پرسش‌های پیش‌روی اقتصاد معدن

به گزارش می متالز، در این نشست که «مدیرعامل موسسه یونیدو»، «مدیر توسعه و اکتشافات شرکت ملی صنایع مس ایران»، «مدیر اکتشافات سازمان ایمیدرو» و «معاون بهره‌برداری و اکتشاف شرکت تهیه و تولید مواد معدنی کشور» حضور داشتند، حضار درباره مسائل پیرامون حوزه اکتشافات معدنی به ویژه در فلزات پایه بحث و تبادل نظر کردند.در بخشی از این نشست مشخص شد تا پیش از سال‌های دهه ۱۹۹۰ به این سو عمده کانسارهای اکتشافی در موادی مثل مس، سرب و روی یا نیکل انواع سطح۱، سطح۲، سطح۳ و حتی بسیار کوچک جزو کانسارهایی بودند که در سطح قرار داشته و چندان برای کشف آنها نیاز به هزینه بالا وجود نداشت. پس از این دوره اما رویکرد تغییر کرده و شواهد موجود از تبدیل وضعیت از اکتشاف سطحی به عمیق خبر می‌دهند. در خصوص فلز مس به طور خاص شاهد افزایش عمق کانسارهای کشف‌شده در اعماقی بالاتر از ۵۰۰ متر هستیم که پس از دهه ۱۹۹۰ میلادی این موضوع شدت گرفته است. در نتیجه می‌توان اعلام کرد روش‌های قبلی اکتشاف مبتنی بر شواهد سطحی برای سرمایه‌گذاری‌های جدید ارزش و اعتبار خود را از دست داده است. در ادامه ضمن تحلیل مطالعات آماری درخصوص اکتشافات عمیق، ارقام و آمار جالبی از تحولات اکتشافات معدنی ارائه شد. این آمار به غیر از فلز مس، برای مس، سرب و روی و نیز نیکل بوده و با دقتی بالا، وضعیتی تازه را در این بخش نشان می‌دهد. تا دهه ۵۰ میلادی کانسارهای فلزات پایه در استرالیا و کانادا در اعماق ۲۰ تا ۳۰ متر قرار داشتند که این عدد نسبت به متوسط جهانی که حدود ۴۵ متر بوده مقداری تفاوت داشته است. این ارقام برای دهه حاضر در کانادا به مرز ۲۴۰ متر رسیده و در استرالیا به حدود ۱۸۵ متر رسیده است. متوسط جهانی اما در مرز ۱۸۰ متر ثابت مانده است. با استناد به این شواهد، حضار تاکید کردند در ایران باید رویکرد به اکتشاف فلزات پایه تغییر کند.  در واقع تاکید حضار روی این نکته بود که اگر ایران درصدد اکتشاف انواع ۱و ۲ کانسارهای عمیق است باید به دانش تازه و مدرن دسترسی داشته باشد تا امکان اکتشاف کانسارهای پنهان و عمیق را پیدا کند. در ادامه ضمن ارائه اسلایدهایی از روش‌های کشف کانسارهای عمیق، روی موضوع نحوه اکتشاف در ایران بحث شد. از آنجا که هنوز اجماعی در کشور بر سر تغییر روش‌های قبلی اکتشاف کانسار که تا عمق ۳۰ تا ۴۰ متر کارگر بود، وجود ندارد به نظر می‌رسد باید تحول در شیوه اکتشاف را در دستور کار قرار داد. شواهد نشان می‌دهد حتی برای کانسارهای تا عمق ۳۰۰ متر دیگر امکان استفاده از روش‌های ژئوشیمی وجود ندارد. ژئوشیمی شاید بتواند در ردیابی عناصر و شناسایی آنها کمک کند اما باید برای بهبود عملکرد از مدل‌سازی کانساری به ویژه در انواع شناخته شده در کنار حفاری استفاده کرد. تلفیق ژئوفیزیک و مدل‌سازی کانساری براساس شبیه‌سازی کانسارهای موجود ‌می‌تواند به رشد جایگاه کشور در زمینه اکتشاف فلزات پایه کمک کند بنابراین اگر تا پیش از این اکتشافات از طریق پی‌جویی بوده و در عین حال نقش دولت‌ها و شرکت‌های بزرگ در زمینه کشف کانسارها بارز است. حاضران در نشست در ادامه با ارائه سخنرانی و گفت‌وگو پیرامون سرمایه‌گذاری در اکتشاف کانسارهای عمیق، تاثیر آن بر  اقتصاد بخش معدن و پیش‌نیازهای این تحول تازه، به بررسی اقدامات انجام گرفته در این حوزه پرداخته و جهت‌گیری کشور در این بخش را محور بحث قرار دادند.