قراضه‌های کمیاب، زنجیره تولید فولاد را به‌هم می‌زند

به گزارش می متالز، قراضه مورد نیاز این واحدها به ۳ میلیون تن می‌رسد. بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده در سال‌های گذشته قرار بود واحدهای کوچک به‌وسیله قراضه تامین شوند که با توجه به قراضه‌ای که در بازار وجود دارد، این کار انجام نشد و این واحدها به مصرف آهن اسفنجی روی آوردند. از این ‌رو کمبود و گران شدن قراضه سبب شده تعادل آهن اسفنجی در زمینه میزان مصرف و تولید آن بهم بخورد.

به ۳ میلیون تن قراضه نیاز داریم

درباره میزان مورد نیاز قراضه و کمبود این خوراک مورد نیاز واحدهای فولادی کشور، سیدتقی مرتضویان، کارشناس بازار قراضه اظهار کرد: در واحدهای قوس الکتریکی کشور در ذوب اول باید حدود ۹۸درصد از قراضه استفاده شود اما برخی واحدها برای همان پاشنه اول ذوب خود از آهن اسفنجی استفاده می‌کنند. بنابراین واحدهای قوس به سمت آهن اسفنجی پیش رفته‌اند و در این زمینه با مشکلی روبه‌رو نیستند. مرتضویان با اشاره به استفاده بخش خصوصی از قراضه عنوان کرد: واحدهای فولاد در بخش خصوصی که زیر ۱۰ درصد فولاد کشور را تشکیل می‌دهند، به‌طور عمده وابسته به آهن قراضه هستند و طراحی کوره‌های القایی آنها بر مبنای استفاده ۱۰۰ درصدی از آهن قراضه است. بنابراین دست کم به ۲ میلیون تن قراضه فقط برای این ۱۰ درصد نیاز داریم که بیشتر آنها القایی است. واحدهای چند کوره قوس مانند فولاد ویان و فولاد بناب و نطنز نیز به دلیل گران شدن الکترود، به‌طور کامل از آهن اسفنجی استفاده می‌کنند یا تعطیل شده‌اند. وی در پاسخ به این پرسش که آیا واحدهایی که از قراضه استفاده می‌کنند نیازمند الکترود هستند، گفت: واحدهای القایی نیاز به الکترود ندارند.
مرتضویان در ادامه، با اشاره به نیاز واحدهای فولادی یادآور شد: قراضه کل واحدهای ما حدود ۱/۵میلیون تن است و البته با این میزان تکافو نمی‌کند که ۲ میلیون تن کوره‌های القایی را هم تامین کنیم. بخشی از این قراضه نیز در قوس مورد استفاده قرار می‌گیرد. بنابراین حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد واحدها از قراضه استفاده می‌کنند که اگر ۴ تا ۵ درصد هم قوس به آن اضافه کنیم علاوه بر پوشش کوره‌های القایی، همچنان با ۴۰ تا ۵۰ درصد کمبود رو‌به‌رو هستیم. در کل یک و نیم تا یک و ۶۰۰ میلیون تن قراضه در کشور موجود است در حالی که نزدیک ۳ میلیون تن به قراضه نیاز داریم. وی در ادامه تاکید کرد: درحال‌حاضر با توجه به شرایط اقتصادی، نوسان‌های ارزی و نوسان شدید قیمت‌ها، برخی واحدها در ظرفیت اسمی تولید نمی‌کنند، بنابراین کمبود قراضه برای ‌ما چندان ملموس نشده است. در غیر این صورت اگر شرایط اقتصادی ثبات داشت و واحدها با تمام ظرفیت کار می‌کردند به یقین به شدت احساس کمبود قراضه می‌کردیم و این موضوع تبدیل به معضل می‌شد.
این کارشناس حوزه قراضه در پاسخ به این پرسش که آیا کمبود قراضه نسبت به سال گذشته بیشتر شده است، گفت: من با ارائه آمار نمی‌توانم این مطلب را عنوان کنم، چون در این زمینه آمار مشخصی وجود ندارد اما زمانی که به فضای عمومی اقتصادی و به کاهش میزان تولید نگاهی بیندازیم، درمی‌یابیم که میزان قراضه در حال کاهش است چراکه صنعت و کارخانه‌های تولیدی که از منابع تولید قراضه به‌شمار می‌روند درحال‌حاضر با ظرفیت پایینی مشغول به کار هستند. به همین دلیل در ورود قراضه به کارخانه‌های فولاد شاهدیم که قراضه‌های از نوع واحدهای صنعتی به شدت در حال کاهش و قراضه‌های خانگی، پوسیده و ناشی از تخریب ساختمانی در حال افزایش هستند به این معنا که اقتصاد با رکود رو‌به‌رو بوده و ورودی از این منبع بزرگ به چرخه فرآوری کاهش یافته است. این کاهش به این دلیل است که آمار موثقی در جایی ثبت نشده و نمی‌توان به آن استناد کرد اما در کل با توجه به مشاهده میدانی با کاهش قراضه روبه‌رو هستیم.

