نشست ویژه معدنی ها با موضوع ارز و لغو برجام

به گزارش می متالز، در ابتدای این جلسه مهرداد اکبریان رئیس هیات مدیره انجمن سنگ آهن ایران ضمن تاکید به شرایط ویژه اقتصادی ایران در حال حاضر و خروج آمریکا از برجام به زمزمه خروج تعدادی از شرکت های فروش ماشین آلات معدنی و فرآوری از قراردادهای همکاری با ایران اشاره کرد و گفت بعضا با مواردی مواجه هستیم که شرکت هایی ماشین آلات فروخته اند و در حال حاضر تعهد خدمات پس از فروش به شرکت های معدنی ایرانی را دارند، صحبت از خروج قراردادها و عدم انجام تعهدات پس از فروش خود کردهاند. وی با اشاره به تفاوت موضوع فورس ماژور و و تصمیم گیری بر اساس مصلحت گفت: ما شرایط فورس ماژور را درک میکنیم ولی نمیتوانیم علیرغم اینکه شرکتهای ما مابهالتفاوت هزینه مربوط به برند و اطمینان از خدمات پس از فروش شرکتهای سازنده را پرداختهاند، صرفا به دلیل تحلیل این شرکتها و انتخاب بازار بزرگتر متحمل خسارت شوند. انتظار ما از شرکتهایی مانند دنیلی که عمده فعالیتشان در ایران بوده و و ماهیت وجودیشان در ایران شرکل گرفته، این بود که جزو آخرین شرکت ها برای قطع همکاری با ایران باشند نه اولینشان.
اکبریان در ادامه با اشاره به اینکه دولت نگاه بلندمدت ندارد و تصمیماتی که از جانب دولت گرفته می شود، عمدتا تصمیمات شفابخشی نیست از لزوم هماهنگ شدن تشکل ها و ارائه راهکارهای کوتاه مدت و بلند مدت برای این موضوع صحبت کرد و درخواست کرد که تمام تشکلها درجهت آسیب کمتر، تصمیماتی در راستای یک استراتژی کارشناسی همگن و همراستا اتخاذ نمایند.
هادی گلزار مدیر عامل شرکت سنگ آهن احیاء سپاهان و عضو هیات مدیره انجمن سنگ آهن در این رابطه خاطرنشان کرد: نمی توان گفت که در جنگ اقتصادی نیستیم، بخش خصوصی به عنوان امانت دار سهام داران خود می بایستی این شرایط را بپذیرد و و مطابق شرایط امروز برنامه ریزی کند. وی تصریح کرد که با شرایط موجود و نحوهی تصمیم گیری دولت در عین حال که باید حامی شرکت های ایرانی در مقابل شرکتهای خارجی باشیم باید از شرکت های بخش خصوصی در مقابل دولت نیز حمایت کنیم. گلزار در ادامه افزود: شرکت های سازنده ماشینآلات از کشورهای آفریقای جنوبی و چین بهترین شراکای ما بودند. اشتباه بزرگ شرکتهای ایرانی بود که وقتی واسطهگرهای قوی ایجاد شد به آنها اعتماد کردند. این واسطه ها هم در این شرایط بازار را دردست گرفتهاند. بنگاههای اقتصادی کشور را به چالش می کشند و فرهنگ اقتصاد مملکت را به باد میدهند. وی خاطرنشان کرد: من به عنوان کسی که باید جوابگوی 60 هزار سهامدار باشد نگرانم. نگرانی من هم از دو جهت است هم از داخل و هم از شرکای تجاری مان در خارج از کشور.
وی با اشاره به راه اندازی سامانه نیما خاطر تصریح کرد : بعد از چند ماه از راه اندازی سامانه نیما تازه نامه دادهاند که ایرادات سیستم موجود را بگویید. ایجاد سامانهی نیما باعث وارداتی کردن کشور شده است. همین الان یک صف طولانی برای ثبت سفارش ایجاد شده است. همهی ریسک بر دوش تولیدکننده و صادرکننده است و در نهایت باید درآمد را با دلار 4200 تومان کسب کند فارغ از اینکه هزینهها را با چه نرخی میپردازد. در این بین وارد کننده هیچ ریسکی ندارد.
عضو هیات مدیره انجمن سنگ آهن افزود: در کشوری کار می کنیم که نقدینیگی مان کم است و عمده ی قراردادهای ما by back است.
