غلتک‌، در دست‌اندازخود تحریمی و واردات کالای مشابه

به گزارش می متالز، موضوع درخور توجه‌ این است که تولیدکنندگان غلتک مدعی هستند با وجود تولید داخلی، شاهد واردات آن هستیم و این کالا در شمار کالاهای وارداتی ممنوعه قرار نگرفته است.

مواد اولیه گران شده است

برای تولید هر یک تن نورد، یک کیلو غلتک استفاده می‌شود. درباره تولید غلتک در کشور، بابک نظری، تولیدکننده غلتک عنوان کرد: در زمینه تولید غلتک که مورد استفاده نوردسازان است با مشکل خاصی روبه‌رو نیستیم و فناوری آن نیز در کشور به روز شده است. مشکل این روزهای غلتک‌سازی، تهیه مواد اولیه است. نظری با مقایسه نرخ مواد اولیه امسال با سال گذشته عنوان کرد: در زمینه مواد اولیه کمبودی وجود ندارد و آنچه بیش از پیش مشکل ایجاد کرده، افزایش نرخ آن است. امسال نسبت به سال گذشته با افزایش ۱۰برابری نرخ برخی مواد اولیه روبه‌رو هستیم. وی درباره دلایل افزایش چندین برابری نرخ مواد اولیه خاطرنشان کرد: البته تنها دلیل افزایش نرخ مواد اولیه، افزایش نرخ دلار در داخل نیست و افزایش قیمت‌های جهانی هم در این زمینه بی‌تاثیر نبوده است. روابط تجاری امریکا و کشورهای دیگر نیز سبب شده که نرخ مواد اولیه افزایش یابد چراکه برای تولید غلتک به مواد اولیه خاص مثل فروآلیاژ، مولیبدن، تنگستن و... نیاز است که بیشتر این مواد وارداتی هستند و نرخ آنها بسیار افزایش یافته است.
وی در ادامه تاکید کرد: غلتک یکی از اساسی‌ترین ابزارها برای تمام نوردکاران به شمار می‌رود و در فرآیند شکل دادن به محصولات نهایی مثل تیرآهن، نبشی و... یک ابزار اساسی است. بنابراین اگر بخواهیم یکی از قطعات اصلی نوردکاران را برشمریم غلتک یکی از ۱۰قطعه اصلی است که روی نرخ تمام شده محصول‌ تاثیر بسیاری می‌گذارد.
وی ادامه داد: موضوع مهم، تامین مواد اولیه است. بنابراین با توجه به اینکه امریکا برجام را نادیده گرفته و تحریم‌هایی را علیه ایران اعمال کرده، تامین مواد اولیه در این صنعت سخت و دشوار شده است.
این تولیدکننده غلتک در ادامه خاطرنشان کرد: از سوی دیگر مشکلات داخلی هم محدودیت‌هایی ایجاد کرده‌اند. برای مثال درحال‌حاضر سیستم ثبت سفارش، مسدود یا محدود شده است و تامین مواد اولیه به راحتی انجام نمی‌شود.