قیمت قراضه، پیرو نرخ شمش

همچنین مرتضویان در پاسخ به اینکه آیا نرخ قراضه نیز در حال افزایش است، گفت: نرخ قراضه در حقیقت پیرو نرخ شمش است، یعنی زمانی که نرخ شمش به ۲۵۰۰ تومان رسید، نرخ قراضه به ۱۷۰۰ تومان رسیده بود. این فاصله بین قراضه و شمش وجود دارد و در کل نرخ قراضه پیرو نرخ شمش است. تاکنون اتفاقی روی نداده که نرخ قراضه فراتر از شمش برود.
وی همچنین در پاسخ به این پرسش که واردات قراضه داریم یا خیر، عنوان کرد: اگر آمار گمرک را در این زمینه رصد کنیم پی به واردات گمرک خواهیم برد اما در کل واردات قراضه در حد بسیار ناچیزی است. مرتضویان در ادامه تاکید کرد: اما بهترین تصمیم، وارد کردن قراضه است. هر چند ما آهن اسفنجی و گاز فراوان داریم، اما اگر نرخ انرژی واقعی بود، این اتفاق روی نمی‌داد چراکه تولید فولاد با آهن اسفنجی انرژی بالایی می‌طلبد. ترکیه کشوری است که به سمت واردات قراضه پیش رفته است. از این رو واردات قراضه باید در برنامه آینده ایران قرار گیرد.

قراضه جای سنگ‌آهن را می‌گیرد

همچنین عضو هیات مدیره انجمن تولیدکننده فولاد ایران با اشاره به سیر تولید فولاد در جهان تصریح کرد: اکنون حدود یک میلیاردو ۲۰۰ میلیون تن تولید فولاد جهان به وسیله سنگ‌آهن و بیش از ۴۰۰ میلیون تن یعنی حدود ۳۰ درصد توسط قراضه تامین می‌شود. براساس پیش‌بینی‌های انجام شده تا سال ۲۰۵۰ تا ۲۰۶۰ میلادی (۱۴۲۹ تا ۱۴۳۹ شمسی)، در عمل برای تولید فولاد فقط از قراضه استفاده خواهد شد و نیازی به سنگ‌آهن نخواهد بود، چراکه تا آن زمان مقدار قراضه موجود در جهان کفایت تولید فولاد را خواهد کرد.سیدرضا شهرستانی افزود: همین امر در کنار کاهش گازهای گلخانه‌ای باعث شده است فولادسازان بزرگ، سرمایه‌های خود را به جای تولید فولاد به روش کوره‌بلند به سمت تولید فولاد به روش قوس الکتریکی ببرند که در این روش، امکان تولید فولاد، هم با قراضه و هم با سنگ‌آهن وجود دارد. شهرستانی با اشاره به وضعیت آهن اسفنجی در جهان نیز گفت: حرکت به سمت کوره‌های قوس الکتریکی، فولادسازان را به سمت استفاده از آهن اسفنجی نیز می‌برد، چرا که خوراک اولیه قوس‌های الکتریکی، آهن اسفنجی بوده و همین موضوع باعث شده برخی در داخل پیشنهاد کنند که ایران نیز به سمت سرمایه‌گذاری و صادرات آهن اسفنجی به جای محصول نهایی حرکت کند.