تلاش ذوب‌ آهن اصفهان برای خروج از آلایندگی

به گزارش می متالز، شرکت ذوب‌ آهن اصفهان جزو شرکت‌هایی است که به دلیل قدمت نیم‌قرنی، همواره بیش از واحدهای دیگر فولادسازی در معرض اتهام آلایندگی است. این در حالی است که این شرکت طی سال‌های اخیر در راستای کاهش آثار زیست‌محیطی اقدامات متعددی انجام داده است.

کاهش آلایندگی با فرآیندی مستمر

در خصوص اقدام‌هایی که شرکت ذوب‌ آهن اصفهان در حوزه محیط‌زیست انجام داده با مدیر ایمنی، بهداشت و محیط‌زیست ذوب‌آهن اصفهان به گفت‌وگو نشسته ایم. مجید مکاری در پاسخ به این پرسش که با توجه به قدمت واحد ذوب‌ آهن اصفهان تا چه اندازه تجهیزات این واحد در جهت کاهش آلودگی‌ها به‌روزرسانی شده است، عنوان کرد: به‌طور کلی به‌روزرسانی تجهیزات و فناوری تولید به‌عنوان یک فرآیند مستمر و با هدف کاهش عوامل آلاینده زیست‌محیطی ناشی از فرآیندها، افزایش بهره‌وری و تولید، همواره جزو استراتژی‌های اصلی این سازمان بوده است.

وی گفت: یکی از رویکردهای اصلی در مدیریت و کنترل آلایندگی، کاهش یا حذف عوامل آلاینده در مبدا تولید از طریق استفاده از فناوری‌های دوستدار محیط‌زیست و همچنین افزایش راندمان سیستم‌های تصفیه آلاینده‌ها از طریق جایگزینی سیستم‌های با راندمان پایین مانند «سیکلون‌»‌ها و «وت اسکرابر»‌ها با سیستم‌هایی با راندمان تصفیه بالاتر نظیر بگ‌فیلترها و الکتروفیلترها و تعریف و انجام فرآیند جامع و اثربخش تعمیرات و نگهداری است که این مهم به‌عنوان یک فرآیند پویا و مستمر همواره در دستور کار این شرکت بوده است.مکاری در ادامه خاطرنشان کرد: اگر در یک نگاه مسیر طی شده از ابتدای بهره‌برداری از کارخانه تاکنون را بررسی کنیم، شاهد آن خواهیم بود که بیشتر تجهیزات مربوط به خط تولید که به‌نوعی می‌توانند بر محیط‌زیست موثر باشند با فناوری‌های به‌روز جایگزین شده‌اند و شاید این‌گونه بتوان بیان کرد که امروزه با جایگزینی تجهیزات قدیمی از شرکت ذوب‌آهن قدیمی تنها پوسته‌ای ظاهری در معرض دید است و اندرون و کالبد آن طی فرآیندهای نوسازی دگرگون‌شده است.

وی گفت: از جمله مهم‌ترین این دگرگونی‌ها می‌توان به تعویض کنورتورهای فولادسازی، جایگزینی ایستگاه‌های قدیمی ریخته‌گری، احداث مجموعه پروژه‌های توازن شامل آگلوماشین۴، باتری شماره۳ کک‌سازی، کوره بلند شماره۳ و نیروگاه هاربین با استفاده از آخرین فناوری‌های در دسترس، کف برکردن باتری قدیمی شماره یک و احداث باتری جدید به‌جای آن و همچنین کف بر کردن باتری شماره‌۲ کک‌سازی، انجام تعمیرات اساسی روی کوره بلند شماره یک و احداث سیستم جدید تصفیه در ناحیه واگن توزین کوره بلند یک و همچنین احداث الکتروفیلتر آسپیراسیون کوره یک طی سنوات گذشته، تعمیرات اساسی کوره بلند ۲ و به‌روزرسانی تجهیزات کوره مذکور، برنامه‌ریزی و اجرای بیش از ۳۶ پروژه زیست‌محیطی تا ابتدای سال ۹۷، برنامه‌ریزی انجام بیش از ۱۵ پروژه زیست‌محیطی در بخش هوا از ابتدای سال ۹۷ که از این ‌بین تاکنون تعدادی از پروژه‌ها انجام و با موفقیت به پایان رسیده و مابقی در مرحله انتخاب پیمانکار یا فاز اجرایی هستند، اشاره کرد.