نظری ادامه داد: موضوع بااهمیت در این بین، تامین به‌موقع مواد اولیه است چراکه فرآیند تولید طولانی است و از تولید تا تحویل نیز ۴ تا ۶ماه طول می‌کشد. برای مثال ما غلتک‌هایی را تولید می‌کنیم که قرارداد آن را برج ۱۱ یا ۱۲ سال گذشته بسته‌ایم. درحال‌حاضر مواد اولیه‌ای که تامین می‌کنیم برای تولید غلتک‌های آخر سال است. وی ادامه داد: بخشی از مشکلاتی که پیش پای ما قرار دارد داخلی و بخشی هم خارجی است. خارجی‌ها برخی مواد اولیه را به ایرانی‌ها نمی‌دهند، حالا اگر به هزار زحمت آنها را تهیه کنیم، وارد مرحله ثبت سفارش می‌شویم و تازه متوجه می‌شویم که ثبت سفارش مسدود شده است. به عبارت دیگر بیش از آنکه از بیرون تحریم شویم، خودمان را در داخل تحریم می‌کنیم و این اقدام‌ حدود ۶ تا ۷ماه دیگر آثار خود را روی تحویل‌ها نشان می‌دهد. وی تاکید کرد: اگر نتوانیم مواد اولیه را تامین کنیم باید به عقب برگردیم و با روش‌های قدیمی تولید کنیم. برای مثال حدود ۱۰ تا ۱۲سال گذشته، مقدار مصرف غلتک به ازای هر تن فولاد بین ۲هزار تا ۲۲۰۰تن بود که حالا این مقدار در ورق به حدود ۵هزار تا ۵۵۰۰تن می‌رسد و این ۲.۵ برابر شدن مصرف، ناشی از بکارگیری فناوری خاصی است. نظری در ادامه خاطرنشان کرد: اگر نتوانیم از فناوری جدید استفاده کنیم، مجبور می‌شویم یک نسل به عقب برگردیم، درست شبیه آنکه صنایع خودروسازی، «کاربرات» روی خودروهای خود نصب کنند. این موضوع به عبارت دیگر حدود ۲۰ تا ۲۵سال، صنعت ما را به عقب برمی‌گرداند. بنابراین اگر سیاست‌گذارها واردات دارو را ضروری می‌پندارند باید واردات مواد اولیه برای صنایع استراتژیک را نیز ضروری بشمارند. در زمینه غلتک هم روال اینگونه است و پس از مدتی روی فولادسازی‌ها و زنجیره تولید فولاد تاثیر خواهد داشت. از این رو باید مواد اولیه غلتک‌سازان در اولویت واردات قرار گیرد. حالا اگر قادر نیستند ارزشان را تامین کنند باید دست‌کم مجوز واردات آن را بدهند چراکه غلتک‌، محصول استراتژیکی به شمار می‌رود.
این تولیدکننده غلتک در پاسخ به این پرسش که میزان واردات و صادرات غلتک چقدر است؟ گفت: واردات محدودی انجام می‌شود چراکه نرخ واردات برای نوردکاران گران‌تر می‌شود اما خود غلتک‌سازان صادرات انجام می‌دهند.

