ما باید در زنجیره تامین جهانی خودرو باشیم نه زنجیره مصرف

به گزارش می متالز،  همان داستانی که ضربه کاری آن را در ایام بعد از برجام خوردیم، اشتباه مهلک در همینجاست، در همین زمینه خودرو ما همیشه در زنجیره مصرف خودروسازان بزرگ بودیم که مصداق بزرگ آن رنو و پژو بود که شرکای اصلی خودروسازان ایرانی بودند.

طی روز‌های اخیر همزمان با آغاز فعالیت بایدن به عنوان رئیس جمهور آمریکا، زمزمه‌های مذاکره مجدد و رفع تحریم‌ها به گوش می‌رسد، در این رابطه برخی از رسانه‌ها اعلام کردند، مذاکرات خودرویی میان ایران و برخی از شرکت‌های آغاز شده، به نظر می‌رسد انتشار چنین اخباری هیچگونه سندیتی نداشته باشد.

بعد از امضای برجام، خودرو جزء اولین صنایعی بود که توانست میوه ناشی از برجام را زود بچیند و پای بسیاری از خودروسازان اروپایی به ایران باز شد، اما این حضور تدام چندانی نداشت و بعد از خروج آمریکا از برجام و تحریم صنعت خودروی ایران، تمامی این شرکت‌ها فعالیت خود در کشورمان را نیمه کاره رها کردند و رفتند.

مذاکره‌ای در کار نیست

فربد زاوه کارشناس صنعت خودرو با اشاره به اینکه اخباری که در رابطه با مذاکرات خودرویی میان ایران و کشور‌های دیگر طی این روز‌ها منتشر شده، کذب است، اظهار داشت: در حال حاضر به هیچ عنوان وضعیت بازگشت آمریکا به برجام و همچنین رفع تحریم‌ها مشخص نیست و تمام این اخباری که در حوزه خودرو منتشر می‌شود، همراه با خوشبینی است تا بیان واقعیت، بنابراین آن چیزی که هنوز هم در حد احتمال نیست، نمی‌توان در مورد آن حرف زد.

وی افزود: تا زمانیکه که سیاست کلان ایران در مورد برجام و گشایش روابط بین المللی تعیین نشود، نمی‌توان کلامی در مورد مذاکرات خودرویی گفت، در حالیکه در ایران ممنوعیت واردات خودرو وجود دارد، هیچ کمپانی حاضر نمی‌شود که در مورد همکاری خودرویی به خصوص در زمینه واردات با شرکت‌های ایرانی حرف بزند، از سوی دیگر این اخباری هم که در مورد مذاکره با شرکت‌های کره‌ای و همچنین اروپایی انجام می‌شود، به هیچ عنوان واقعیت ندارد، در این رابطه دو فرض را می‌توان در نظر گرفت، اول اینکه برخی از شرکت با به راه انداختن پروپاگاندای رسانه‌ای سعی در دامن زدن به این شایعات دارند و می‌خواهند سهم بازار خود را حفظ کنند.

زاوه گفت: دوم هم اینکه برخی برای حفظ و بقای تجارت کسب و کار خودشان در حال رواج دادن چنین اخبار فیکی هستند، بنابراین در حال حاضر چنین اخباری مطرح نیست، این در حالیست که فارغ از اینکه وضعیت برجام و تحریم‌ها چه بشود، صنعت خودروی ایران در زمان حال زیرساخت‌های مناسب را جهت سرمایه گذاری ندارد، همان اتفاقی که در برجام رخ داد و بسیاری از شرکت‌ها آمدند، اما در زمینه تکنولوژی و پیشرفت هیچ اتفاقی رخ نداد و زمانیکه شرکت‌های خارجی رفتند، ما در این سه سال تولید و نوآوری جدیدی را شاهد نبودیم.