در این کشور 60 – 70درصد قرارداهای بخش خصوصی بای بک است و عمدتا هم با چین قرارداد داریم. تولیدکننده ایرانی طی قرارداداهای بای بک کارخانه را احداث و محصولش را تولید کرده است. حالا در زمان پس دادن محصولاتش سیستم سامانه نیما اجازه نمیدهد. اصلاً چنین حالاتی (BOT, BY Back, …) در آن پیشبینی نشده است. مگر میشود 60 درصد قراردادهای بخش خصوصی را دراین سیستم نادیده گرفت؟
وی در ادامه گفت: در مورد 60 تا 70 درصد قراردادهای نفتی که دولتی هستند این مشکل به نحوی حل می شود ولی بخش خصوصی چه باید بکند؟ گلزار با اشاره به وجود پتانسیل های چینی قابل قبول که حاضرند کارخانه تحویل بدهند و محصول از ما بگیرند تصریح کرد که در شرایط موجود ما ناخواسته مجبوریم سرمایه گذار را فراری بدهیم.
عضو هیات مدیره انجمن سنگ آهن ایران ادامه داد: اگر قراردادی با مشخصات تعریف شده در سامانه نیما همخوانی نداشت، این سیستم پیش بینی بررسی دلایل را نکرده است. در چنین شرایطی اعلام میکنند که درصورت اقدام، شما به سازمان مبارز با قاچاق کالا و ارز معرفی میشوید. سوالی که وجود دارد این است که ما تولید کنندهایم یا قاچاقچی؟ هادی گلزار در ادامه صحبت خود به عنوان گلایه عدم نظرخواهی دولت از تشکلهای بخش خصوصی در مورد سامانه نیما را مطرح کرد و گفت بهتر بود با جویا شدن نظرات تشکل های بخش خصوصی، محدودیت های مذکور را اعلام کنند.
این فعال اقتصادی در خصوص معایب سامانه نیما افزود: مهمترین مشکلی که این سامانه دارد این است که همانطور که شفافیت این سامانه اطلاعاتی را در اختیار ما می گذارد، در اختیار دشمنان اقتصادی ما نیز خواهد گذاشت و این ضربه بزرگی به بخش خصوصی وارد میکند چون چنانچه بتواند مجموعهای برای همکاری بیابد به دلیل استفاده از سیستم بانکی، به سرعت مشخص شده و امکان تحریم این شرکت نیز وجود خواهد داشت. وی در بررسی دلایل اینکه چرا ما در اوج تحریم های اقتصادی کمرمان خم نشد بیان کرد: در اوج تحریم های اقتصادی ما ارز فولادی و آهنی که دشمنان اقتصادی پیش بینی نکرده بودند وارد ایران کردیم. اکنون اما با وجود سامانه نیما تمام اطلاعات اقتصادی مورد نیاز را داریم به دشمنان تقدیم می کنیم.
گلزار در نهایت بحث خود تحریمی اقتصادی را مطرح کرد و گفت: ارتباط با بانک ها قطع شده است، صرافی ها تعطیل شده اند، تنها راه آوردن ارز از طریق سامانه نیما است که مطمئنا رانت به وجود میاورد. مشکلات جدید از قبیل مشکلات مالیاتی ایجاد میشود و متاسفانه به هیچ کدام این مسائل از قبل فکر نکرده ایم. وی افزود: در شرایط موجود باید سریع تصمیم گرفت. گلزار در خصوص خارج شدن شرکت هایی مانند دانیلی و اتوتک گفت: باید پیش دستی کنیم و برگردیم به شرکت های اصلی که مشکلات ایجاد شده توسط واسطه ها به حداقل برسد.
در ادامهی جلسه قدیر قیافه عضو هیات مدیره انجمن سنگ آهن با اشاره به مصائب بخش خصوصی گفت: ما چه اهرم فشاری داریم و چه ضمانت اجرایی وجود دارد؟ بخش خصوصی واقعاً بی دفاع است. وی به لزوم ایجاد یک تیم منسجم و چالاک اشاره کرد که با دولت مذاکره کند و با ارائه گزارشات کارشناسی به دولت اثبات کند که این تصمیمات اتخاذ شده در شرایط موجود چه ضربهای به اقتصاد دولت وارد میکند.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: ما تجربههای زیادی در زمینه مشکلات ارزی داریم. در مورد بحران اخیر خودمان یک تقاضای کاذب را به وجود آوردیم. و تصریح کرد که: شاخص های اقتصادی وجود دارند که می گویند در همین شرایط و با همین اوضاع احوال مملکت، ارز باید بین 5400 تا 5800 تومان باشد. نکتهی اساسی این است که ما داریم با دلار 6200 تولید می کنیم، کالارا صادر می کنیم و بعد مجبورمان می کنندکه باید با دلار 4200 بفروشید.
