مازوت‌سوزی معلول سیاست‌های غلط در اقتصاد انرژی است

به گزارش می متالز، آلودگی در هوا شهرهای بزرگ کشور ادامه دارد؛ عده‌ای انگشت‌شان به سوی سوختن «مازوت» نشانه رفته و عده‌ای دیگر تولید ارزدیجیتال و مزرعه‌های استخراج بیت‌کوین را سبب بالا رفتن مصرف برق می‌دانند. از آنجا که عمده برق تولیدی کشور از طریق نیروگاه‌های حرارتی وارد شبکه می‌شود که با سوخت فسیلی کار می‌کنند این افزایش مصرف به افزایش بیشتر سوخت‌های فسیلی منجر شده و در نتیجه آلودگی هوا را به فعالیت مزارع‌ تولید بیت‌کوین نسبت داده‌اند.

حمیدرضا صالحی، رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران می‌گوید: آلودگی هوا را به سوخت مازوت نسبت می‌دهند؛ مازوت‌سوزی و متعاقب آن آلودگی هوا، معلول بوده و همه اینها نتیجه تصمیماتی است که به موقع اتخاذ نشده است. مصرف گاز در بخش خانگی از مرز600 میلیون مترمکعب عبور کرده که این میزان مصرف، بیش از میزان کل مصرف اروپا یا آنطور که می‌گویند نصف مصرف است و تامین‌کنندگان گاز با توجه به اینکه اولویت با بخش خانگی است، بخشی از گاز موردنیاز را از سوخت صنایع و نیروگاه‌ها تامین می‌کنند و برخی نیروگاه‌ها با وجود اینکه در این فصل سال مصرف برق پایین است، ظاهراً به سوخت‌های دیگر از جمله مازوت روی آورده‌اند.

صالحی می‌گوید: این وضعیت، منجر به افزایش آلودگی هوا شده و سلامت شهروندان را تحت تاثیر قرار داده است؛ اما سیاستگذاران در دولت و مجلس و سایر نهاد‌ها باید به این مساله توجه کنند که کشور به چه دلیل در این موقعیت قرار گرفته است؟

صالحی می‌گوید: قبلا مصرف بنزین نیز به مرز 150 میلیون متر مکعب رسید که اگر دولت دست به سیاست‌های بازدارنده نمی‌زد، شاید مصرف این حامل انرژی فراتر از این ارقام رفته بود. این سیاست در مورد مصرف گاز هم باید اتفاق بیفتد. در مورد مصرف گاز نیز دولت باید نسبت به اجرای چنین سیاستی اقدام کند.

‌او ادامه می‌دهد: البته این یک موضوع ملی است و همه باید نسبت به آن احساس تعهد کنند؛ یعنی اگر سازمان محیط زیست، وزارت نیرو، وزارت نفت و دادستانی بخواهند، موضوع آلودگی هوا را به یکدیگر حواله دهند، مشکلی حل نمی‌شود. مردم انتظار دارند مسوولان به طور ریشه‌ای این مساله را حل کرده و از تکرار آن در سال‌های بعد جلوگیری کنند.

به گفته صالحی قرار بود از زمان برنامه سوم توسعه قیمت‌های حامل‌های انرژی به صورت پلکانی افزایش یابد، آن برنامه‌ریزی به خوبی در حال پیشرفت بود اما متاسفانه با تصویب طرح تثبیت قیمت‌ها در مجلس هفتم این روند متوقف شد.

صالحی تصریح می‌کند:  سال گذشته دولت، نسبت به افزایش قیمت بنزین اقدام کرد؛ اما آیا در سال آینده افزایش قیمتی در بنزین خواهیم داشت؟ مساله این است که موضوعات اقتصادی موضوعاتی نیستند که به حال خود رها شوند. نتیجه تصمیماتی که به موقع گرفته نشود بعدا با هزینه‌های سنگین‌تری ظاهر خواهد شد. مازوت‌سوزی نیروگاه‌ها و آلودگی هوا نیز معلول بوده و نتیجه تصمیماتی است که باید در وقت مناسب اتخاذ می‌شد ولی متاسفانه نشد.

رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران ادامه می‌دهد:  البته برخی هم معتقد هستند مصرف مازوت فقط به دلیل مصرف بالای برق و گاز نیست، از سال 2017 سازمان بین‌المللی کشتیرانی اعلام کرده که کشتی‌ها باید بعد از سه سال از سوخت جایگزین مازوت مصرف کنند. بیشتر نفت کوره ایران را امارات می‌خرید؛ الان به دلیل این ممنوعیت صادرات نفت کوره کم شده و ایران مجبور است بخشی از این سوخت را در پالایشگاه‌ها مصرف کند؛ اما آنچه مهم است هیچ شفاف‌سازی در این زمینه صورت نمی‌گیرد.

عضو هیات نمایندگان ایران تاکید می‌کند: موضوع مهم بعدی برنامه بهینه‌سازی پالایشگاه‌هاست؛ سرمایه‌گذاری‌ برای بهینه‌سازی پالایشگاه‌ها متوقف شده است. وقتی پالایشگاه‌ها به موقع بهینه نشود، افزایش تولید مازوت نیز اجتناب‌ناپذیر خواهد بود. برعکس آن هم صادق است، یعنی هر چه پالایشگاه پیشرفته‌تر باشد، تولید مازوت آن کمتر است. مدت‌هاست که ما نتوانسته‌ایم بسیاری از پالایشگاه‌هایمان را به‌روز کنیم.

به گفته صالحی تحریم و نرخ منفی سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی  یکی از مهم‌ترین دلایل است؛ ولی در این میان از سیاست‌گذار انتظار می‌رود، فکری به حال مساله حامل‌های انرژی بکند.

او تاکید می‌کند: نامتوازن بودن قیمت انرژی در ایران و مصرف بالا به دلیل ارزان بودن قیمت برق، دو متهمی هستند که می توان ریشه اصلی خاموشی‌های اخیر و حتی بخشی از آلودگی‌ها را به آنها نسبت داد.

صالحی ادامه می‌دهد: برای برون‌رفت از این چالش‌ها باید در مرحله اول مساله اقتصاد برق و تعرفه‌گذاری این کالا مورد توجه متولیان این صنعت قرار گیرد؛ زیرا تا زمانی که توازن به صنعت برق بازنگردد، نمی‌توان انتظار استقبال سرمایه‌ها از این صنعت استراتژیک را داشت. باید اصل مسائله اقتصاد به عرصه انرژی بازگردد تا این صنعت استراتژیک بتواند با جذب سرمایه وضعیت خود را اصلاح کند.