دور زدن تحریم‌ها هزینه‌بر است

نظری در پاسخ به این پرسش که آیا تحریم‌ها محدودیتی برای صادرات ایجاد نمی‌کند؟ گفت: در زمینه تحریم‌ها موضوع انتقال پول مطرح است، البته شاید بتوان با دور زدن تحریم‌ها صادرات انجام داد اما باید حدود ۱۵ تا ۲۰درصد سود کار را بابت آن هزینه کرد.
وی در پاسخ به این پرسش که عمده صادرات به کجا انجام می‌شود؟ گفت: عمده صادرات ما به کشورهایی چون استونی، ترکیه و آلمان است. به تازگی به اسپانیا هم صادرات داشته‌ایم، البته برنامه‌هایی برای صادرات به روسیه و اوکراین هم در دست اقدام داریم.

مشکلات غلتک‌سازان

درباره مشکلات غلتک‌سازی در ایران نیز فرهاد منفرد، مدیرعامل یک شرکت غلتک‌سازی اظهار کرد: بیشتر از ۲واحد غلتک‌سازی در ایران فعالیت نمی‌کنند البته تا پیش از این ۴واحد مشغول تولید بودند که ۲واحد از مدار تولید خارج شدند. منفرد در ادامه توضیح داد: غلتک‌سازی در بخش نورد کاربرد دارد و از آنجایی که نوردکاران در چند سال گذشته وضعیت مطلوبی نداشتند، وصول مطالبات ما از این بخش به درازا کشیده است. وی در ادامه خاطرنشان کرد: در حقیقت یکی از مشکلات اساسی غلتک‌سازی، دوره وصول مطالبات است که گاهی به یک سال هم می‌رسد و مشکلاتی را برای این صنعت ایجاد کرده است.
این مدیرعامل شرکت غلتک‌سازی توضیح داد: شرکت‌های غلتک‌سازی با نوردکاران قراردادهای مدت‌دار منعقد می‌کنند. براساس این قراردادها در مدت ۶ماه تا یک سال متعهد می‌شویم غلتک‌ها را تحویل دهیم و همین اندازه نیز طول می‌کشد که وصول خود را مطالبه کنیم.
با توجه به تحولات اخیر نرخ ارز، این روند کار به هیچ عنوان برای ما به صرفه نخواهد بود چراکه برخی مواد اولیه غلتک‌سازی، وارداتی است. برای مثال قراردادهایی از سال گذشته داریم که با دلار ۳۸۰۰تومان بسته شده‌اند و ما هنوز وصول خود را از این قراردادها دریافت نکرده‌ایم. منفرد تاکید کرد: نوسان ارز برای ما مشکلات بسیاری ایجاد کرده زیرا ثباتی وجود ندارد. اگر بخواهیم همین لحظه قراردادی را منعقد کنیم بر اساس نرخ ارز نخواهد بود و به ریال محاسبه می‌شود که نوسان آن در قرارداد در نظر گرفته نمی‌شود. بنابراین برای تامین مواد اولیه با مشکل روبه‌رو هستیم.

واردات غلتک را ممنوع نکرده‌اند

این مدیرعامل شرکت غلتک‌سازی در ادامه خاطرنشان کرد: مشکل دیگر ما در غلتک‌سازی این است که طیف گسترده‌ای از شرکت‌های نوردی، غلتک وارد می‌کنند، در حالی که این دو شرکت از صفر تا صد غلتک را می‌توانند تولید کنند اما نظارتی در این زمینه وجود ندارد و شرکت‌های بزرگ، غلتک‌های خود را از کشورهای خارجی وارد می‌کنند. جالب است که هیچ تعرفه‌ای هم در این زمینه اعمال نمی‌شود.
منفرد در پاسخ به این پرسش که آیا غلتک جزو کالاهای ممنوعه وارداتی از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت معرفی نشده است؛ عنوان کرد: نه متاسفانه. درحال‌حاضر بسیاری از واحدها اقدام به واردات غلتک می‌کنند. چرا یک شرکت داخلی باید ما را در برابر یک قرارداد چینی و در مقایسه با نرخ این شرکت قرار دهد؟
وی در پاسخ به این پرسش که کیفیت محصولات داخلی با خارجی تفاوتی ندارد، گفت: اطمینان داشته باشید که کیفیت غلتک ایرانی از نمونه مشابه چینی بهتر است. موضوع از آنجا ناشی می‌شود که نرخ غلتک چینی را با ایرانی مقایسه می‌کنیم اما نمی‌بینیم که تولیدکننده چینی چه یارانه‌هایی از دولت خود دریافت می‌کند و چگونه حمایت می‌شود. از این‌رو نمی‌توان این مقایسه را انجام داد. چرا دولت در برابر غلتک چینی تعرفه‌ای اعمال نمی‌کند؟
وی در پاسخ به این پرسش که آیا تولیدکننده چینی برای تولید غلتک، یارانه‌ای از دولت خود دریافت می‌کند که نرخ تمام‌شده آن را ارزان‌تر ‌کند؟ گفت: لزوما این اتفاق رخ نمی‌دهد اما عوامل زیادی در این بین تاثیرگذارند و در این زمینه مقایسه منطقی به نظر نمی‌رسد. نخستین دغد‌غه‌ من تولیدکننده، این است که صبح از خواب بیدار شوم و بپرسم دلار چند شده است.
این تولیدکننده غلتک ادامه داد: وزارت صنعت، معدن و تجارت می‌تواند ظرفیت و کیفیت تولیدات داخلی را بررسی کند و اگر تولیدکننده داخلی نمی‌تواند صفر تا صد غلتک را تولید کند، باید اجازه واردات بدهد.

