صادرات صنایع معدنی دانش بنیان‌ها به ۲۰ کشور جهان

به گزارش می متالز،  فناوری و دانش موجود در شرکت‌های دانش‌بنیان باعث شده تا محصولاتی را تولید کنیم که دارای ارزش‌افزوده بسیار بالایی هستند. در واقع تبدیل مواد خام به موادی با ارزش‌افزوده مزیتی است که شرکت‌های دانش‌بنیان به همراه دارند.
در شرایطی که اقتصاد ما وابسته به درآمد‌های نفتی است و با توجه به تحریم‌ها و ضعف در تأمین قطعات و مواد اولیه در معادن، دانش‌بنیان‌ها در سال‌های اخیر توانسته‌اند راه‌گریزی برای این مشکلات باشند.

تأمین ۲ میلیارد دلاری نیاز داخلی

بنا به آمار‌های صندوق حمایت از تحقیقات و توسعه صنایع پیشرفته، فعالیت دانش بنیان‌ها در صنایع معدنی موجب‌شده تا در بخش کارآفرینی صنعت معدن، ایران در جایگاه پنجم جهان قرار گیرد. صنایع معدنی به صنایعی گفته می‌شود که شامل یکی از مراحل اکتشاف، تجهیز، استخراج و فرآوری مواد معدنی باشد.

سال گذشته هم وزیر صنعت، معدن و تجارت در مراسم امضای تفاهمنامه همکاری مشترک وزارت صمت و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با اشاره به نقش برجسته شرکت‌های دانش‌بنیان در تحقق اهداف نهضت ساخت داخل اعلام کرد که در ۱۰ ماه نخست سال ۹۸ ارزش قرارداد‌ها و تفاهمنامه‌های ساخت داخل از ۲ میلیارد دلار عبور کرده‌است.

در حال حاضر شرکت‌های دانش‌بنیان و استارت‌آپ‌ها توانسته‌اند در صنایع معدنی مختلف جای خود را باز کنند.
خدماتی که امکان ارائه ازطریق استارت‌آپ‌ها و دانش‌بنیان‌های بخش معدن را دارند شامل کنترل از راه دور و مانیتورینگ معدن‌کاری، مدیریت باطله‌ها، آموزش از راه دور، هوشمندسازی زیرساخت‌ها برای کارخانه‌ها، فرآیند کنترل پیشرفته در فرآوری مواد معدنی، تولید هوشمند در معادن و نقشه‌های زمین‌شناسی و مواردی از این قبیل است.

از چین تا انگلیس در قرق دانش‌بنیان‌ها

ایران یکی از غنی‌ترین کشور‌های جهان از لحاظ مواد معدنی است؛ چراکه حداقل ۷۰ نوع ماده معدنی در کشور وجود دارد. معادن زغال‌سنگ، سنگ‌آهن، نیکل، کبالت، اورانیوم، طلا، نقره، سرب و روی، بوکسیت و انواع سنگ‌های ساختمانی مهم‌ترین معادن کشور را تشکیل می‌دهند. جالب اینکه حداقل نیمی از کشور هم هنوز از لحاظ معدنی پایش نشده و ذخایر آن کشف نشده‌است.
بنا به آمار‌های دفتر توسعه کسب‌وکار بین‌الملل معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری ۳۰ شرکت دانش‌بنیان صادرات مستمر دارند که بیشترین آن در حوزه صنایع معدنی است.
صادرات محصولات و مشتقات شرکت‌های مرتبط با صنایع معدنی، حتی در دوران کرونا هم ادامه داشته‌است. روسیه، ترکیه، هند، چین و عراق از جمله کشور‌هایی هستند که صنایع معدنی دانش‌بنیان به آن صادر شده‌است. یکی از اقداماتی که معاونت علمی و فناوری برای سهولت در انجام صادرات مؤسسات دانش‌بنیان انجام داده، راه‌اندازی ۲۳ کارگزار صادراتی در کشور‌های خارجی بوده که این ۲۰ کارگزار در بیش از ۱۹ کشور مستقر هستند و به واسطه این کارگزاران، خدمات صادراتی به شرکت‌ها ارائه می‌شود که بتوانند در آن کشور محصولات خود را عرضه کنند. در حال حاضر دو کارگزار صادراتی در روسیه، سه کارگزار صادراتی در ترکیه و آذربایجان، دو کارگزار صادراتی در چین، افغانستان، کنیا، مالزی، دو کارگزار صادراتی در اندونزی، عراق، سوریه، لبنان، عمان، هند، اقلیم کردستان، ازبکستان، بلاروس و انگلستان ازسوی معاونت علمی و فناوری مستقر هستند.

اردکانی‌های خوشفکر

در همین راستا اکنون یک شرکت دانش‌بنیان اردکانی توانسته سرامیک‌های صنعتی بر پایه آلومینایی را برای نخستین‌بار در کشور تولید کند و ظرفیت تولید را طی چند مرحله طرح توسعه از هزارو ۲۰۰ تن به ۱۰ هزار تن در سال افزایش دهد. این نوع سرامیک که تا به حال همیشه ایران وارد‌کننده آن بوده‌است، در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و صنایع شیمیایی عمدتاً به عنوان نگهدارنده کاتالیست (ماده‌ای که سرعت فعالیت‌های شیمیایی را افزایش می‌دهد) در برج‌ها و رآکتور‌ها استفاده می‌شود. تولید تجهیزات موردنیاز صنایع معدنی را هم می‌توان از جمله زمینه‌های فعالیت دانش‌بنیان‌های حوزه معدن عنوان کرد که چند شرکت دانش‌بنیان درحال حاضر در کشور با به‌کارگیری دانش فنی، بومی و نیروی انسانی متخصص قطعات موردنیاز در این حوزه را تولید و به بازار عرضه می‌کند. تولید انواع پمپ‌های نیوماتیک (فشار ضعیف)، هیدرولیک (فشار قوی) و دیگر سیالات در انواع افقی، عمودی هم از جمله تولیدات دانش‌بنیان حوزه صنایع معدنی است که توسط شرکت‌های دانش‌بنیان این حوزه تولید می‌شود. عملکرد این تجهیزات هم با تجهیزات شرکت‌های معتبر و صاحبنام در عرصه جهانی هیچ تفاوتی ندارد.

دانش‌بنیان‌ها حتی موفق شده‌اند که نیاز بخش گسترده‌ای از صنایع کشور از جمله صنایع نفت، گاز و پتروشیمی، صنایع کاشی و سرامیک، چینی بهداشتی و چینی مظروف تا صنایع معدنی، فولاد و سیمان به سرامیک‌های صنعتی و گلوله‌های آسیابی را هم تأمین و برطرف کنند.
اطلاعات معاونت علمی ریاست جمهوری نشان می‌دهد که در حال حاضر در حوزه اکتشاف معادن تعداد شش شرکت دانش‌بنیان، در حوزه استخراج مواد معدنی پنج شرکت، در حوزه فرآوری موادمعدنی ۱۳ شرکت و در حوزه خدمات پشتیبانی و عملیاتی در صنعت معدن تعداد ۹ شرکت دانش‌بنیان فعالیت می‌کنند.