توسعه اقتصادی و اشتغالزایی در گرو توجه به صنایع معدنی

به گزارش می متالز، ذخایر معدنی بخش مهمی از سرمایه های ملی هر کشور محسوب می ‌شود و استفاده بهینه از این ذخایر تاثیر بسزایی بر اقتصاد کلان کشورها و در نتیجه روی نرخ رشد صنعتی آنها دارد. در دهه های اخیر، کشورهای صنعتی که دارای منابع غنی مواد معدنی هستند؛ سرمایه گذاری‌های عظیمی را در این بخش انجام داده اند.

امروزه با تکثر و تنوع پتانسیل‌های سرمایه گذاری و جریان سیال سرمایه، بحث نوآوری و توسعه فن آوری در بخش معدن و صنایع معدنی از اهمیت بالایی برخوردارست.
با توجه به رقابتی شدن محیط کسب و کار طی چند دهه اخیر، شرکت های بزرگ فعال در بخش معدن و صنایع معدنی با وجود دسترسی به منابع مالی و کانال های توزیع با دیوان سالاری و نداشتن انعطاف پذیری روبرو هستند.

در مقابل شرکت های کوچک فناوری محور این حوزه با وجود انعطاف پذیری و توانمندی نوآوری بالا با کمبود منابع و دسترسی نداشتن به بازار روبرو هستند؛ بنابراین هر دو دسته شرکت های یاد شده برای حفظ موقعیت خود در فضای رقابتی و ادامه حیات نیاز به همکاری با هم دارند. در این راستا با عنایت به گستردگی و پیچیدگی همکاری فناورانه بین شرکت ها رویکرد زیست‌بوم نوآوری (INNOVATION ECOSYSTEM) برای تحلیل و تبیین فرآیند همکاری فناورانه بین دو دسته شرکت‌های یاد شده بعنوان یک راهبرد اساسی می‌تواند مد نظر باشد.

مجمع جهانی اقتصاد با همکاری دانشگاه استنفورد و انجام پیمایش در بین بیش از هزار کارآفرین، محورهای اصلی زیست بوم کارآفرینی را شناسایی کرده و براساس آن، چارچوبی را برای تحلیل آن ارائه کردند.

در چارچوب ارائه شده، ابعاد زیست بوم کارآفرینی شامل حمایت‌های فرهنگی، دانشگاه‌های اصلی به عنوان کاتالیزور، تحصیل و آموزش، چارچوب قانونی و دولت، سیستم‌های پشتیبان، تأمین مالی، سرمایه انسانی و نیروی کار و در نهایت بازارها در دسترس بودند. البته هر یک از این ابعاد خود، دارای زیرمجموعه هایی است.  

توسعه اقتصادی کشور در گرو توجه به معادن

رییس سازمان نظام مهندسی معدن ایران در پاسخ به این پرسش که تجهیز معادن کشور به فناوری روز چه تاثیری بر توسعه اقتصادی کشور دارد؟ گفت: امروزه یکی از دلایل خام ‌فروشی مواد معدنی، ناشی از کمبود فناوری روز است؛ در حالی که بخش معدن در شرایط تشدید تحریم‌ ها می تواند نقش کلیدی در توسعه اقتصادی کشور ایفا کند.

«تقی نبئی» اظهار داشت: اکنون ۴۱ هزار نفر عضو متخصص سازمان نظام مهندسی معدن ایران در ۳۱ استان کشور، منطبق با ذخایر معدنی پراکندگی دارند.

وی در پایان، بیان کرد: بخش معدن، علاوه‌ بر ایجاد اشتغالزایی قابل توجه در کشور، قادر خواهد بود در محرومیت‌ زدایی استان های کشور، نقش موثری داشته باشد. در حال حاضر، به دلیل اینکه تحریم های ظالمانه آمریکا موانعی برای فروش نفت کشور بوجود آورده است؛ بنابراین، فرصت ارتقای جایگاه معدن در اقتصاد کشور را فراهم ساخته است.

قدرت نوآوری و تغییرپذیری عوامل موثر در بنگاه داری

دبیرکل انجمن تحقیق و توسعه صنایع و معادن ایران نیز در پاسخ به این پرسش که مدیریت نوآوری  در بهبود رقابت‌پذیری و استمرار تولید صنایع و معادن، چقدر موثر است؟ گفت: در گذشته‌های نه ‌چندان دور و در دوره انقلاب صنعتی اول، سرمایه و ماشین‌آلات از اهمیت ویژه‌ای در مسیر تولید و رقابت‌پذیری یک صنعت برخوردار بودند. با گذشت زمان، علم و دانش، جایگاه ممتازی را در این مسیر به خود اختصاص داد.

