ایجاد سقف رقابت و تضاد محصولات پتروشیمی با ماهیت بورس

ایجاد سقف رقابت، بدون ایجاد توازن در عرضه و تقاضا، به نفع تولید کننده شناسنامه دار نیست

به گزارش می متالز، رئیس هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان لوله و اتصالات پی وی سی مشکل اساسی بورس را این موضوع دانست که طرف تقاضا ترکیبی از تولید کننده نما، دلال و تولید کنندگان واقعی شناسنامه دار است و تا زمانی که ساختار درست نباشد و سیستم رگلاتوری که متشکل از عرضه، تقاضا و قیمت است به درستی مدیریت نشود، مجبور می شوند مولفه هایی جدا از این سه عامل در بورس ایجاد کنند.

عباسعلی متوسلیان اظهار کرد: این مولفه به شرطی می تواند درست عمل کند که هم طرف عرضه و هم تقاضا کنترل شود.

وی با اشاره به اینکه طرف تقاضا تنها دست بخش خصوصی نیست، افزود: ترکیب بخش تقاضا علاوه بر تولید کنندگان شناسنامه دار، از دو گروه دیگر دلال و تولید کننده نما نیز تشکیل شده که پروانه و مجوز خود را هم از وزارت صمت دریافت کرده اند و هرگونه درخواست اضافی از طرف این دو گروه در بخش تقاضا می تواند سیستم را برهم بزند.

متوسلیان ادامه داد: برای مثال اگر سقف ۱۰ تا ۲۰ درصد هم برای رقابت تعیین گردد، کسی می تواند مواد بیشتری خریداری کند که سهم بیشتری داشته باشد و تولید کننده نماها که معمولا کارگزاری خاصی برای اجماع سهمیه ها با حجم بالا دارند، می توانند با بالاترین سقف رقابت، حداکثر سهم واحدهای شناسنامه دار را جذب نمایند و نتیجتاً، تأمین مواد و رقابت قیمتی، برای تولید کننده واقعی، به بازار موکول می شود.

رییس هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان لوله و اتصالات پی وی سی، اقتصاد کشور را سیاسی و اقتصاد دستوری مبتنی بر سیاست دانست و افزود: شناسایی گروه های مشکل دار در طرف تقاضا، فقط به وسیله ذینفعان شناسنامه دار و واقعی امکان دارد تا از رقابت های غیر اصولی جلوگیری شود.

وی تاکید کرد: انجمن های تخصصی به دلیل سوابق بالایی که هم در فعالیت تولیدی و هم در فعالیت تشکلی دارند می توانند در این موارد نقش موثری ایفا کنند.

به جای مداخله در میزان رقابت، عرضه باید اصلاح شود

یکی دیگر از فعالان صنعت پلیمر و پلاستیک راهکار وضعیت موجود بازار مواد اولیه پتروشیمی را افزایش عرضه و حضور پتروشیمی‌های کشورهای خارجی برای عرضه مواد خود در بورس کالا دانست.

محمد تقی غیاثی، در گفت و گو با اینپیا در خصوص اینکه آیا ایجاد سقف رقابت می‌تواند باعث کاهش التهابات و مانع افزایش غیر منطقی قیمت ها شود، اظهار کرد: علت اصلی رقابت های بالا، کمبود عرضه مواد اولیه به صورت عمدی است که باعث ایجاد رقابت های بالای ۴۰ درصد شده و این وضعیت قیمت ها را به شدت افزایش می دهد.

غیاثی تاکید کرد: نتیجه این وضعیت به ضرر مردم است چرا که قیمت محصولات نهایی پلاستیکی برای مصرف کننده افزایش می یابد و فقط سود غیر رسمی پتروشیمی ها بیشتر می‌شود.

وی با بیان اینکه هم ایجاد محدودیت برای رقابت ها تبعات منفی دارد و هم آزاد بودن آن، خاطر نشان کرد: مشکل اصلی بازار، عرضه مواد پلیمری است و باید پتروشیمی ها همه مواد تولیدی خود را در بورس عرضه کنند نه اینکه در رقابت ها مداخله شود تا مشکلات کارخانجات صنعت پلیمر در تامین مواد اولیه برطرف شود.

غیاثی تاکید کرد: صادرات مواد پتروشیمی باید در اختیار بخش خصوصی قرار گیرد.

به گفته این فعال اقتصادی اگر عرضه افزایش یابد رقابت ها بیش از یک الی دو درصد نخواهد شد.

غیاثی گفت: اگر هم پتروشیمی های داخل ایران توان تامین ندارند، باید اجازه بدهند پتروشیمی های خارجی به عرضه مواد اولیه تولیدی خود در بورس کالا بپردازند.

