمند سوئدی - در مورد بحران آب است که بر اساس مقدار سرانه آب تجدیدپذیر سالیانه هر کشور تعریف شده است. فالکن مارک سرانه آب ۱۷۰۰ متر مکعبی در سال را به عنوان شاخص تنش و میزان ۱۰۰۰ متر مکعب آب در سال را به عنوان شاخص کمبود معرفی کرده است.

ایران وارد مرحله تنش آبی شده است

بر این اساس کشورهایی که سرانه منابع آب تجدیدپذیر بین ۱۰۰۰ تا ۱۷۰۰ متر مکعب داشته باشند، در زمره کشورهای دارای تنش آبی و کشورهای دارای سرانه آب تجدیدپذیر کمتر از ۱۰۰۰ متر مکعب در سال در زمره کشورهای با کمبود آب طبقه‌بندی می‌شوند. کشورهایی که سرانه آب تجدید پذیر آن‌ها کمتر از ۵۰۰ متر مکعب در سال باشد نیز در زمره کشورهای با کمیابی مطلق آب طبقه‌بندی می‌شوند همچنین بر مبنای این تقسیم بندی در سال ۲۰۱۳ مقدار سرانه آب تجدید پذیر کشور معادل ۱۶۵۹ بوده که بیانگر ورود ایران به مرحله تنش آبی است.

برداشت بی‌رویه آب‌های زیرزمینی؛ یک چالش سیاسی در بخش آب

برداشت بی‌رویه آب‌های زیرزمینی یکی دیگر از چالش‌های کشورها در بخش آب است در حال حاضر در بسیاری از نواحی کشور سطح سفره‌های آب زیرزمینی افت کرده و با توجه به خشکسالی‌های اخیر افزایش بهره‌برداری از آب‌های زیرزمینی تشدید شده و خسارات غیر قابل جبرانی را بر منابع آب زیرزمینی کشور وارد آورده است.

با توجه به روند رشد جمعیت کشور و تشدید نیاز بخش‌های مختلف، افزایش مصرف آب بخش شهری، روستایی و صنعتی اجتناب‌ناپذیر خواهد بود. آب در فرآیند توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور نقش عمده و کلیدی دارد. افزایش تولیدات کشاورزی و امنیت غذایی، توسعه مراکز جمعیت شهری و روستایی، بهبود و ارتقای کیفیت زندگی در گرو انجام سرمایه گذاری‌های لازم و هماهنگ در ابعاد مختلف توسعه و بهره‌برداری از منابع آب است.

بر اساس کتاب تحولات و وضعیت جمعیت در جمهوری اسلامی ایران، اتلاف منابع آب و بهره پایین منابع آب یکی دیگر از دلایل کاهش کمی منابع آب در ایران است. یکی از شاخص‌های مهم استفاده بهینه از آب بهره‌وری آب است. این شاخص نشان می‌دهد که اقتصاد کشور به ازای استحصال هر متر مکعب آب، چند واحد ثروت (‌تولید ناخالص داخلی) تولید می‌کند. بررسی روند تغییرات بهره‌وری آب در ایران طی سال‌های گذشته بیانگر عدم استفاده از این منابع ارزشمند در کشور است.

منبع: خبرگزاری ایسنا