عوامل آلاینده

وی در پاسخ به این پرسش که عوامل اصلی آلایندگی ذوب‌آهن مربوط به چه بخش‌هایی است، اظهار کرد: فرآیند تولید در صنعت فولاد مانند تمام فعالیت‌های صنعتی، خدماتی و ... دارای پیامدهای زیست‌محیطی است که در صورت عدم کنترل می‌توانند باعث آسیب به محیط‌زیست شوند. گرچه ایجاد عوامل آلاینده طی فرآیندهای تولیدی در صنعت فولاد امری اجتناب‌ناپذیر است، ولی آنچه مهم است مدیریت عوامل آلاینده تولیدی در جهت به حداقل رساندن پیامدهای منفی زیست‌محیطی ناشی از آن است که این مهم به‌خوبی در ذوب‌آهن اصفهان جاری شده و از طریق فعالیت‌های بهبود مستمر، همواره در حال تعالی است.

ازجمله بخش‌هایی که در مقایسه با سایر بخش‌های تولیدی این شرکت دارای پیامدهای زیست‌محیطی بیشتری است، می‌توان به بخش‌های فولادسازی، کک‌سازی و آگلومراسیون اشاره کرد که برای کنترل و به حداقل رساندن پیامدهای منفی زیست‌محیطی ناشی از فعالیت واحدهای مذکور پروژه‌های عظیمی با صرف هزینه‌های بسیار هنگفت در این بخش‌ها اجرا و به بهره‌برداری رسیده است.

 اجرای ۳۶ پروژه زیست‌محیطی در ذوب‌ آهن

مدیر ایمنی، بهداشت و محیط‌زیست ذوب‌ آهن اصفهان در ادامه خاطرنشان کرد:‌ ذوب‌آهن اصفهان طی سال‌های گذشته و تا ابتدای سال ۹۷ با احتساب افزایش نرخ ارز، حدود ۲ هزار میلیارد تومان نسبت به برنامه‌ریزی و اجرای بیش از ۳۶ پروژه زیست‌محیطی در بخش‌های هوا، آب، پساب، پسماند و انرژی اقدام کرده است. از سال ۹۷ تاکنون نیز مبلغ ۲ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان در چند پروژه تعریف کرده که بخشی از آن پروژه‌ها اتمام یافته و بخشی از آنها نیز در حال انجام است. ازجمله مهم‌ترین این پروژه‌ها طی این سال‌ها می‌توان به موارد بازسازی و بهینه‌سازی سیستم‌های تصفیه غبار کنورتورهای فولادسازی در چندین مرحله، احداث سیستم تصفیه غبار ناحیه آسپیراسیون کوره بلند یک، احداث سیستم تصفیه غبار ناحیه میکسر فولادسازی احداث سیستم‌های تصفیه غبار ناحیه مواد رسانی کنورتورها (۴۲ متری اهک)، بهینه‌سازی سیستم تصفیه غبار LFهای ناحیه فولادسازی، پروژه پنج‌گانه زیست‌محیطی آگلومراسیون، پروژه سه‌گانه زیست‌محیطی آگلومراسیون، نصب ایستگاه سنجش کیفیت هوا و نصب سیستم‌های پایشگر آنلاین روی دودکش‌های بخش‌های مختلف شرکت اشاره کرد.

مکاری ادامه می‌دهد: ذوب‌آهن اصفهان گرچه با اجرا و بهره‌برداری از پروژه‌های یادشده موفق به ارتقای چشمگیر در شاخص‌های زیست‌محیطی شرکت شد، اما برای ارتقای حداکثری راندمان سیستم‌های تصفیه غبار این شرکت از ابتدای سال ۹۷ در جهت حصول خروجی‌های زیست‌محیطی کمتر با استفاده از همت مضاعف‌تر نسبت به تعریف و برنامه‌ریزی جهت اجرای حدود ۱۵ پروژه زیست‌محیطی در بخش هوا اقدام کرده که تاکنون شاهد به ثمر نشستن تعدادی از این پروژه‌ها شامل، بهینه‌سازی سیستم تصفیه غبار کنورتور شماره ۲ فولادسازی، بهینه‌سازی سیستم تصفیه غبار LF۱ فولادسازی، بهینه‌سازی الکتروفیلتر شماره ۲۱۰ آگلومراسیون، بهینه‌سازی الکتروفیلتر شماره ۴۱۰ آگلومراسیون، تنظیم رژیم حرارتی و هیدرولیکی باتری‌‌۳ و پروژه نصب درب‌های فلکسیبل باتری ۳ بوده‌ایم. شاخص‌ترین این پروژه‌ها، پروژه طراحی و نصب درب‌های فلکسیبل باتری‌های شماره ۳ کک‌سازی شامل تعداد ۷۴ عدد درب سمت کک باتری ۳ و ۷۴ عدد درب سمت ماشین تخلیه و ۱۰ عدد درب رزرو است که با استفاده از توانمندی‌های داخل شرکت و به دست متخصصان شرکت به انجام رسید که این خود موفقیت چشمگیر در جهت بومی‌سازی و قطع وابستگی به خارج است. همچنین تعدادی از این پروژه‌ها نیز در حال حاضر در مرحله انتخاب پیمانکار یا فاز اجرایی هستند.