ایجاد سقف رقابت به شرط نظارت

محسن صفایی از دیگر فعالان صنعت پلیمر با وجود سقف رقابت در بورس کالا موافق است اما به شرطی که دستگاه نظارتی ویژه‌ای برای آن در نظر گرفته شود.

صفایی اظهار کرد: در شرایط آشفته بازار مواد اولیه پتروشیمی که با افزایش قیمت های سرسام آور مواجه شده است، ایجاد سقف رقابت ۱۰ درصد می تواند باعث شود تا مواد به دست تولیدکنندگان واقعی با قیمت مناسب تری برسد و این وظیفه دستگاه های نظارتی است که مانع واسطه گری و فعالیت دلالان شوند.

ایجاد سقف رقابت باید به صورت شناور باشد

مجید کرباسی زاده، عضو هیات مدیره انجمن صنایع پلیمر اصفهان پیشنهاد ایجاد سقف رقابت شناور را در صورت برقرار بودن سامانه نیما داده است.

کرباسی زاده توضیح داد: در سقف رقابت شناور باید درصد اختلاف نرخ دلار در سامانه نیما و نرخ دلار در صرافی ملی به عنوان سقف مجاز رقابت در نظر گرفته شود.

وی افزود: با توجه به رفتارهای هیجانی، سفته بازی و رقابت های ناشی از کمبود عرضه در هنگام معاملات در تالار بورس با ایجاد سقف خریدشناور، کالا در بورس معادل قیمت بین المللی با نرخ دلار آزاد معامله می شود و تولید کننده پایین دست قدرت رقابت در بازارهای صادراتی را خواهد داشت. همچنین پتروشیمی کالای خود را معادل قیمت صادراتی با شرایطی به مراتب آسان تر ابه ویژه در خصوص برگشت ارز فروخته است.

کرباسی زاده تاکید کرد: ذکر این نکته خالی از لطف نیست که معاملات پلی پروپیلن نساجی و شیمیایی در هفته های آخر مهر با بیش از ۱۰۰ درصد رقابت و بر اساس دلار ۵۰ هزار تومان معامله شد.

مداخلات دولتی در بورس کالا با ماهیت این بازار متناقض است

یک کارشناس صنعت پلیمر نیز در این خصوص هرگونه مداخله دولت در بورس کالا و قیمت گذاری دستوری از جمله سیاست‌هایی مثل تعیین سقف رقابت را برخلاف ماهیت بورس یعنی کشف قیمت، دانست و گفت: این سیاست‌ها باعث شده این بازار با بازار آزاد اختلافاتی داشته باشد و همین موضوع موجب بروز مشکلات عدیده شده‌است.

روح الله وحید کیانی، کارشناس صنعت پلیمر و پلاستیک در گفت و گو با اینپیا با ابراز مخالفت با هرگونه مداخله دولتی در بورس کالا تاکید کرد: البته این شرایط نیاز به الزامات و زیرساخت هایی دارد تا تولید کنندگان مجبور نشوند مواد اولیه را ۴۰ درصد بالاتر از قیمت بخرند.

کیانی افزود: راهکارهایی نیز مثل مدیریت عرضه و کف عرضه در نظر گرفته شده اما همین کف عرضه باید در زمان های مختلف متفاوت باشد و گرید به گرید مورد توجه قرار گیرد که امروز اینگونه نیست.

وی خاطر نشان کرد: زمانی که عرضه مواد اولیه می تواند هم وارداتی باشد هم داخلی و این مجوز به عرضه کننده داده شده که بتواند به عرضه مواد وارداتی نیز اقدام کند، پس باید اختیارات متقاضی و خریدار نیز بیشتر باشد.

کیانی با تاکید بر اینکه باید به طور کلی نگاه به مدیریت بازار را متفاوت کرد، گفت: محدودیت ها و یا آزادی ها برای هر دو طرف عرضه و تقاضا یکسان باشد.

وی افزود: اینکه مداخله دولت فقط برای یک سمت باشد مثلا فقط سمت عرضه یا فقط سمت تقاضا باشد درست نیست.

کیانی اظهار کرد: بهترین راه این است که سهمیه بندی سه ماهه در نظر گرفته شود و البته با لحاظ اینکه میزان تولید فصلی ها را هم در مدت سه ماهه و هم در مدت یک سال گذشته در نظر بگیریم. یعنی ما فرمولی داشته باشیم که ضریب ارتباطی میان تولید یک سال و سه ماه در نظر گرفته شود.

وی خاطر نشان کرد: به طور کلی مهم ترین کارکرد بورس کشف قیمت است اما بورس ما به این صورت نیست و شبیه بازار دولتی و کوپنی شده است به همین دلیل هم همیشه تفاوتی با بازار آزاد دارد و شاهد تبعات و مشکلات تفاوت ها میان این دو بازار هستیم‌.