افق روشن اتحادیه اقتصادی اوراسیا با حضور ایران

به گزارش می متالز، اتحادیه اقتصادی اورآسیا از سال ۲۰۱۵ میلادی آغاز به کار کرده است و کشورهای روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، ارمنستان و بلاروس اعضای ان را تشکیل می دهند و ایران و  مولداوی نیز به عنوان ناظر در آن حضور دارند.

ایران و اتحادیه اقتصادی اورآسیا در اردیبهشت ۱۳۹۷ پس از دو سال مذاکره، موافقت نامه موقت برای تشکیل منطقه تجارت آزاد امضا کردند که پنجم آبان ۱۳۹۸ اجرایی شد. قرار است این موافقت نامه پس از سه سال و با انجام مذاکرات مربوط بین طرفین، به موافقت نامه تجارت آزاد تبدیل شود.

ایران هم اکنون عضو ناظر این اتحادیه است و قرار است بزودی برای دانمی شدن عضویت ایران در این اتحادیه تصمیم گیری شود.

براساس گزارش های رسمی تهران بزودی مقدمات پیوستن به اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU) را به عنوان عضوی دائمی آغاز می کند. "ایران مذاکرات برای دستیابی به عضویت دائمی در اتحادیه را آغاز کرده است و کارهای مقدماتی برای دستیابی ایران به عضویت دائمی این انحادیه بزودی  انجام می شود. "

حضرت آیت الله علی خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران سال ۹۸ ابراز امیدواری نمود که جمهوری اسلامی بتواند به عضویت تمام و کمال اتحادیه اقتصادی اورآسیایی درآید چرا گه به گفته ایشان کشورهای عضو این اتحادیه دارای فرهنگ و تاریخ مشترک با ایران هستند.

کاظم جلالی سفیر جمهوری اسلامی ایران می گوید: کشورهای عضو خواستار عضویت رسمی ایران هستند چرا که معتقدند با حضور دانمی ایران، توسعه اقتصادی کشورهای منطقه و قفقاز را فرا خواهد گرفت.

وی افزود: تنها با گدشت نزدیک به یکسال از اجرای موافقتنامه تجاری ایران و اتحادیه اوراسیا، حجم تجارت خارجی ایران با این اتحادیه به بیش از سه میلیارد دلار رسیده است.

سفیر ایران افزود: از این میزان ۷۲ درصد تجارت با اوراسیا سهم واردات ایران از کشورهای عضو اتحادیه و ۲۸ درصد از آن سهم صادرات ایرانی بوده است.

جلالی در ادامه به نقش ائتلاف های منطقه ای و گسترش روابط اقتصادی با همسایگان اشاره کرد و پیگیری این رویه را از سیاست های اصولی جمهوری اسلامی ایران دانست.

وی اظهار داشت: موافقتنامه امضا شده با اتحادیه اقتصادی اورآسیا توسعه روابط اقتصادی میان ایران و همسایگان را به همراه دارد و باعث صلح و آرامش بیشتر در منطقه خواهد شد.

 تقویت اقتصادی و سیاسی قفقاز و خاورمیانه با حضور دانمی ایران

«استانیسلاو تاراسوف» مفسر اقتصادی و فعال رسانه ای روس معتقد است که جمهوری اسلامی ایران با به دست آوردن جایگاه تمام عیار در اتحادیه اقتصادی اوراسیا به عنوان عضو رسمی، نه تنها وضعیت اقتصادی سیاسی را در آسیای مرکزی و قفقاز، بلکه در کل خاورمیانه نیز تغییر می دهد.

استانیسلاو تاراسوف دو روز پیش در مقاله ای باعنوان ایران عضو رسمی اتحادیه اقتصادی اوراسیا می شود، نوشت: این رویداد بزرگترین رویداد سیاسی و اقتصادی فراتر از منطقه خواهد بود.  

وی در این مقاله که در سایت (regnum.ru) منتشر شده است، تصریح کرد: اگر قبلا به اتحادیه اقتصادی اوراسیا به عنوان پروژه ادغام کشورهای اتحاد جماهیر شوروی نگاه می شد، اکنون با مشارکت تهران، این اتحاد از مرزهای پس از شوروی فراتر می رود.

تاراسوف گفت: از نظر عینی، ایران هم اکنون به عنوان عضوی از اتحادیه اقتصادی اوراسیا نه تنها مشارکت را به سطح یک متحد راهبردی می رساند بلکه مرزهای این اتحادیه را از همان ابتدا از خلیج فارس عبور می دهد به طوری که وضعیت کل خاورمیانه به طور جدی تغییر می کند.