 اقدام‌هایی در راستای بهینه‌سازی مصرف آب

وی در ادامه با اشاره به تامین آب ذوب‌آهن عنوان کرد: ذوب‌ آهن برای کاهش حداکثری میزان برداشت آب خام از رودخانه زاینده‌رود و جایگزینی آن با پساب شهرستان‌های مجاور شرکت، پروژه‌های محیط‌زیستی متعددی در بخش آب و تصفیه پساب با هزینه بیش از ۱۲۰۰ میلیارد تومان شامل احداث تصفیه‌خانه تکمیلی شرکت، اجرای خطوط انتقال پساب و پمپ‌خانه‌های مربوطه، تکمیل فازهای دوم تصفیه‌خانه فولادشهر و ایمان شهر و... در حال برنامه‌ریزی دارد.

ماحصل انجام برنامه‌های بهبود زیست‌محیطی یادشده ارتقای شاخص‌های زیست‌محیطی شرکت در بخش‌های هوا، آب، پساب، پسماند و مدیریت مصارف انرژی بوده که برای نمونه می‌توان به کاهش برداشت ۵۰ درصدی آب از رودخانه زاینده‌رود اشاره کرد.

به‌هرحال با انجام پروژه‌های تعریف‌شده می‌توان به مدیریت مصارف انرژی، جلوگیری از اتلاف و هدرروی منابع در تمامی فرآیندها، کاهش و کنترل میزان آلاینده ناشی از فرآیندهای شرکت در بخش‌های هوا، آب، پساب و پسماند، مدیریت اثربخش پسماندهای تولیدی در مبدا تولید، بازیافت، استفاده مجدد در فرآیندهای تولید، پردازش، بازاریابی و فروش و... شناسایی، ارزیابی و کنترل جنبه‌ها و پیامدهای ناشی از فعالیت‌ها، خدمات و محصولات شرکت، طرح‌ریزی و به‌کارگیری مدیریت منابع انرژی، استفاده از فناوری‌های نوین و دوستدار محیط‌زیست، طرح‌ریزی و اجرای نظام جامع تعمیرات و نگهداری سیستم‌های موثر بر محیط‌زیست، افزایش سطح آگاهی‌ها و دانش زیست‌محیطی کارکنان و پیمانکاران، تعریف و اجرای پروژه‌های تحقیقاتی متعدد در حوزه محیط‌زیست، همکاری نزدیک با دانشگاه‌ها و مراکز علمی کشور و امضای تفاهم‌نامه‌های مشترک با برخی از این مراکز و همکاری در برنامه‌های زیست‌محیطی فرا سازمانی که ازجمله آنها می‌توان به پروژه انتقال پساب شهرستان زرین به شرکت ذوب‌آهن اصفهان در جهت حل مشکلات زیست‌محیطی ناشی از پساب مذکور در سطح شهرستان دست‌یافت.

تدوین برنامه جامع در ذوب‌ آهن

مدیر ایمنی، بهداشت و محیط‌زیست ذوب‌آهن اصفهان با اشاره به تدوین برنامه جامع در ذوب‌آهن عنوان کرد: شرکت ذوب‌آهن اصفهان بر اساس خط‌مشی زیست‌محیطی خود و در جهت کاهش و کنترل پیامدهای منفی زیست‌محیطی ناشی از فرآیندهای خود از گذشته تاکنون به‌صورت دائم و مستمر اقدام به تعریف و اجرای برنامه‌های بهبود در قالب طرح‌ها و برنامه‌های زمان‌بندی اجرای پروژه‌های زیست‌محیطی کرده است، اما این شرکت بر اساس تصمیم‌های اتخاذشده در سطح شهرستان و با هماهنگی با اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان اقدام به تدوین برنامه جامع زیست‌محیطی شرکت کرد. پیش‌نویس اولیه برنامه مذکور در بهمن‌ سال گذشته تهیه و به ارگان‌های مرتبط ارسال شد. مطابق جلسات متعدد برگزارشده توسط گروه کارشناسی مشترک این شرکت با نمایندگان اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان و بر اساس بازدیدهای متعدد انجام‌ گرفته توسط گروه مذکور طی نیم سال اول سال ۹۹ در نهایت برنامه مذکور بر اساس نتایج جلسات و بازدیدهای مورد اشاره موردبازنگری قرار گرفت و در آذرماه گذشته به اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان ارسال شد. برنامه یادشده دارای ۳۸ بند با ۴ اولویت است که مقرر است پس از تایید نهایی توسط اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان به‌عنوان یک برنامه عملیاتی موردتوافق مشترک، محور انجام برنامه‌های بهبود زیست‌محیطی شرکت ذوب‌آهن شود.