استخراج لیگنیت، راز کثیف قاره سبز

به گزارش می متالز، این کشور همراه با آلمان، لهستان و جمهوری چک، بیش از یک سوم تولید جهانی لیگنیت را به خود اختصاص داده است اما این پدیده بر زندگی ساکنان روستاهایی که در مناطق استخراجی مقدونیه غربی در یونان قرار دارند تاثیر منفی بسیاری داشته است؛ تاثیراتی که از تغییر محل زندگی تا مشکلات مربوط به سلامت را شامل می‌شود. این تصاویر را آنا پانتِلیا، عکاس خبری اهل یونان از این مناطق گرفته و روزنامه انگلیسی گاردین در ۲۳ مارس (۳فروردین) امسال بر وب‌سایت خود قرار داده است. گاردین در توصیف خود از روستاهای مقدونیه غربی که در مجاورت ذخایر لیگنیت یونان هستند، اینگونه می‌نویسد: گرد و خاکی که در فضا پراکنده است دیدن خورشیدی را که بر پوتهامیدا می‌تابد سخت کرده؛ پوتهامیدا شهری است در ۵۰۰ کیلومتری شمال غرب آتن که به معادن زغال سنگ لیگنیت و نیروگاه‌هایش شناخته می‌شود. چشم‌انداز این شهر را یک معدن سیاه‌رنگ تشکیل می‌دهد که ۶۲۵ مایل مربع (نزدیک به ۱۶۲۰ کیلومترمربع) فضا اشغال کرده علاوه بر این معدن، چند روستای محروم هم دیده می‌شود. پوتهامیدا، بزرگترین معدن در منطقه بالکان است و ۳۰ درصد برق یونان با سوزاندن ذخایر آن تولید می‌شود.
با وجود قوانین سفت و سختی که اتحادیه اروپا بر زغال سنگ وضع کرده و چالش کاهش سودی که این صنعت با آن روبه‌رو است، یونان ۱/۳ میلیارد یورو برای ساخت ۲ کارخانه جدید در این منطقه سرمایه‌گذاری کرده است. یونان به همراهی آلمان، لهستان و جمهوری چک بیش از یک سوم تولید زغال‌سنگ دنیا را در اختیار دارد. با این حال زغال سنگ در زمره بدترین منابع آلاینده و مسموم‌ساز هوا در جهان جای گرفته و به گزارش سازمان جهانی سلامت، تنها در سال ۲۰۱۲ میلادی (۱۳۹۱ خورشیدی) ۷ میلیون نفر به دلیل تماس با هوای آلوده فوت کردند. بنا بر گزارش موسسه «کشتگان خاموش صلح سبز» (Greenpeace’s Silent Killers) احتراق زغال‌سنگ سالانه باعث بیش از ۱۲۰۰ مرگ زودرس در یونان می‌شود؛ کشوری که جمعیت آن حدود ۱۰ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر است.
معاون مدیر بهداشت منطقه مقدونیه غربی در نامه‌ای به وزارت سلامت یونان نوشت از هر ۱۰ مرگ انسانی در پوتهامیدا ۷ مورد با سرطان و بیماری‌های ترمبوآمبولیسم (گرفتگی رگ در اثر لخته شدن خون) و سکته ارتباط دارد. همچنین موارد مربوط به سرطان از سال ۱۹۵۰ میلادی (۱۳۲۹ خورشیدی) ۱۶ درصد افزایش داشته و به ۳۰/۵درصد رسیده است. علاوه بر اینها امید به زندگی در منطقه نیز افت داشته است.
شرکت برق عمومی یونان، مالک معدن پوتهامیداست. این شرکت و شریکان آن ۱۰ هزار شغل در مقدونیه غربی ایجاد کرده‌اند؛ جایی که در بحران اقتصادی یونان بالاترین میزان بیکاری را داشت. بیش از ۶ دهه است که مردم محلی در صنعت تولید برق مشغول به کار هستند اما خصوصی‌سازی شرکت برق عمومی یونان به عنوان بخشی از معاملات انجام شده برای نجات اقتصادی کشور و همچنین برنامه اتحادیه اروپا به منظور حذف تدریجی زغال سنگ باعث شده جمعیت محلی به افت شرایط اقتصادی و بلاتکلیفی دچار شوند. کوستای، نام نگهبانی است که برای شرکت برق عمومی یونان کار می‌کند. پیش از او نیز پدرش به همین کار مشغول بود. بسیاری مانند کوستای، سلامتی خود را قربانی می‌کنند تا ماهانه ۶۸۰ یورو درآمد داشته باشند، در حالی که گروهی دیگر نیز مجبور شدند زمین و خانه خود را که به دلیل توسعه معادن فرو ریخته، رها کنند. از سال ۱۹۷۶ میلادی (۱۳۲۹ خورشیدی) تاکنون بیش از ۴هزار نفر از ساکنان ۵ روستای مجاور با ذخایر زغال‌سنگ در داخل منطقه جابه‌جا شده‌اند. خانه‌های نیمه خراب، چند سگ ولگرد و کلیساهای مخروبه، مناظری است که در یکی از روستاهای متروک این منطقه به نام ماوروپیچی به چشم می‌خورد. ساکنان این روستا به تازگی آن را به دلیل تخریب در اثر استخراج زغال سنگ ترک کرده‌اند؛ اگرچه شرکت برق عمومی یونان، ساکنان این روستا را جابه‌جا کرده اما شمار کمی هنوز در آنجا سکونت دارند. آریستوکراتیس و همسرش یکی از ۱۰ ساکن باقی مانده در ماوروپیچی هستند؛ روستایی که تنها چند گام دورتر از معدن است و هیچ منبع آب جاری ندارد. او می‌گوید: دلبستگی‌های من اینجا هستند و نمی‌خواهم جای دیگری زندگی کنم. اینجا تنها خانه من است.