وی که تحلیلگر رسانه های روسیه و کارشناس مسایل آسیای مرکزی و قفقاز است،  افزود: به طور خاص تر، با شناسایی وظایف فوری که می توان نسبتا سریع آنها را حل کرد، می توانیم در مورد مشارکت ایران در رفع انسداد راهروهای ارتباطی در منطقه ماورای قفقاز صحبت کنیم، امری که پس از پایان جنگ قره باغ امکان پذیر شد و ایران می تواند به طور کامل رفع انسداد شود، مشارکت های جدیدی را با کشورهای قفقاز که یکی از آنها ارمنستان عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا است، برقرار کند. ضمناً، الهام علی اف رئیس جمهوری آذربایجان گفت که "یک ارتباط راه آهن بین روسیه و ایران از طریق نخجوان و همچنین یک ارتباط راه آهن بین ایران و ارمنستان و بین ترکیه و روسیه برقرار خواهد شد.»

این کارشناس و مفسر مسایل قفقاز نتیجه گیری کرد که کسب مقام یک عضو تمام عیار اتحادیه اوراسیا توسط ایران وضعیت را نه تنها در قفقاز، بلکه به طور کلی در خاورمیانه تغییر می دهد.

وی گفت: اقتصاد ایران از نظر تولید ملی پانزدهم جهان و بزرگترین در میان کشورهای آسیای غربی و اوپک است. این کشور پس از عربستان سعودی (۱۸ میلیارد تن) دومین ذخایر بزرگ نفت را دارد و ۵.۵ درصد از بازار تجارت جهانی محصولات نفتی را به خود اختصاص داده است که اینها خیلی چیزها را می گوید.

تاراسوف افزود: ایران دیگر تنها یک شریک استراتژیک نیست، بلکه با مشارکت با روسیه و شرکایش در اتحادیه اقتصادی اوراسیا توازن جدید قوا در منطقه را به نفع این کشور و کل اتحادیه رقم خواهد زد.

اهمیت اتحادیه اقتصادی اوراسیا برای ایران

مهدی آزادواری رئیس مرکز مطالعات اقتصادی اوراسیا نیز گفت: بخش قابل توجهی از سهم ایران را نفت خام و محصولات کم فراوری شده از این ماده تشکیل می دهند این درحالی است که وضعیت ایران، از نظر جغرافیایی و ظرفیت کشورهای همسایه به نحوی است که امکان افزایش تولید و تجارت دیگر کالاها با این کشورها فراهم است.

وی افزود: در این راستا لازم است سیاست توسعه تعاملات تجاری و اقتصادی خارجی با کشورهای هدف، متناسب با توانایی و نیازهای داخلی در دستور کار کشور قرار گیرد و از این طریق امکان بهره مندی از مزیت های تجارت خارجی فراهم گردد.

آزادواری اظهار داشت: یکی از ظرفیت های موجود در زمینه افزایش تعاملات تجاری و اقتصادی با کشورهای هدف، همکاری با کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیاست.

وی حجم تجارت جمهوری اسلامی ایران با کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا طی سال های ۱۳۹۸-۱۳۹۴، حداقل ۱/۰۸ (سال ۱۳۹۴) و حداکثر ۲/۴ (سال ۱۳۹۵) میلیارد دلار عنوان کرد و گفت: در مقایسه با حجم کل تجارت کشور طی سال های فوق سهم اندکی (حدود ۲ درصد) را داراست.

طی سال های اخیر بیشترین صادرات ایران به اتحادیه اقتصادی اوراسیا به ترتیب مربوط به روسیه و بلاروس و بیشترین واردات نیز از روسیه و قزاقستان بوده است.

رئیس مرکز مطالعات اقتصادی اوراسیا تصریح کرد: علی رغم اینکه ایران می تواند عمده نیازهای وارداتی برخی از کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا را تأمین نماید، اما بنا به برخی دلایل ازجمله قیمت تمام شده بالای محصولات ایرانی در مقایسه با محصولات مشابه سایر کشورها، ضعف دیپلماسی تجاری و وجود تحریم؛ عمده نیازهای وارداتی کشورهای عضو این اتحادیه از کشورهایی غیر از ایران تأمین می شود.

آزادواری تصریح کرد: از طرفی مستندات آماری حاکی از آن است که طی سال های اخیر، ایران جزء مقاصد عمده صادراتی کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا نبوده است و این مساله مستلزم کالبدشکافی علل و عوامل این عدم تعامل در حوزه تجارت میان دو طرف می باشد.

به  رغم همگرایی کم عمق و پایین بودن شاخص اکمال تجاری کشور ایران با کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا، تاکنون بیش از ۱۴ موافقتنامه با کشورهای عضو این اتحادیه در زمینه بازرگانی منعقد شده است.

آزادی واری گفت»: البته موانعی در توسعه روابط بین ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا موثر بوده اند که می توان به عدم تطابق نیازهای طرفین، اثرپذیری از تحریم ها، ساختار سنتی تولید و صادرات ایران، زیرساخت های تجاری و ریلی نامناسب ایران و... اشاره کرد.