قیافه در این جلسه پیشنهاد داد که برای 12 تا 15 میلیارد دلار پولی که آوردهی حاصل از صادرات بخش خصوصی است بازار ثانویه تعریف شود. یعنی گروه های کالای 7-8-9 و 10 را الزام کنند که صرفاً با این ارز حاصل از صادرات وارد بشوند. و قیمتش هم قیمت توافقی بین صادرکننده و واردکننده بشود. اگر این اتفاق بیافتد مطمئن باشید قیمت ارز هم تعدیل خواهد شد. در شرایط فعلی صف طویلی به وجود آمده برای ثبت سفارش ارز 4200 . این مساله باعث انباشت کالا می شود و این موضوع به تولید داخلی ضربه خواهد زد. و باعث یک رکود بزرگ خواهد شد و به طبع آن بحث اشتغال ضربه خواهد خورد.
عضو هیات مدیره انجمن سنگ آهن ایران در ادامه از لزوم تشکیل کارگروهی صحبت کرد که این مباحث را به طور تخصصی پیگیری کنند و در حوزه های متفاوت از قبیل تامین ارز، تشکیل بازار ثاونیه در بحث ارز و شناسایی دهلیزهای سامانه نیما.. راهکار ارائه کند. وی در پایان پیشنهاد داد : حتی کارگروه می تواند اعلام کند شرکتی در این شرایط از ایران خارج شد دیگر نمی تواند برگردد و یا در دوران خروج از تحریم جزو اولویت ها نخواهد بود و برای آن ضمانت اجرایی تعیین کند تا شرکتهای خارجی صرفاً بر اساس سود و زیان مقطعی و کوتاه مدت تصمیم نگیرند.
فرزانه معصومی به عنوان نماینده شرکت امیرسنگان پارسیان و عضو هیات مدیره انجمن سنگ آهن ایران در مبحث مشکلات به وجود آمده از طریق سامانه نیما خاطرنشان کرد: شرکت امیرسنگان و تعداد زیادی از شرکت های دیگر کالاهایی را که خریداری کرده اند نمی توانند وارد کشور کنند به این دلیل که قبلا برای پرداخت آن توافق کرده و قصد داشتند بدون انتقال ارز ماشینآلات را وارد کشور کنند و در حال حاضر هم سیستم به ما اجازه ثبت سفارش نمی دهد. این مسائل باید به صورت فورس ماژور حل شوند.
نماینده شرکت چادرملو نیز در این رابطه اشاره کرد که شرکت چادرملو هم مشکل مشابهی دارد وی اشاره کرد که یکی از سهامداران عمدهی شرکت چادرملو بانک سپه است و و بنابراین از مشاوره کارشناسان خبره آن بهره میگیریم با این وجود حدود یک ماه است که است شرکت در صف تخصیص ارز بانک مرکزی گیر افتاده است. نه به سمت سامانه نیما هدایت می شویم و نه ارز 4200 تومانی به ما میدهند. این باعث شده است پروژهای که قرار بود در خردادماه راه اندازی شود با تاخیر جدی مواجه شود و کالا و مواد اولیه پروژه های احیا شرکت چادرملو در گمرک بماند.
محمدرضا بهرامن رئیس خانه معدن ایران نیز ضمن اعلام آمادگی درجهت همگن سازی تصمیمات و هماهنگ شدن نظر تشکلها، در مبحث معایب سامانه نیما عنوان کرد که این سامانه بحث پرداخت حقوق به نیروهای خارجی شرکت های ایرانی را نیز در نظر نگرفته است و اگر شرکتی در حال حاضر نیروی کار خارجی داشته باشد نمی تواند ارز به کارکنان خود بدهد. وی با اشاره به اوضاع به وجود آمده تصریح کرد که شرکت های بزرگ به تنهایی قادر به حل این موضوع نخواهند بود و در شرایط موجود بهترین راه مشورت و استفاده از اقتصاددانان کلان است.
در پایان سعید عسکرزاده دبیرکل انجمن سنگ آهن ایران پیشنهاد کرد که اولاً مانند فرصتی که برای ورود خودرو داده شده، در مواردی که از قبل اقدام شده و اسنادی مبنی بر این موضوع وجود دارد راهکاری برای کوتاه مدت در جهت حل مشکل واردات بدون انتقال ارز ارائه شود و مجوزهای مربوطه از دولت اخذ گردد. ثانیاً در شرایط موجود کارگروهی متشکل از نمایندگان تشکلهای بخش خصوصی برای این موضع تشکیل و مسایل مبتلابه اعضای تشکلها از طریق نماینده آنها و به صورت متمرکز به این کارگروه ارجاع گردد تا با رایزنی مشکلات خصوصاً موارد مشابه، به سرعت قابلیت حل و پیگیری داشته باشد. در مواردی که نیازمند کار کارشناسی باشد، به تشخیص کارگروه میتوان از کارشناسان داخلی و خارجی استفاده کرد.