«علی معصومی» اظهار داشت: تحقیق و توسعه، زمینه ورود محصولات جدید به بازارها و رشد رقابت‌پذیری این محصولات را فراهم می‌ کرد؛ در این خصوص، با بهره‌گیری از تحقیق و توسعه، حضور یک محصول در بازارهای جدید تسهیل و در همین حال، گامی برای کاهش قیمت‌ها برداشته می‌شد. بنابراین، طی چند سال گذشته، تحقیق و توسعه، تاثیر بسزایی در رقایت‌پذیری صنایع و معادن داشته است.

وی افزود: البته این نه تنها پایان کار نبود بلکه موضوعاتی مانند مدیریت و نقش آن در بهبود عملکرد یک مجموعه، مطرح شد.

معصومی اظهار داشت: در حال‌ حاضر، نوآوری از جایگاه ممتازی در عملکرد صنایع مختلف برخوردار است و از نظر ارزشی در کنار مدیریت قرار دارد؛ البته در عصر حاضر، معنای مدیریت نیز به تغییر و تحول تغییر یافته است.
دبیرکل انجمن تحقیق و توسعه صنایع و معادن ایران در پاسخ به این پرسش که به ‌نظر شما، توجه به شاخصه‌های نوآوری چه تاثیری بر عملکرد یک مجموعه خواهد داشت؟ به بازار، گفت: درحال‌ حاضر، مهم‌ترین عوامل موثر در بنگاه داری، قدرت نوآوری و تغییرپذیری است. در واقع ۲ شاخصه یاد شده را باید ۲ بال پرواز بنگاه‌های صنعتی دانست. چنانچه این ۲ عامل در یک بنگاه مورد توجه قرار نگیرند سقف پرواز محدود می‌ شود.
معصومی اظهار داشت: بنابراین، اگر یک واحد تولیدی و صنعتی به ۲ پارامتر نوآوری و تغییرپذیری مجهز باشد به سرعت می‌تواند از سایر رقبای خود سبقت بگیرد.

وی افزود: یک بنگاه تولیدی یا صنعتی مانند یک سیستم و عملکرد همه اجزا در کنار هم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ بر همین اساس، نیز یک مدیریت کارآمد به ‌تنهایی برای موفقیت یک مجموعه، کفایت نمی ‌کند. اما مهم‌ترین عاملی که زمینه بهبود عملکرد یک بنگاه تولیدی را فراهم می ‌کند؛ قدرت نوآوری و تغییر است.

این مقام مسوول، بیان کرد: این ۲ شاخصه در برخی صنایع کشور مورد توجه قرار گرفته‌ اند و زمینه توسعه قابل‌ توجه آنها را فراهم کرده است؛ می‌توان از صنایع غذایی بعنوان مثالی در این حوزه نام برد.

صنایع کشور و بخصوص صنایع معدنی با عدم تکنولوژی و نوآوری روبرو هستند و این موضوع آسیب های بی شماری را بر پیکره صنایع کشور وارد کرده است. ایران کشوری است که از حیث معادن و صنایع معدنی از پتانسیل های بالایی برخوردار است و اگر این صنایع به تکنولوژی روز دنیا مجهز می شدند و نوآوری در آن ها بوجود می آمد بدون شک، توانایی این را داشتند که بازار خاورمیانه و منطقه را در دست بگیرند ولی متاسفانه به این دسته از صنایع، تاکنون، توجه چندانی نشده است و صنایع کشور با استانداردهای جهانی فاصله قابل توجهی دارند.

اینک که ایران از منابع بی شمار خدادادی در حوزه معادن و صنایع معدنی برخوردار است؛ این پرسش ذهن افراد جامعه را به خود مشغول کرده است که چرا مسوولان دولتی در فکر توسعه و گسترش معادن کشور نیستند و شاید پاسخ آن این باشد که مسوولان انگیزه لازم را برای اکتشاف و یا توسعه معادن ندارند و قادر نیستند که مشکلات و موانع موجود بر سر راه معادن و صنایع کشور را بردارند.

اگر مسوولان در تلاش باشند که مشکلات معادن و صنایع معدنی را مرتفع کنند و این صنایع را به تکنولوژی روز دنیا مجهز کنند این صنایع، قادر خواهند بود که به اندازه نفت و یا بیشتر از آن به اقتصاد کشور کمک کنند و زمینه اشتغالزایی بسیاری را برای جوانان کشور فراهم کنند.