جدایی نفت از بودجه ممکن نیست/ هیچ کس جرات کاهش هزینه‌های دولت را ندارد

به گزارش می متالز، هادی امیری درباره جدایی نفت از بودجه اظهار کرد: اگر درآمدهای حاصل از صادرات نفت خام در ایران را از درآمدهای دولت جدا کرده و در صندوقی به شکل سرمایه‌گذاری درآوریم ارتباط نفت با بودجه جدا می‌شود. در این صورت متولی این صندوق به عبارتی یک شبه دولت خواهد بود.

وی افزود: تامین نکردن هزینه‌های جاری دولت از محل درآمدهای نفتی ایده‌ای است از برنامه دوم توسعه دنبال و در برنامه سوم توسعه به صورت یک سیاست برنامه‌ریزی شده تصویب شده اما متاسفانه قابلیت اجرا پیدا نمی‌کند زیرا هزینه‌های دولت با سرعت افزایش می‌یابد در حالی که منابع درآمدی دولت نمی‌تواند با این اندازه افزایش یابد؛ شکاف ایجاد شده ایجاد شده از این طریق اغلب با استفاده از درآمدهای نفتی پر می‌شود.

عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه اصفهان گفت: اگر بخواهیم هزینه‌های دولت را کاهش دهیم باید حدود یک سوم کارمندان دولت اخراج شوند. در این صورت هزینه‌های دولت کاهش یافته و با درآمدهای جاری می‌توانیم هزینه‌های جاری دولت را پوشش دهیم.

امیری خاطرنشان کرد: از آنجا که هیچ کس در کشور ما قدرت کاهش هزینه‌های جاری دولت را ندارد، شعارهایی مانند کاهش اتکای بودجه به نفت در حد همان شعار باقی مانده و هیچ اقدام واقعی برای اجرای آن صورت نمی‌گیرد، بنابراین عملا در شرایط فعلی جدایی نفت از بودجه نه تنها ممکن نیست بلکه هیچ کس جرات انجام چنین کاری را ندارد.

وی ادامه داد: بهترین زمان برای حذف نفت از بودجه، همین دوران تحریم بود که میزان صادرات نفت خام ایران به کمتر از ۵۰۰ هزار بشکه در روز کاهش پیدا کرد. در این برحه گاهی فروش نفت ما تقریبا ۱۴۰ هزار بشکه نفت خام بوده بنابراین احتمالا حتی حقوق کارمندان شرکت نفت نیز از این محل تامین نمی‌شد. البته این آمار شامل محصولات پتروشیمی نیست.

عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه اصفهان اظهار کرد: با این حال در این دوره زمانی به جای اینکه منابع درآمدی دیگر خود را فعال و از آن کسب درآمد کنیم، مترصد ایجاد گشایش‌های اقتصادی و صادرات مجدد نفت هستیم. تحریم‌ها فرصت خوبی هستند که ما به اجبار برای مسیرهای درآمدی دیگر فکر کنیم.

امیری اضافه کرد: به عقیده من نظام مالیات‌ستانی در کشور نظام صحیحی نیست؛ برخی بخش‌ها مانند بخش تولید به شدت تحت فشار هستند و این در حالی است که اقتصاد غیررسمی گسترده‌ای وجود دارد. بنابراین در حال برخی به دلیل فعالیت در بخش غیررسمی معاف از پرداخت مالیات هستند که رقبایشان در بخش رسمی مجبور به پرداخت مالیات هستند.

وی ادامه داد: این مساله اقتصاد را فلج کرده و از بین می‌برد. دولت اگر می‌خواهد اقدامی انجام دهد، اول باید مسیرهای کسب درآمد خود را اصلاح کند سپس در نتیجه این اقدام سهم نفت به صورت خودکار به اندازه‌ای کاهش می‌یابد که از بودجه حذف خواهد شد.

عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه اصفهان اظهار کرد: شعار دادن در حوزه نفت بسیار آسان است اما وقتی به مرحله عمل می‌رسد، همان شعاردهندگان می‌بینند اقدامات لازم برای اجرای آن شعار نفتی با شعاهای دیگرشان در تضاد است. نماینده‌ای که می‌خواهد افراد رای دهنده به او در ادارات دولتی استخدام شوند یا پروژه‌های عمرانی مانند تاسیس یک پالایشگاه در حوزه انتخابی وی انجام شود، نمی‌تواند خواهان جدایی نفت از بودجه باشه زیرا این اقدامات با شعار جدایی نفت از بودجه در تناقض است.

امیری با اشاره به درآمدهای نفتی دولت نهم تا دوازدهم گفت: حتی سرمایه‌گذاری درآمدهای نفتی نیز در اقتصاد ایران به درستی انجام نمی‌شود. برای مثال دولت نهم و دهم بیش از یک هزار میلیارد دلار و دولت یازدهم و دوازدهم نزدیک به یک هزار میلیارد تومان از درآمدهای نفتی را در اقتصاد خرج کرده‌اند در حالی که توفیقی حاصل نشده است.

وی ادامه داد: به عبارتی می‌توان گفت درآمدهای نفتی همان نفرین منابع طبیعی را در اقتصاد ایران ایجاد کرده است. اکنون ما مانند کودکان ثروتمندی شده‌ایم که نمی‌توانیم به درستی فکر یا سرمایه‌گذاری کنیم.

عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه اصفهان خاطرنشان کرد: کسی که به فکر مالیات‌ستانی است به نظام اقتصادی و فعالیت مردم توجه می‌کند اما فردی که به پول نقد وابسته است به این فکر می‌کند که با کشورهای خارجی به اندازه‌ای درگیر نشویم که پول نفت را پرداخت نکنند.

امیری افزود: در نظام مالیاتی صحیح دولت بر سر سفره مردم نشسته در حالی که در نظام اقتصادی فعلی دولت درآمدهای نفتی را از آن خود می‌داند. در واقع دولت بر سر سفره مردم نشسته و هر یک به اندازه خود می‌خواهد از آن استفاده کند؛ دولت فکر می‌کند همه کاره است.