این فعال صنعت خودرو با تاکید بر اینکه همیشه یک اشتباه استراتژیک در بین مسوولان و تصمیم گیران وجود دارد که بسیار هزینه وارد کرده است، در تمامی عرصه‌های صنعتی و اقتصادی، یادآور شد: همواره این توهم وجود داشته که ایران یک بازار بزرگ مصرف برای کشور‌های دیگر به خصوص کشور‌های بزرگ جهان مانند اروپایی‌ها و یا چین است و برای همین موضوع نیز آن‌ها سرو دست می‌شکنند که به ایران وارد شوند، همان داستانی که ضربه کاری آن را در ایام بعد از برجام خوردیم، اشتباه مهلک در همینجاست، در همین زمینه خودرو ما همیشه در زنجیره مصرف خودروسازان بزرگ بودیم که مصداق بزرگ آن رنو و پژو بود که شرکای اصلی خودروسازان ایرانی بودند.

ما باید در زنجیره تامین جهانی باشیم نه زنجیره مصرف

زاوه اضافه کرد: ما باید در زنجیره جهانی تامین آن‌ها باشیم، تا بتوانیم منافع خود را تامین کنیم، نه اینکه مصرف کننده باشیم، ما الان اگر پژو برگردد، در نهایت چند تا از پیج و مهره‌های ۳۰۱ را بتوانیم بسازیم، این یعنی ما مصرف کننده هستیم، برای چه پژو هر بار به راحتی ول می‌کند و می‌رود، مگر آقایان مدعی نیستند، پژو از ترک بازار ایران به شدت متضرر شده، این ضرر الان چیست، مگر آن‌ها چند دستگاه در ایران تولید کردند؟ سودش چه قدر شده؟ نهایتا ۲۰۰ میلیون دلار که آن هم به طرق مختلف به این شرکت پرداخت شده و الان نیز پژو- سیتروئن با فیات- کرایسلر ادغام شده اند و یک اتحاد خودرویی جدید به راه انداخته اند.

این کارشناس صنعت خودرو ادامه داد: تا زمانیکه ما تغییر نگرش ندهیم و از این توهم بیرون نیاییم که ایران بازار بزرگ مصرفی است، هیچ کاری نمی‌توانیم انجام دهیم، مگر درآمد سرانه هر ایرانی چقدر است و توان اقتصادیش تا کجا است که این چنین حرف می‌زنیم، در همین کنارمان در ترکیه فقط کارخانه فیات سالانه ۷۰۰ هزار دستگاه خودرو تولید می‌کند که همه آن‌ها برای بازار اروپا و آمریکا است، به این می‌گویند، سیاست گذاری کلان در عرصه خودرو، الان ترکیه آیا تحریم است، در صورتیکه کوچکترین فشاری به ترکیه بیاورند، اگر این کارخانه‌ها تعطیل شود، فشارش به شهروندان آمریکایی و اروپایی می‌آید و آن‌ها اعتراض می‌کنند.

وی تصریح کرد: ما به کل باید در تصوراتی که داریم، تجدید نظر کنیم، کل مبادلات مالی ما با کشور‌های دیگر حدود ۴۰ میلیارد دلار در سال است، در حالیکه این رقم تنها برای دوبی ۱۵۰ میلیارد دلار در سال است، ما این ۴۰ میلیارد دلار را برای واردات می‌گوییم، اما دوبی واسط مصرف کننده و تولید کننده است و نمی‌توان او را تحریم کرد، زیراکه تجارت مختل می‌شود، به این می‌گویند برنامه ریزی و سیاست گذاری، نه آن چیزی که ما حرف آن را می‌زنیم و عمل می‌کنیم.

زاوه گفت: ما می‌توانیم یک کشور تولیدکننده قوی شویم، به شرط اینکه دارای مدیریت درست و صحیح باشیم، زیراکه نیروی کار و انرژی ارزان داریم و می‌توانیم بسیاری از برند‌های معتبر جهانی را به ایران بکشانیم به شرط اینکه درست فکر کنیم، با این وضعیت فعلی اگر شرکت‌های خارجی بیایند، باز هم ما اوضاعمان تغییر نخواهد کرد، در صنعت خودرو تنها طی سال ۸۵، ۸۶ بود که در پروژه تولید ۲۰۶ صندوق دار ایران توانست وارد زنجیره جهانی تامین پژوه شود که آن از دستمان در رفت، وگرنه همیشه در مابقی اوقات همیشه یک مصرف کننده بیشتر نبودیم که به راحتی نیز کنارمان گذاشتند.