ابلاغ دستور المعل تنظیم بازار پتروشیمی؛ تحول یا مستندسازی

به گزارش می متالز، در چند وقت اخیر در صنعت پتروشیمی شاهد رویدادهایی بودیم که یکی از آن‌ها دستورالعمل تنظیم بازار محصولات پتروشیمی است. از آنجا که صنعت پتروشیمی از صنایع مادر است، هرگونه تغییر و تحول در این صنعت، بر صنایع پایین دستی نیز تأثیر می‌گذارد. به دلیل اهمیت شیوه‌نامه مذکور و احتمالات افراد مختلف در این حوزه، در ادامه گفت و گویی با فعالان صنعت پتروشیمی خواهیم داشت که در ادامه به آن می‌پردازیم.

اجرای شیوه‌نامه پتروشیمی عامل افزایش شفافیت عرضه و تقاضای صنعت پتروشیمی

معاون اجرایی انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی در خصوص شیوه نامه محصولات پتروشیمی توضیح داد: طبق این شیوه‌نامه تمامی محصولات پتروشیمی به جز چند مورد در بازار بورس کالا عرضه و مورد مبادله قرار می‌گیرند. محصولات پتروشیمی که خارج از بورس کالا عرضه می‌شود، محصولاتی است که به عنوان یوتیلیتی و خوراک بین مجتمعی مورد مبادله قرار می‌گیرند.

پرویز صحاف‌زاده  با اشاره به استثناعات این شیوه‌نامه افزود: درصورتی که یک محصول پتروشیمی از سوی یک یا چند مصرف‌کننده خاص سفارش داده شود، لازم است که به تأیید شرکت ملی صنایع پتروشیمی برسد تا در مدت محدودی تولید شود. علاوه بر این، برخی از محصولات در یک سال گذشته تنها یک خریدار داشته‌اند لذا این محصولات نیز امکان عرضه در بورس کالا را ندارند.

وی گفت: برخی از محصولات پتروشیمی که مواد مورد نیاز شرکت‌های وابسته به وزارت دفاع، امنیتی، نیروگاه ها، سازمان انرژی اتمی و شرکت‌های بهره‌برداری از مخازن نفت و گاز را تأمین می‌کنند، لذا این محصولات برپایه قیمت کشف شده در بورس عرضه می‌شود.

معاون اجرایی انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی با بیان اینکه تمامی موارد ذکر شده به تأیید شرکت ملی صنایع پتروشیمی نیاز دارند، افزود: برخی از شرکت‌های پتروشیمی نیز در مالکیت تولیدکنندگان محصولات دیگر این صنعت است و برای تأمین خوراک شرکت‌های صنعتی و صنفی پایین دستی خود، به این فرآورده‌ها احتیاج دارند. لذا این سهامداران با مجوز شرکت ملی صنایع پتروشیمی درصورتی که مالکیت حداقل ۵۰ درصد این شرکت‌ها را در اختیار داشته باشند، می‌توانند مواد اولیه خود را تأمین کنند.

صحاف زاده در ادامه افزود: طبق این شیوه‌نامه، خوراک بین مجتمعی خارج از بورس عرضه و به فروش می‌رسد لذا قیمت این محصولات توافقی است و تحت تأثیر این دستور العمل قرار نخواهند گرفت.

وی در پایان با اشاره به تأثیرات این شیوه نامه بر عرضه و تقاضای محصولات پتروشیمی گفت: درصورتی که این دستور العمل به صورت کامل اجرایی شود، در بخش‌های مدیریت عرضه و تقاضا که در مواد ۶ و ۷ توضیح داده شده است، به شفافیت و تعادل در بازار محصولات پتروشیمی کمک می‌کند.

دخالت شرکت ملی صنایع پتروشیمی در تنظیم عرضه و تقاضا

مدیرعامل شرکت پتروشمی مهر در خصوص دستورالعمل جدید تنظیم بازار پتروشیمی امروز گفت: به طور کلی دستورالعمل تنظیم بازار محصولات پتروشیمی که با متولیگری وزارت صمت و همکاری شرکت ملی صنایع پتروشیمی آماده و ابلاغ شده است، تغییر چشمگیری در وضعیت فعلی خرید و فروش محصولات پتروشیمی در داخل کشور ایجاد نخواهد کرد.