نوسان نرخ دلار

منفرد در ادامه یادآور شد: مشکل عمده دیگر که به صورت کلی گریبانگیر صنعت ما شده، نوسان نرخ دلار است. وی در ادامه تاکید کرد: من می‌خواهم به وزارت صنعت، معدن و تجارت، این موضوع را یادآور شوم که اگر شرایط تولید برای این دو کارخانه مهیا نباشد تمام شرکت‌های نوردی باید غلتک وارد کنند.
این مدیرعامل شرکت غلتک‌سازی در پاسخ به این پرسش که آیا این دو شرکت غلتک‌سازی قادر به تامین نیاز کل واحدهای نوردکاری در کشور هستند؟ گفت: این دو شرکت با کیفیت بالا قادر به تامین نیاز کل کشور هستند اما مورد حمایت دولت قرار نمی‌گیرند.
منفرد در ادامه عنوان کرد: مگر نباید در شرایط جنگ از کالای داخلی حمایت کرد؟ کالای داخلی به دلیل واردات و وصول بلندمدت مطالباتش در حال از بین رفتن است. پول ما در مجموعه‌های دولتی بلوکه شده و قادر به دریافت آن نیستیم.

با استراتژی زمان صلح پیش نرویم

منفرد تاکید کرد: زمانی که در جنگ اقتصادی قرار داریم نمی‌توانیم با استراتژی زمان صلح پیش برویم. بروکراسی ما نیز باید بروکراسی زمان جنگ باشد. البته این مشکل تمام کارخانه‌هاست و به‌ویژه برای صنایع کوچک و متوسط، این وضعیت بسیار خطرناک است، درحالی که بخش مهمی از جی‌دی‌پی کشور –حدود ۶۰ تا ۷۰درصد- به صنایع کوچک و متوسط اختصاص دارد و این صنایع نمی‌توانند جزیره‌ای عمل کنند. راهکارهایی هم که در این زمینه ارائه می‌شود بیشتر شعاری هستند و تاکنون ندیده‌ایم که یک مرجع قانون‌گذار و مجری، از این صنایع حمایت کند. در کل، قوانین زیادی وجود دارند که مانع تولید شده‌اند. ما زمانی اصرار داشتیم که قانونی را برای تولید وضع کنند اما هم‌اکنون اصرار داریم که این قوانین را بردارند.
وی در ادامه پیشنهاد داد: وزارت صنعت، معدن و تجارت باید با وزارت کشور و استاندارها، کارگروه‌هایی را ایجاد کند تا به صورت استانی نیاز خود را برطرف کنند. باید در این زمینه دست‌شان را باز بگذاریم. یک مجری قوی باید در این زمینه وجود داشته باشد تا واحدها را به شرط کیفیت موظف به خرید داخلی کند.‌ چرا این اتفاق نیفتاده و همه به صورت جزیره‌ای عمل می‌کنند؟ چرا با انجمن‌ها مشورت نمی‌شود و با حضور افراد متخصص، کارگروه تشکیل نمی‌دهند؟
منفرد در ادامه تاکید کرد: اگر کارخانه‌های غلتک‌سازی حمایت نشوند باید به تولید همگن رو بیاورند. به عبارت دیگر من غلتک‌ساز باید به شمش رو بیاورم و فضا هم برای تولیدکننده شمش تنگ نشود. او باید شمش تولید کند و من هم به ارتقای کیفیت کار خود بیندیشم، بازار را توسعه دهم و کیفیت کار خود را ارتقا بخشم.
وی ادامه داد: شرکت‌های خصوصی از ترکیه غلتک می‌خرند و دولتی‌ها هم آنها را از چین وارد می‌کنند. تولید غلتک کار ساده‌ای نیست و فرآیند «های‌تک» به‌شمار می‌رود که دولت باید نگاه ویژه و حمایتی به آن داشته باشد. افرادی که در این کارخانه‌ها کار می‌کنند، متخصص هستند و باید قدر آنها را دانست. ما منتظر هستیم که یک مرجع قانون‌گذار، واردات غلتک را منع کند. اگر شرکتی از نبود غلتک گله‌مند شد، حق با اوست و دولت باید اجازه واردات بدهد. ما خواستار تشکیل جلسه‌ای به این منظور هستیم.