این فعال اقتصادی اظهار داشت: از آنجایی که وظایف مرتبط با قانونگذاری و بررسی لوایح توسط مجلس شورای اسلامی انجام می شود، در این راستا اقداماتی نظیر بررسی و تأیید موافقتنامه های پیشنهادی ازسوی دولت و نظارت بر عملیاتی شدن و حُسن اجرای آن می تواند در دستیابی به اهداف تجاری مورد نظر بسیار مهم باشد.

مدیر ایرانی بندر سالیانکا در منطقه اقتصادی آستاراخان روسیه نیز گفت: در مورد اهمیت اوراسیا صحبت و گفت وگوهای زیادی را می شنویم اما حقیقتا اتحادیه اوراسیا ویژگی منحصر به فردی دارد و می‌تواند مانند یک پل بین آسیا و اروپا باشد.

سیدجواد پوردست افزود: با تکمیل زنجیره‌های اقتصادی نظیر رویکرد یک راه و کمربند، به مدل موفق از همگرایی منطقه‌ای برای دستیابی به دیگر بازارهای بزرگ جهانی تبدیل شود در این میان بندر سالیانکا به دلیل برخوردار بودن از موقعیت مکانی بسیار ممتاز با استفاده از ظرفیتهای تجارتی در کشور روسیه می تواند نقش بسیار موثر و کارایی را ایفا نماید.
 

وی تصریح کرد: از این رو توجه به تکمیل زیر ساخت های بندری و نیز تقویت توان لجستیکی ناوگان ملی در دریاچه خزر میتواند سبب سرعت بخشیدن و استفاده هر چه بیشتر و بهتر از فرصتهای حضور  در بازار اوراسیا قرار گیرد.

سالیانکا بزرگترین بندر دریایی منطقه آستاراخان از نطر وسعت و تعداد اسکله است و ۵۳ درصد سهم ان مربوط به ایران و بقیه در اختیار روسیه است.

پوردست افزود: فعالیت خوب اقتصادی در این بندر باعث شده است تا در حوزه اقتصادی منافع دو کشور ایران و روسیه تقویت شود.

وی گفت: این بندر نقش مهمی در تبادل کالا بین ایران،  روسیه، اتحادیه اقتصادی اوراسیا و سازمان اقتصادی شانگهای دارد

تاکید کشورهای اتحادبه اوراسیا بر داتمی شدن حضور ایران

میخاییل میاسنیکوویچ دبیرکل اتحادیه اقتصادی اوراسیا در سفر اخیر هیات مجلس ایران به روسیه ضمن تاکید بر اینکه این اتحادیه صفحه جدیدی را در همکاری با جمهوری اسلامی ایران باز کرده است، گفت: رؤسای ۵ کشور عضو اتحادیه بر دائمی شدن همکاری ایران با این اتحادیه تاکید دارند و ما در حال انجام مذاکرات هستیم.
 

وی با اشاره به سابقه ۶ ساله اتحادیه اقتصادی اوراسیا، اظهار کرد: این اتحادیه در جهان شناخته شده است و ما در حال حاضر نیازمند گفت وگوهای دقیق و جدی با ایران برای تعیین مواضع هستیم.

دبیرکل اتحادیه اقتصادی اوراسیا بیان کرد: ما نیاز به رویکردهای جدید مخصوصا در تسویه حساب های مالی داریم و از شما درخواست دارم تا خریداران ایرانی به ارزهای داخلی دسترسی داشته باشند تا تبادلات تجاری آن ها با کشورهای عضو اتحادیه تسهیل شود.

وی تاکید کرد: در سال های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ صادرات از ایران به کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا افزایش داشت و این موضوع بسیار حائز اهمیت است و اعتقاد دارم ظرفیت جمهوری اسلامی ایران بسیار بالاتر از این است که اکنون شاهد آن هستیم.

تقویت تجارت متقابل بین ایران و اوراسیا

روزنامه گازیتا در مطلبی نوشت: حضور ایران در این اتحادیه تجارت متقابل را گسترش می دهد. اتحادیه اقتصادی اوراسیا عوارض واردات برای ایران را برای ۵۰۲ قلم کالا کاهش داده است. این در مورد محبوب ترین محصولات غذایی در فضای پس از اتحاد جماهیر شوروی پسته، خرما، انجیر، کشمش، میگو صدق می کند.

همچنین ظروف، مواد شیمیایی خانگی و فرش. ورود ارز در مواجهه با تحریم ها به شدت مورد نیاز اقتصاد ایران است و باعث ایجاد مشاغل پایدارتر خواهد شد.

ایران نیز به نوبه خود، عوارض ۸۶۴ کالا را کاهش می دهد. کشورهای اتحادیه اقتصادی اوراسیا صادرات داروها، محصولات شیمیایی، کاغذ، منسوجات، محصولات فولادی، انواع تجهیزات مکانیکی و الکتریکی و اتومبیل را افزایش خواهند داد. کل حجم صادرات ممکن است ۷۳ درصد افزایش یابد. صادرات جو، فولاد نورد، کلزا و گوشت گوسفندی در قزاقستان قطعا افزایش خواهد یافت.