حسینی با بیان اینکه اکثر مواد ابلاغی مستندسازی از وضعیت موجود صنعت بوده، افزود: در بسیاری از حوزه‌ها موارد ابلاغی صرفاً مستندسازی وضعیت موجود صنعت بوده و هیچگونه تغییری در تعاملات فعالان صنعت به وجود نمی‌آورد.

وی با ذکر مثالی توضیح داد: تا پیش از این فروش داخلی تمامی محصولات تولید شده توسط پتروشیمی‌های کشور از کانال بورس کالا یا بورس انرژی صورت می‌گرفت و در شیوه‌نامه ابلاغی جدید نیز این موضوع به صراحت مطرح شده است.

مدیرعامل پتروشیمی مهر با اشاره به‌ اینکه بنیان قیمت‌گذاری محصولات در بازار داخل نیز همچون گذشته است، توضیح داد: بدین صورت که قیمت FOB خلیج فارس محصولات محاسبه شده و پس از کسر ۵ درصد تخفیف جهت حمایت از صنایع پایین دست به عنوان قیمت پایه عرضه محصولات در نظر گرفته می‌شود.

حسینی افزود: همچنین در حال حاضر می‌توان ادعا نمود که تقریبا در تمامی محصولات پتروشیمی تولید شده توسط مجتمع‌های پتروشیمی، ظرفیت تولیدکنندگان مازاد بر نیاز داخل بوده و در نتیجه در هیچ محصولی به صورت مستمر شاهد رقابت قیمتی نخواهیم بود. (در برهه‌هایی به واسطه تغییرات شدید نرخ ارز شاهد رقابت در محصولات پتروشیمی بوده‌ایم که این امر ناشی از عوامل غیر بنیادی صنعت است و ارتباطی به عرضه و تقاضای صنعت ندارد.)

وی در خصوص قیمت‌گذاری خوراک بین مجتمعی گفت: تا پیش از این خوراک بین‌مجتمعی مبادله شده بین شرکت‌های پتروشیمی عموماً بر اساس قراردادهای بلندمدت، بین دو شرکت قیمت‌گذاری می‌شد. در شیوه‌نامه ابلاغی جدید نیز قیمت‌گذاری محصولات بین‌مجتمعی خارج از مکانیزم بورس کالا بوده و تفاوتی با مکانیزم‌های قبلی نخواهد داشت. در نتیجه قیمت فروش فرآورده‌های بین‌مجتمعی نسبت به گذشته تغییری نخواهد داشت.

مدیرعامل پتروشیمی مهر با اشاره به اینکه اختیار شرکت ملی صنایع پتروشیمی برای اعمال تغییرات قیمت پایه نسبت به فرمول محاسبه به میزان ± ۵ درصد جهت تنظیم بازار از دیگر موارد ذکر شده در شیوه نامه است، تصریح کرد: با توجه به سوابق پیشین شرکت ملی صنایع پتروشیمی در مواقعی که بازار دچار التهاب شده است، به نظر می‌رسد که در مواقعی که میزان تقاضا کم شود، شرکت ملی صنایع پتروشیمی نسبت به اعمال تخفیف در قیمت پایه اقدام نموده که این امر برای شرکت‌های تولید کننده محصولات پتروشیمی به هیچ وجه جذاب نیست.

حسینی در پایان افزود: در مواقعی که تقاضای محصولات بالا بوده و شاهد رقابت‌های مقطعی هستیم، هیچگاه شاهد افزایش قیمت پایه توسط شرکت ملی صنایع پتروشیمی نبوده‌ایم. این مساله می‌تواند باعث نرسیدن نفع به مجتمع‌های پتروشیمی در زمان‌های کم تقاضای بازار شود. به طور کلی شاهد تغییرات شگرفی در روش‌های اجرایی فروش محصولات در این شیوه‌نامه نبودیم.