عوامل ریزش چند روزه شاخص و پایان اصلاح/ عرضه اولیه منطقی نیست

به گزارش می متالز، حسین فهیمی درخصوص علت ریزش بازار سهام گفت: شاخص بورس در سطح انتهایی یک روند اصلاحی است و در این شرایط عرضه اولیه امری منطقی نیست. بنابراین شرکت‌های خواهان پذیره‌نویسی برای عرضه اولیه سعی می کنند در یک بازار مثبت این اقدام را انجام دهند.

وی افزود: زمان انتشار عرضه اولیه توسط شرکت و یا هیات پذیرش شکل می‌گیرد که درمورد سهام "وسپهر" و پالایش یکم نمی دانم انتخاب توسط کدام یک انجام شد اما در هر صورت زمان مناسبی انتخاب نشده بود. مدتی است که عرضه اولیه سهام شرکت ها در دستور کار دولت قرار گرفته اما با تغییر شرایط جوی بازار و روند نزولی آن باید بعد چند هفته فاصله با روند صعودی این امر صورت بگیرد.

این مقام مسوول با اشاره به یکی دیگر از دلایل ریزش شاخص بورس ادامه داد: پس از اتمام شهریور برخی از کارگزاری‌ها اقدام به تسویه اعتبارات و بعضی از شرکت‌های سرمایه گذاری سود تقسیم می‌کنند که این نقل و انتقالات وجوه یکی از عوامل موثر در افت شاخص بورس است. از این‌ رو در روزهای پایانی شهریور عرضه اولیه امری توجیه پذیر نیست و چرایی این اقدام تصمیم‌گیران مبهم است.

فهیمی عنوان کرد: هرچند که مقدار عرضه‌های اولیه‌ها اندک است و برای خرید آن سرمایه زیادی نیاز نیست اما در بیشتر مواقع این سهم‌ها از استقبال خوبی برخوردار بوده و خانوادگی خریداری می‌شود به طور مثال تمام اعضای خانواده اقدام به ثبت درخواست برای سهام حاضر در ETF ها یا عرضه اولیه می‌کنند که تجمیع مبلغ مورد نیاز برای خرید آن مقدار قابل توجهی می‌شود.

وی با اشاره به اینکه سهام "وسپهر" نسبت به دیگر عرضه اولیه‌ها قیمت بیشتری داشت، اضافه کرد: برای ETF پالایش یکم و سهام "وسپهر" هر خانواده حدود 25 تا 50 میلیون تومان هزینه کرد. افراد برای تهیه وجه مورد نیاز آن ناچار به فروش برخی از سهم‌ها شدند که این فشاری را به نمادهای دیگر وارد می‌کند. اگر مجموع ارزش سهم‌های منتشره "وسپهر" و پالایش یکم را حساب کنیم مقدار قابل توجهی بدست می‌آید که گویای فشار وارد شده به نمادهای معاملاتی فعال در بازار است. در واقع دود انتشار نابجای آنها در چشمان دیگر شرکت‌های فعال بورسی رفت.

مدیرعامل سپرده‌گذاری مرکزی در بیان دیگر دلایل ریزش شاخص تصریح کرد: بخش بزرگی از نقدینگی موجود در بازار مربوط به اقشار متوسط جامعه است که دارای سهام عدالت هستند. هرچند که این سهم ارزنده است و ارزش نگهداری دارد اما به دلیل مقدار خرد و اندک آن برای سهامدار معنادار نمی‌شود. مقدار سهام عدالت به قدری نیست که سود دلخواهی داشته باشد و از طرفی ارزش آن به قدری اندک نیست که سهامدار نسبت به آن بی‌تفاوت باشد و در چنین شرایطی این افراد ترجیح می‌دهند با فروش سهام عدالت، خود را به پذیره نویسی عرضه‌های اولیه و ETF برسانند.

فهیمی افزود: از طرفی تمام کارگزاری‌ها قابلیت خرید اعتباری عرضه اولیه ندارند و سهامدار برای اینکه آن را در سبد دارایی داشته باشد ناچار به واریز وجه و یا نقد کردن دیگر سهم‌ها می‌شود. در نتیجه عرضه صندوق‌ سرمایه گذاری پالایش یکم و عرضه اولیه "وسپهر" در روزهایی که بازار تازه در حال جان گرفتن بود منقطی نبوده و در ریزش سه روز اخیر بازار سهام تاثیرگذار است.

وی عنوان کرد: البته در اوایل مهر ماه روند بهتری برای بورس احتمال داده می‌شود و با توجه به سبز بودن عرضه اولیه‌ها در این روزها که رنگ قرمز در آن غالب است شیرینی و حلاوتی را برای سهامداران بوجود می‌آورد. هر چند که سهم کمی در کلیت بازار دارند اما می‌تواند بخشی از پرتفوی فرد را سبز کند و این باعث دلخوشی آنها شود.

این مقام مسوول درخصوص دیگر عوامل موثر در ریزش‌های اخیر بازار سرمایه توضیح داد: سهامداران تازه‌کاری که به یکباره وارد بورس شدند به دلیل نداشتن تجربه کافی آستانه تحمل کمتری در نزول و صعود بازار دارند. هرچند که نمی‌توان گفت سال گذشته جمعیت بازار سرمایه بطور کامل حرفه‌ای بودند اما بینش و شناخت بهتری نسبت به سازوکار و رفتارهای بورس داشتند. عرضه اولیه، فروش سهام عدالت، بی‌تجربگی سهامداران تازه‌کار، ورود دارایی دیگر بخش‌های اقتصادی به بازار سهام و... از جمله عوامل مهم و تاثیرگذار در عدم توازن بورس است.

فهیمی گفت: البته در کنار این واقعیت‌های بازار سرمایه، بی‌اعتمادی توسط صحبت‌های دولتمردان و وزرای اقتصاد و نفت در مورد زمان عرضه صندوق سرمایه‌گذاری پالایش بوجود آمد که باعث سوءظن و تردید سهامداران شد. از طرفی نمادهای پالایشی برای مدتی بسته بود و در حالی ابهاماتی در مورد شفافیت آنها بوجود آمده بود که این سهام‌ها نقش لیدر بازار سرمایه را داشتند. در یک بازه زمانی به علت رشد بسیار بازار، دولت یا نهاد ناظر دستور داد تا سطح اعتبارات کاهش یابد و صندوق‌ها دارایی را عرضه کنند که این موضوع منجر به تشویش بیشتر بازار سرمایه شد. تصمیم‌گیری‌های اشتباه همانند زلزله بازار را تکان داد و با ترس سهامداران توازن بورس نیز خدشه‌دار شد.

به گفته وی، با بررسی دوره تجاری بازارهای مالی ایران متوجه یک اٌفت موقتی در این برهه زمانی از سال می‌شویم و پس از مجامع شرکت‌ها و در اواخر شهریور ماه با پشت سر گذاشتن نوسان‌، روال صعودی اندک آن آغاز می‌شود و مجدد در دی ماه با اٌفت مواجه شده و سپس بازار به فاز تعادلی ورود می‌کند اما عوامل فوق باعث شد تا سال جاری این دوره عمیق‌تر از سال‌های قبل شود. نمی‌توان آمار دقیقی از میزان اثرگذاری هر یک از این عوامل بر بازار ارائه کرد و جمیع جهات می‌تواند بر بازار نظریه اثر پروانه‌ای را بوجود بیاورد. این موارد اثر کنشی بر یک دیگر دارند و با بروز هر یک از متغیرهای موثر، عوامل دیگر نیز تحریک و بروز پیدا می‌کنند.